دلایل زیادی وجود دارد که منجر به از دسترس خارج شدن کیف پولهای کریپتو و در نهایت از دسترس خارج شدن ارزهای دیجیتال میشود. برای پیشگیری از دردسر که گاهی از بین رفتن دائمی داراییهای دیجیتال است، لازم است از نحوه بکاپ گرفتن از کلید خصوصی ارز دیجیتال اطلاع داشته باشید. کلیدهای خصوصی مهمترین اطلاعات شما هستند که به کمک آن میتوانید وجوه خود را دریافت کنید.
در این مقاله از صرافی داموند خواهیم دید که چه نکاتی در مورد پشتیبان گیری از کلید خصوصی وجود دارد.
کلید خصوصی چیست؟
کلید خصوصی عنصر اصلی هر دو نوع متقارن و نامتقارن رمزنگاری است. با این حال، اجازه ندهید کلمه «کلید» شما را گیج کند. خود کلید فقط یک کد است که برای درهم کردن و مرتب کردن مجدد اطلاعات رمزگذاری شده استفاده میشود که برای تأمین امنیت دادههای شما بسیار مهم است. زمانی که از کلید برای ارزهای دیجیتال استفاده میکنیم، اهمیت آن بیشتر هم میشود.
بیایید در ابتدا در مورد دو روش رمزنگاری صحبت کنیم:
رمزنگاری متقارن
در مورد رمزنگاری متقارن، کلید خصوصی اطلاعات را هم رمزگذاری و هم رمزگشایی میکند. به همین دلیل است که باید فقط با طرفی که این اطلاعات مربوط به آن است به اشتراک گذاشته شود. اگر به دست اشخاص غیرمجاز بیفتد، اطلاعات دیگر محرمانه نخواهد بود.
رمزنگاری نامتقارن
رمزنگاری نامتقارن که رمزنگاری با کلید عمومی نیز نامیده میشود پیچیدهتر است. در این روش از دو نوع کلید عمومی و خصوصی استفاده میشود. این دو کلید فقط به صورت جفت استفاده میشوند؛ زیرا نمیتوان دسترسی به دادهها را بدون تطابق آن دو با یکدیگر تضمین کرد. برخلاف کلید خصوصی، کلید عمومی را میتوان آزادانه توزیع کرد و برای تمام اعضای سیستم در دسترس است. دادهها توسط کلید عمومی رمزگذاری میشوند و توسط کلید خصوصی رمزگشایی میشوند که باید از دیگران مخفی بماند.
اما ارتباط اینها با ارز دیجیتال چیست؟ امنیت داراییهای کیف پول ارزهای دیجیتال بر اساس اصل کلیدهای عمومی و خصوصی ساخته شده است که ترکیب آنها روشی برای رمزگذاری ارائه میکند که محرمانگی و امنیت تراکنشها را تضمین میکند.
کلید عمومی نشاندهنده آدرس کاربر است. هر شخصی که بخواهد وجوهی را برای صاحب کیف پول ارسال کند به آن نیاز دارد. سپس صاحب کیف پول از کلید خصوصی خود برای دسترسی به وجوه استفاده میکند. به همین دلیل است که اطمینان از اینکه کلید خصوصی به طور امن محافظت میشود بسیار مهم است. البته نحوه محافظت از آن تا حد زیادی به نوع کیف پول بستگی دارد.
ارز دیجیتال چگونه ذخیره می شود؟
وقتی صحبت از ذخیره وجوه دیجیتالی شما به روشی ایمن میشود، دو نوع کیف پول اصلی وجود دارد: کیف پول گرم (آنلاین) و کیف پول سرد (آفلاین). کیف پولهای گرم نیاز به اتصال به اینترنت دارند که میتواند آنها را مستعد حملات هک کند. مشکل اصلی امنیتی کیف پول آنلاین این است که کلیدهای خصوصی توسط شخص ثالث ذخیره شده و از طریق اینترنت قابل دسترسی هستند. به همین دلیل است که با وجود اقدامات امنیتی شدیدی که اعمال میشود، همیشه این خطر وجود دارد که در هنگام استفاده از کیف پول گرم، ارز دیجیتال هک و سرقت شود.
برعکس، کیف پولهای سرد، دستگاههایی فیزیکی هستند که نیازی به اتصال به اینترنت ندارند. وجوه شما همیشه آفلاین خواهد بود که باعث میشود در مقایسه با گزینههای آنلاین بسیار امنتر شوند. آنها در برابر هکرها یا ویروسهای رایانهای مصون هستند و کلید خصوصی با تولید و نگهداری در یک محیط آفلاین و دور از اینترنت به طور مؤثر محافظت میشود. از منظر ایمنی کلید خصوصی، کیف پول سرد بهتر عمل میکند.
چرا باید از کلید خصوصی بکاپ بگیریم؟
کلیدهای خصوصی نقش مهمی در تضمین ایمنی داراییهای شما دارند، به ویژه زمانی که کیف پولتان سرد است و تمام کنترلها به دست خودتان انجام میشود. از سوی دیگر، در صورت گم شدن، کلید خصوصی قابل بازیابی نیست و برداشت وجه از کیف پول غیرممکن میشود.
به این ترتیب مهم است که اهمیت بکاپ گرفتن از کلید خصوصی خود را دست کم نگیرید؛ زیرا هرگز نمیتوان مطمئن بود که مشکلی رخ ندهد؛ بنابراین ممکن است نیاز داشته باشید در چند جا یک نسخه از کلید داشته باشید. دسکتاپ، لپتاپ، گوشی هوشمند یا حتی دستگاه کیف پول سخت شما ممکن است گم شود، آسیب ببیند، از بین برود یا به سرقت برود. به همین دلیل است که باید از قبل به فکر بکاپ گرفتن از کلید خصوصی باشید. خبر خوب این است که تا زمانی که اقدامات درست انجام شود، همچنان میتوانید کیف پول خود را در هر دستگاهی بازیابی کنید و وجوه شما برای از دسترس خارج نخواهند شد. بیایید چند روش اساسی برای انجام این کار را مرور کنیم.
چگونه از کلید خصوصی بکاپ بگیریم؟
کیف پولهای مختلف رابطهای کاربری و نحوه کارکرد مختلفی دارند که ممکن است گیجکننده باشد. به این ترتیب شاید نیاز داشته باشید در منوی کیف پول یا به کمک اطلاعات و آموزشهای آنلاین به دنبال شیوه بکاپ گرفتن از کلید خصوصی خود باشید. لازم است بدانید به طور کلی سه شیوه برای بکاپ گرفتن وجود دارد:
- استفاده از عبارت بازیابی که مجموعهای است بین 9 تا 24 کلمهای از واژههای تصادفی
- بکاپ گرفتن از فایل کیف پول
- ذخیره خود کلید خصوصی که یک رشته الفبایی عددی طولانی خواهد بود
نوع بکاپگیری یک کیف پول به نوع کیف پولی که استفاده میکنید بستگی دارد. برای مثال، Trezor و Ledger، محبوبترین کیف پولهای سختافزاری، کلیدهای خصوصی و عمومی را از طریق عبارات بازیابی 24 کلمهای BIP39 تولید میکنند.
پس از ایجاد نسخه پشتیبان، مرحله بعدی تصمیمگیری در مورد نحوه ذخیره آن است که چند گزینه برای انجام این کار وجود دارد:
دستگاه فیزیکی
نسخه پشتیبان را میتوان روی یک درایو فلش یا یک هارد دیسک ترجیحاً رمزگذاری شده نگهداری کرد که میتواند به راحتی توسط صاحب آن به هر مکانی منتقل شود. مزیت اصلی این روش این است که دادهها به طور کامل ایمن نگه داشته میشوند، اما برای مدیریت و رمزنگاری دادهها به مهارت نیاز است.
یک تکه کاغذ
امکان چاپ یک عبارت بازیابی و حتی کلید خصوصی روی یک تکه کاغذ وجود دارد. بدیهی است که این روش هیچ هزینهای برای شما نخواهد داشت. با این حال، به یاد داشته باشید که کاغذ محیط بادوامی نیست، زیرا ممکن است پاره شود، گم شود یا کثیف شود. ممکن است به طور تصادفی آب روی آن بریزد. برای ماندگاری بیشتر باید آن را در جای امنتری نگهداری کنید و با پوششهای تلقی محافظت کنید.
فولاد ضد زنگ
یکی از وسایل بکاپ گرفتن از کلید خصوصی ارز دیجیتال از جنس استیل ضدزنگ است و اشکال مختلفی دارد که به آن کیف پول فولادی گفته میشود. این وسیله میتواند یک صفحه فلزی ساده با یک مداد حکاکی مانند Crypto Key Stack باشد. اما کیف پول فولادی برند سیمبیت به صورت کشویی و کپسول Cryptosteel به شکلی استوانهای طراحی شده است. کیف پولهای فولادی دیگری هم وجود دارند که به شکل کلید واقعی ساخته شدهاند. تمامی این دستگاهها در برابر آتش، آب و خوردگی مقاوم هستند.
فرد مورد اعتماد
همه روشهای ذکر شده در بالا به شرطی خوب هستند که خودتان بتوانید آنها را کنترل کنید. با این حال، در مواقع اضطراری چه باید کرد؟ چنانچه مشکلی برای شما رخ دهد باید بتوانید از شخص دیگری کمک بگیرید؛ بنابراین باید این جزئیات را با کسی که میتوانید به او اعتماد کنید، به اشتراک بگذارید. اما این روش معایبی نیز دارد چراکه بحث اعتماد 100 درصد مطرح است.
سایر روش ها
روشهای دیگری نیز وجود دارد، اما کمی نامتعارف هستند. برای مثال صاحبان بیت کوینی که به هنر نیز علاقهمندند، میتوانند از Cryptoart استفاده کنند. Cryptoart کلکسیونی از آیتمها را ارائه میدهد که نشان دهنده کد QR هستند. این کدها آدرس عمومی و خصوصی بیت کوین را در قالب استیکرها ذخیره میکنند. روشهای ذخیرهسازی مانند این هنوز در مرحله اولیه هستند.
همه این روشها برای بکاپ گرفتن از کلید خصوصی کیف پول قابل قبول هستند. انتخاب بین آنها به ترجیح شخصی برمیگردد. با این حال، مواردی در مورد بکاپ گرفتن از کلید خصوصی وجود دارد که تحت هیچ شرایطی نباید انجام شود.
نکات نگهداری از بکاپ کلید خصوصی
- هدف از بکاپ گرفتن این است که اطلاعات خود را از دستگاه، برنامه یا فایل اصلی دور نگه داریم. به عنوان مثال، هرگز نباید فلشی که بکاپ کلید خصوصی را روی آن ذخیره کردهاید در کنار کیف پول یا لپتاپتان قرار دهید.
- هرگز نسخههای بکاپ خود را به صورت آنلاین ذخیره نکنید، آنها را از طریق ایمیل یا پیامک ارسال نکنید، از آنها اسکرین شات یا عکس نگیرید. همچنین برنامههایی مثل Notes و گوگل داکس را نیز فراموش کنید، چون به هیچ عنوان رمزنگاری انجام نمیدهند.
- هرگز وقتی در کنار دیگران یا در مکانی عمومی هستید، کلید خصوصی خود را مشاهده نکنید و از آن بکاپ نگیرید. بهتر است این کار را در تنهایی و در خانه انجام دهید و مطمئن شوید که کسی شما را تماشا نمیکند. در هنگام بکاپ گرفتن از کلید خصوصی، برنامههای اشتراکگذاری از راه دور را در دستگاه خود خاموش کنید. تصور نکنید که این کارها بدگمانی است، اینها اقدامات امنیتی اساسی است که باید برای محافظت از داراییهای دیجیتالی خود انجام دهید پس از آنها غافل نشوید.
- هرگز کلید خصوصی یا عبارت بازیابی خود را با هیچ یک از کارکنان پشتیبانی مشتری صرافی خود یا هر شرکت دیگری که از آن خدمات کریپتو میگیرید به اشتراک نگذارید. چنین درخواستی از طرف پشتیبانها یک از روشهای کلاهبرداری معروف است. کلاهبرداران ممکن است از طریق یک شماره تلفن یا ایمیل جعلی وانمود کنند که نماینده پشتیبانی مشتری کیف پول یا صرافی شما هستند. به یاد داشته باشید که پشتیبانی رسمی مشتری هرگز از شما نمیخواهد کلیدهای خصوصی یا عبارت بازیابی را فاش کنید. اگر کسی این کار را کرد، با ارائهدهنده کیف پول خود تماس بگیرید و بلافاصله حادثه را گزارش دهید.
- همین امر در مورد کلاهبرداری یا پیامهای باج خواهی که بسیاری از ما هر از گاهی از طریق ایمیل دریافت میکنیم نیز صادق است. آنها را باور نکنید، حتی اگر نام کاربری و رمز عبور شما برای سرویسهای مختلف در آنجا ذکر شده باشد، چراکه این اطلاعات در نتیجه اشکال در پایگاه داده به دست کلاهبرداران رسیدهاند. هرگز کلید خصوصی خود را با کلاهبرداران با وجود تهدیدهایشان به اشتراک نگذارید.
چگونه محیط امنی برای ذخیره بکاپ کلید خصوصی ایجاد کنیم؟
مدیریت ارزهای دیجیتال آسان نیست، اما میتوانید از همان ابتدا اقداماتی را برای محافظت از کلید خصوصی در برابر بسیاری از خطرات انجام دهید:
- با خرید کیف پول معتبر از بروز مشکل جلوگیری کنید. اگر کیف پول سرد میخرید، این کار را مستقیماً از شرکت انجام دهید یا یک فروشنده قابل اعتماد انتخاب کنید.
- اگر کیف پول گرم دانلود میکنید، مطمئن شوید که دسکتاپ یا گوشی هوشمند شما عاری از بدافزار است. فقط از نسخههای معتبر و مستقیماً از وب سایت اصلی استفاده کنید.
- کیف پول سخت افزاری دستدوم نخرید یا آن را به عنوان هدیه دریافت نکنید. ممکن است خرج کمتری داشته باشد، اما همیشه این احتمال وجود دارد که این دستگاه قبلاً هک شده باشد.
- هرگز از کیف پولی که دیگران راهاندازی کردهاند، صرف نظر از اینکه چقدر به شما نزدیک هستند، استفاده نکنید. این بدان معنا نیست که شما باید به همه افراد اطراف خود و حتی اعضای خانواده خود مشکوک باشید، اما بهتر است کاری نکنید که بعداً پشیمان شوید.
- توصیه میشود حداقل چند کپی از بکاپ کلید خصوصی خود تهیه کنید و آنها را در مکانهای فیزیکی جداگانه قرار دهید. در صورت از دست دادن یا آسیب دیدن یک کپی، یکی دیگر به شما کمک میکند تا کیف پول خود را بازیابی کنید.
- هرگز اطلاعات کلیدهای خصوصی خود را در رسانههای اجتماعی به اشتراک نگذارید. کلاهبرداری رایج ایردراپ در بسیاری کانالهای شبکههای اجتماعی وجود دارد. در چنین کاری برای شرکت در یک رویداد از شما خواسته میشود که برخی از دادههای شخصی از جمله کلید خصوصی خود را وارد کنید. این یک ترفند رایج و قدیمی است، اما همچنان محبوب است؛ زیرا با وجود سادگی در برخی موارد هنوز کار میکند.
سخن پایانی
حفاظت از داراییهای دیجیتالی که در کیف پولتان ذخیره کردهاید، تماماً به عهده خود شما است. درواقع شما بانکی هستید که از سپردههای خودتان مراقبت میکنید. همانطور که اگر کسی به اطلاعات حساب بانکی شما دسترسی پیدا کند، عملاً میتواند تمام حسابتان را خالی کند، ارتباط بین کلید خصوصی و ارزهای دیجیتال هم همین است. به همین دلیل باید به خوبی بدانید که بکاپ گرفتن از کلید خصوصی چگونه است.
آیا تا به حال به مشکلی برخوردهاید که با پشتیبان گیری از کلید خصوصی حل شده باشد؟ شما از چه روشی برای این کار استفاده میکنید؟
سؤالات متداول
اگر کلید خصوصی کیف پولم را گم کنم چه میشود؟
کلید خصوصی رمزگشای وجوه دریافتی شما است. اگر این کلید را نداشته باشید، نمیتوانید به ارزهای دیجیتالی که دیگران برایتان ارسال میکنند دسترسی پیدا کنید.
چرا نباید بکاپ کلید خصوصی را در کامپیوتر یا گوشی ذخیره کنم؟
چنانچه با اصول رمزنگاری آشنا باشید میتوانید این کار را انجام دهید. اما مسئله این است که بهترین روش دور نگه داشتن نسخه پشتیبان از کیف پول و اینترنت است، چراکه همیشه امکان هک وجود دارد.
بهترین روش بکاپ گرفتن از کلید خصوصی چیست؟
بهترین به ترجیح شما بستگی دارد. درواقع فرمولی برای انتخاب یک راه وجود ندارد. شما باید بررسی کنید که از نظر مالی و توانایی نگهداری کدام روش برایتان مناسبتر است. برای مثال چاپ کلید روی کاغذ از همه روشها ارزانتر است.