ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال به دلیل زیاد بودن تعداد کوین ها و توکن های موجود، کمی گیج کننده و دشوار شده است. در حال حاضر نزدیک به یک میلیون ارز دیجیتال وجود دارد. علاوه بر آن شاهد رشد صنعت هایی مانند DeFi، GameFi، web3 و برنامههای غیر متمرکز دیگری هستیم که روزانه وارد فضای کریپتو میشوند. همچنین از اواخر سال 2021 شاهد هیجان زیادی در پروژه های متاورسی، بازی برای کسب درآمد و حرکت برای درآمد بودهایم. جامعه کریپتو و شرکتهای فعال نیز با ایجاد جو در کنار نام یک پروژه یا آن را ناجی بشریت مینامند یا از آن به عنوان بزرگترین کلاهبرداری تاریخ یاد میکنند. با تمام این تفاسیر افرادی که به دنبال سرمایه گذاری امن هستند، به دنبال یافتن پروژه های برتر میگردند. پروژههایی که ارزش افزودهای داشته باشند و همینطور با تکنولوژی و نسل بعدی اینترنت مرتبط باشند. در این مقاله از داموندمگ میخواهیم روشی ساده و عملی برای انجام تحقیق شخصی برای ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
چگونه پروژه های ارز دیجیتال را ارزیابی کنیم؟
اولین نکتهای که شاید از دید بسیاری از افراد پنهان میماند و اهمیتی به آن نمیدهند، مسئله زمان است. شما باید دقیق و کارآمد عمل کنید، چرا که آنقدر زمان ندارید که ارزیابی تمام پروژه های رمز ارزی بپردازید. بنابراین با توجه به محدودیت زمان، شما باید به فرمولی برسید که کمترین زمان ممکن را صرف کسب کارآمدترین نتیجه برای ارزیابی ارزهای دیجیتال کنید. در ادامه قصد داریم روشی را برای ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال به شما معرفی کنیم که بسیاری از فعالان کریپتو مخصوصا در دیسکورد و شبکههای اجتماعی بر انجام آن تاکید دارند. این روش شامل مراحل زیر است:
فاز 1: معیارهای اصلی بازار را شناسایی کنید.
فاز 2: اصول مهم پروژه را بررسی کنید.
فاز 3: سابقه فعالیت پروژه و پایبندی به نقشه راه را بررسی کنید.
فاز 4: به نقشه راه و وعدههای آینده پروژه توجه کنید.
فاز 5: یک نتیجه گیری انجام دهید و از فازهای قبل یک خروجی که منجر به تصمیم گیری شود، دریافت کنید.
اگر در پایان تحقیق هنوز نمیدانستید که سرمایه گذاری کنید یا از آن فاصله بگیرید، قطعا انتخاب مناسب این است که سمت آن نروید.
فاز 1: معیارهای اصلی بازار را شناسایی کنید.
اولین گام برای ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال این است که معیارهای اصلی بازار را شناسایی کنید. اگر نمیدانید از کجا شروع کنید بهتر است از مارکت کپ (حجم بازار) شروع کنید. به این شکل شما میتوانید تعداد زیادی از پروژه ها را به دلیل حجم بازار، از لیست خود حذف کنید. در این مرحله شما با هزاران ارز دیجیتال مواجه میشوید که مارکت کپ قابل قبولی دارند و در لیست بررسی قرار میگیرند. اگر بخواهیم یک دسته بندی از ارز دیجیتال بر اساس مارکت کپ داشته باشیم، الگوی زیر میتواند کمک کننده باشد:
Micro Cap: کمتر از 50 میلیون دلار
Small Cap: کمتر از 1 میلیارد دلار
Mid Cap: میلیارد دلار تا 10 میلیارد دلار
Large Cap: بیش از 10 میلیارد دلار
شما بر اساس این دسته بندی مشخص میکنید که حاضرید چه نوع ریسکی را متحمل شوید. باید توجه داشته باشید که پروژههایی با مارکت کپ کم، امکان رشد و بازدهی زیاد و همزمان ریسک از بین رفتن را دارند. در نقطه مقابل پروژههایی با مارکت کپ زیاد معمولا پروژههایی هستند که به بلوغ خاصی رسیدهاند و امکان رشد آنها کمتر است، اما ریسک کمتری نیز برای سرمایه شما خواهند داشت. برای اعمال این فیلترها میتوانید از سایت CoinMarketCap استفاده کنید.
فرض کنید به دنبال یک پروژه با مارکت کپ خیلی کم با بازدهی و ریسک زیاد در حد 10X هستیم که معمولا مردم در ارزهای دیجیتال به دنبال این نوع پروژه ها هستند. بنابراین باید به دنبال پروژههایی با ارزش بازار حدود 5 تا 10 میلیون دلار باشیم. همانطور که گفته شد، اگر به دنبال بازدهی زیاد هستیم، پروژههایی با حجم بازار کم، انتخابهای بهتری هستند. البته که ما به دنبال پروژههایی با فاندامنتال قوی هستیم. به عنوان مثال یک پروژه با ارزش ذاتی قابل قبول برای اینکه ارزش بازار خود را از 5 میلیون دلار به 50 میلیون دلار برساند، راه آسانتری نسبت به صعود از مارکت کپ 20 میلیون دلاری به 200 میلیون دلاری، در پیش دارد. حتی میتوانید رنج مارکت کپ خود را از 3 تا 5 میلیون دلار در نظر بگیرید. البته در شرایطی که اطلاعات کافی درباره پروژه داشته باشید. برای استفاده از این روش در ارزیابی پروژه های رمز ارزی شما به چند مرحله بعد که در ادامه معرفی میکنیم، نیاز دارید:
بررسی حجم معاملات
حجم معاملات یک شاخص خوب برای اطمینان از سالم بودن توکن است. چه بخواهید یک ارز دیجیتال را نگهداری کنید یا با استفاده از معاملههای کوتاه روزانه از آن سود کسب کنید، حجم معاملات آن بسیار اهمیت دارد. توکنی که حجم معاملات بالایی نداشته باشد، احتمال جعلی بودن یا داشتن مشکل را دارد. برای بررسی حجم معاملاتی که منطقی باشد میتوانید از الگوی زیر کمک بگیرید:
حجم معامله 24 ساعته: بین 10 تا 50 درصد از ارزش بازار
همچنین شما باید حجم معاملات ارز دیجیتال را در بازههای مختلف بررسی کنید. Volume با حجمهای مشکوک که صعود و نزولهای شارپ در نمودار نشان میدهد، احتمال ناسالم بودن ارز دیجیتال را مشخص میکند. اما حجم بازارهای در رنج معمولی نشان دهنده سالم بودن پروژه است و احتمال دستکاری در قیمت آن کمتر است.
در چه صرافیهایی فهرست شده است؟
در این مرحله باید بررسی کنید که ارز دیجیتال مورد نظر در چه صرافیهایی لیست شده است. آیا در صرافیهای معتبر لیست شده یا فقط در صرافیهای غیر متمرکز فهرست شده است؟ آیا جفت ارزهای زیادی دارد یا فقط با توکن های محدودی قابل معاوضه است؟ اگر یک ارز دیجیتال فقط در صرافیهای غیرمتمرکزی مانند یونی سواپ و سوشی سواپ معامله می شود، شما باید خیلی مراقب باشید. چرا که در این نوع صرافی هیچ ناظری برای تعیین توکن لیست شده وجود ندارد.
چک کردن صرافیهایی که یک ارز دیجیتال در آن فهرست شده از این جهت نیز اهمیت دارد که شما باید چک کنید تا مطمئن شوید حجم معاملات در هر صرافی به چه شکل است. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که بدانید بیشتر حجم معاملات مرتبط با یک صرافی خاص نباشد، چرا که در این صورت امکان دستکاری قیمت و مشکوک بودن پروژه وجود دارد. البته برخی از رمز ارزها در ابتدای کار فقط در صرافیهای خاصی معامله میشوند که شرایط آنها متفاوت است.
یکی دیگر از دلایلی که ما باید صرافیهای یک ارز دیجیتال را بررسی کنیم این است که آیا اکسچنج های مورد نظر به اندازه کافی بزرگ هستند؟ اگر یک ارز دیجیتال در صرافیهای بزرگ لیست نشده باشد، امکان متوقف شدن رشد آن وجود دارد. چرا که در صرافیهای بزرگ افراد بیشتری از وجود توکن آگاهی پیدا میکنند و امکان خرید افزایش پیدا میکند. همچنین وجود نقدینگی باعث افزایش حجم معاملات در صرافیهای بزرگ می شود. برای بررسی اعتبار صرافی ها میتوانید از سایت CoinGecko استفاده کنید. همچنین برای بررسی اینکه ارز دیجیتال در چه صرافیهایی لیست شده، کافی است به سایت Coinmarketcap.com بروید و در قسمت Market لیست صرافی ها را مشاهده کنید.
فاز 2: فاکتورهای اصلی پروژه را بررسی کنید.
منظور از فاکتورهای اصلی سوال هایی است که در ادامه بیان میکنیم و شما باید پاسخ درستی برای آنها پیدا کنید. در ادامه فاکتورهای اصلی ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال را با هم بررسی میکنیم.
موسس های پروژه
چه کسانی موسس های اصلی پروژه هستند؟ آیا تجربه کافی و مرتبط دارند؟ آیا با نام مستعار شروع به فعالیت کرده اند یا با نام واقعی؟ آیا اعضای تیم تخصص کافی برای ساخت و توسعه فناوری دارند یا خیر؟ شما باید بررسی کنید که آیا تیم پروژه در زمینه بلاک چین تجربه مستندی دارند یا خیر، میتوانید از طریق لینکدین توییتر و گیت هاب این موارد را بررسی کنید تا به یک دیدگاه جامع درباره تخصص تیم پروژه دست پیدا کنید. به دنبال افرادی باشید که تجربه کافی در صنعت کریپتو و همینطور ارتباطات مناسب با شبکه افراد مرتبط با ارز دیجیتال داشته باشند. همچنین تیم پروژه باید درباره کسب و کار و امکان افزایش مقیاس پذیری، اطلاعات کافی داشته باشند.
توکنومیکس پروژه
توکنومیکس پروژه یکی از موارد بسیار مهم در ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال است. شما باید به این سوال ها پاسخ دهید: توکنومیکس پروژه به چه شکل است؟ آیا توکن های زیادی به سرمایه گذاران و تیم موسس اختصاص یافته یا خیر؟ آیا این خطر وجود دارد که با افزایش قیمت، تمام سهام خود را بفروشند و باعث از بین رفتن پروژه شوند؟
اعتبار پروژه
آیا وایت پیپر پروژه از طرف متخصصان خارج از تیم پروژه مورد تایید است؟ آیا پروژه ممیزی مرتبط با پروژه های رمز ارزی را دریافت کرده است؟ بنابراین باید توجه داشته باشید که یکی از موارد مهم در ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال بررسی میزان اعتبار آن است.
سرمایه گذاران پروژه
بررسی سرمایه گذاران پروژه در ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال یکی دیگر از عوامل مهم است. اگر سرمایه گذاران مطرحی در پروژه سرمایه گذاری کرده باشند، نشان دهنده این است که افراد متخصص دیگری قبل از شما این پروژه را بررسی کرده اند و تصمیم گرفته اند در آن سرمایه گذاری کنند. در این مرحله شما باید به این سوال ها پاسخ دهید: آیا پروژه سرمایه گذاران مطرحی دارد یا خیر؟ اگر آنها در ساخت این فناوری جدید دچار مشکل شوند، آیا بودجه لازم برای ادامه و طی کردن نقشه راه خود را خواهند داشت؟
هدف ما از بررسی این موارد در ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال این است که بدانیم آیا پروژه مورد نظر یک طرح قابل اعتماد و واقعی است یا خیر. همچنین باید موارد دیگری مانند ارزش پیشنهادی، سرمایه گذاران اصلی، تکنولوژی مورد استفاده و اقتصاد توکن موجود در پروژه را به طور کامل بررسی کنیم. شما باید تمام این اطلاعات را در نظر بگیرید و برای سوال های مطرح شده، پاسخ مناسب پیدا کنید. نکاتی که بنظر شما جذاب است را بررسی کنید و آنها را یادداشت کنید.
یکی دیگر از مواردی که باید در ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال به آن توجه کنید وجود نهنگ در پروژه رمز ارز است. اگر نهنگی وجود دارد که میزان قابل توجهی از توکن ها را در اختیار دارد، باید مراقب باشید. نهنگ ها می توانند در صورت افزایش قیمت، توکن ها را تخلیه کنند و باعث کاهش قیمت یا حتی سقوط پروژه شوند. شما باید به دنبال پروژههایی باشید که حجم بیشتر توکن ها در دست کاربران و جامعه آن رمز ارز باشد، نه سرمایه گذاران یا نهنگ های بزرگ.
فاز 3: سابقه پروژه را بررسی کنید.
یکی دیگر از مواردی که باید برای ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال به آن توجه کنیم بررسی سابقه آن است. شما باید با استفاده از وبلاگ، وبسایت، رسانه های اجتماعی، گیت هاب و وایت پیپر پروژه بررسی کنید که آیا تیم تا به حال به وعدههای خود عمل کرده یا خیر. آیا پروژه فعالیت های متناسب با اهداف خود را انجام داده است؟ آیا مشارکتی با بازیکنان معتبر در فضای بازی بلاک چین دارد، یا بودجه ای از سرمایه گذاران خطرپذیر معتبر دریافت کرده است. آیا اعضای پروژه اطلاعاتی در مورد توسعه خود منتشر میکنند؟ به روز رسانی منظم دارند؟ آیا ارتباط خوبی با جامعه خود برقرار کرده اند؟ هدایایی برای تشویق کامیونیتی خود در نظر میگیرند یا خیر؟
باید در نظر داشته باشید که مصاحبههای یوتیوب، ویدیوهای توییتر و مواردی از این دست برای درک آنچه که بنیانگذاران برای انجام پروژه در نظر دارند بسیار مفید هستند. همچنین یک راه عالی برای پاسخ دادن به بسیاری از سؤالات شما استفاده از همین مصاحبه هاست. شما باید به نکات اصلی در این مصاحبه ها توجه کنید و پیشرفت پروژه را بررسی کنید. یک راه دیگر این است که به انجمن های پروژه در فضاهای اجتماعی مختلف مانند گروه های تلگرامی و دیسکورد بپیوندید تا متوجه شوید آیا پروژه فعال است یا خیر.
یک اجتماع فعال از اولین مواردی است که تقریبا تمام پروژه های بلاک چین به خصوص بازی ها باید داشته باشند. ساختن یک پروژه موفق کار سختی نیست، اما ساختن یک اجتماع موثر بسیار کار دشواری است و زمان زیادی نیاز دارد. وجود اجتماع نشان دهنده تعهد تیم سازنده است و نشان میدهد که به سرمایه گذاران و کاربران خود اهمیت می دهند.
از منظر تجاری، یک جامعه قوی به معنای مجموعه ای از طرفدارانی است که میخواهند پروژه را به صورت رایگان بازاریابی کنند و در پلتفرم های مختلف از آن دفاع کنند. همچنین وجود یک اجتماع قوی یک مزیت ارزشمند برای ایجاد تبلیغات و قدرتمند شدن یک پروژه کریپتویی است.
در نهایت موردی که باید با دقت بررسی کنید وایت پیپر پروژه است. شما باید در مورد هدف پروژه، نحوه برنامه ریزی تیم برای رسیدن به اهداف و اطلاعات دیگری مانند توکنومیکس را در وایت پیپر نیز بررسی کنید و آنها را با آنچه که تا به حال در وبسایت ها خوانده اید مطابقت دهید. در مورد پروژه های بازی که این روزها بیشترین طرفدار را دارند باید بررسی کنید که آیا روشی برای ارائه توکن به بازیکنان و سوزاندن توکن دارند یا خیر؟ اگر یکی از این موارد وجود نداشته باشد، به احتمال زیاد اقتصاد بازی رونق و رکود بسیار بی ثباتی خواهد داشت.
همچنین در مورد بازی ها باید GameFi بازی را بررسی کنید تا بدانید آیا سرگرم کننده است یا خیر. اگر بازی رایگان باشد حاضر به بازی کردن هستید؟ استراتژی بلندمدت بازی نیز یکی از موارد با اهمیت است. بسیاری از این بازیها بسیار ساده شروع میشوند و برنامههایی برای افزودن قابلیتهایی مانند بازیهای کوچک، مالکیت زمین، تجارت پیچیدهتر و غیره در طول زمان دارند. آیا اهداف مشخص شده در بازی قابل انجام است یا خیر؟ آیا اصول بازی برای ارتقا موقعیت بازیکن مشخص شده است؟ در رابطه با بازی ها احتمالا شما با مواردی مواجه خواهید شد که عبارت های مبهم و جزئیات کمی برای ارائه دارند.
فاز 4: نقشه راه پروژه را بررسی کنید.
بررسی نقشه راه پروژه یکی از موارد با اهمیت در ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال است که به شما کمک میکند بدانید تیم چه برنامههایی برای پروژه دارد؟ شما باید به این موارد درباره رودمپ آینده پروژه توجه کنید، آیا نقشه راه پروژه یک نقشه مبهم است یا کاملا واضح و تخصصی ارائه شده است؟ مراحل قبلی چه بوده؟ آیا مراحل قبلی به موقع تکمیل شده اند یا تاخیر داشته اند.
میتوانید این موارد را از شبکههای اجتماعی و وبلاگ های پروژه ها بررسی کنید. همچنین باید ببینید تیم پروژه برای فناوری هایی که در پیش رو است آماده هستند یا خیر. میتوانید نظر افراد را در شبکههای اجتماعی بخوانید تا ببینید نظر دیگران درباره بازی چیست. برای این کار میتوانید شبکههای اجتماعی مانند دیکسورد و توییتر و سایت های مطرحی مانند کوین دسک، دی کریپتو و کوین تلگراف را بررسی کنید. همچنین این سایت ها اخبار مهم پروژه را تحلیل میکنند که میتواند موارد مهمی را برای شما آشکار کند.
مرحله 5: جمع بندی مراحل قبل
شما باید به یک چارچوب در ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال برسید. فضای کریپتو بسیار هیجانی و نوپا است، همیشه باید به این مورد توجه کنید که ممکن است تمام تحقیقات را درست انجام دهید و همه موارد در یک پروژه در سطح مطلوبی باشد، اما پروژه با شکست مواجه شود.
در نهایت شما باید توجه کنید که آیا یک پروژه یا بازی شما را هیجان زده میکند یا خیر. آیا اجتماع های موجود در بازی، اجتماعی هستند که شما بتوانید سال ها عضو آن باقی بمانید؟ در مورد پروژه های بازی آیا گیم پلی بازی برای شما جذاب است؟ اگر جواب شما به این سوالات در مورد یک پروژه منفی بود، باید بیشتر دقت کنید. حتی اگر تمام موارد مطلوب باشد، ممکن است با پایین آمدن قیمت وحشت کنید و قبل از رشدهای واقعی پروژه، آن را بفروشید. مخصوصا در حال حاضر که نوسان روزانه ای در کریپتو وجود دارد، شما دچار استرس خواهید شد.
در نهایت شما باید یک برنامه خروج از سرمایه گذاری داشته باشید، در غیر اینصورت دچار ترس یا طمع میشوید و دارایی خود را از دست می دهید. درباره روش های خروج سرمایه از پروژه های کریپتویی برای دو حالت باید برنامه داشته باشید:
حالت اول: شما باید انتظارات خود را از پروژه مشخص کنید. اگر ارزیابی شما از پروژه ارز دیجیتال اشتباه بود، و طبق انتظاراتتان پیش نرفت، باید برنامه مناسب برای خروج به موقع داشته باشید.
حالت دوم: اگر پروژه مطابق با انتظارت شما پیش رفت نیز باید بدانید که چطور می خواهید از آن خارج شوید. به عنوان مثال میتوانید مانند موارد پیشنهادی زیر اقدام کنید:
- اگر توکن 100 درصد رشد کرد، به عنوان مثال شما 100 دلار سرمایه گذاری کرده اید و حالا 200 دلار دارید. میتوانید سرمایه اولیه خود را خارج کنید و 100 دلار سود را در پروژه نگه دارید. به این شکل شما ریسک خود را تا حد قابل قبولی کاهش داده اید، حتی می توان گفت عملا ریسکی را متحمل نمیشوید.
- به ازای هر 10 درصد رشد، 10 درصد را خارج کنید. به عنوان مثال شما 100 دلار سرمایه گذاری کرده اید، هر بار که پروژه 10 درصد سود میدهد، شما 10 دلار خارج میکنید. در این روش شما سود مرکب را از دست می دهید، اما با سیو سود، میتوانید یک شیوه امن برای سرمایه گذاری و خروج داشته باشید.
- به ازای هر 50 درصد رشد، 25 درصد از سرمایه را خارج کنید. در این روش شما ریسک متوسطی را تحمل میکنید. به این شکل بعد از هر 50 درصد سود، نصف سود را از معامله خارج میکنید.
- به ازای هر 50 درصد رشد، 50 درصد از سرمایه را خارج کنید. این روش نیز یکی از روش های رایج و با ریسک متوسط است که میتوانید استفاده کنید.
جمع بندی
ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال که به آن تحلیل فاندامنتال ارز دیجیتال نیز گفته می شود یکی از موارد بسیار بااهمیت قبل از سرمایه گذاری در یک پروژه است. به طور کلی برای سرمایه گذاری در بازارهای مالی، تحلیل فاندامنتال یا تحلیل بنیادی پروژه بسیار مهم و تاثیرگذار است و ارزش ذاتی یک پروژه را مشخص میکند. بنابراین از این پس اگر در فضای مجازی اسم یک پروژه را شنیدید پیش از هر اقدامی برای سرمایه گذاری، بهتر است از گام های ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال در این مقاله استفاده کنید تا متوجه شوید آیا یک رمز ارز ارزش سرمایه گذاری دارد یا خیر. آیا یک ارز دیجیتال ارزشی ایجاد میکند، چه کسانی حاضر به سرمایه گذاری در آن هستند؟ آیا اعضای تیم آن تخصص کافی و نقشه راه درستی دارند یا خیر. ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال به شیوه ای درست میتواند به شما یک دید کلی درباره اینکه آیا امکان سوددهی دارد یا خیر را بدهد. بنابراین سعی کنید اگر قصد سرمایه گذاری دارید، یک چارچوب برای خود مشخص کنید و به آن پایبند باشید.
سوال های متداول
1- بهترین روش ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال چیست؟
هیچ راه برتری وجود ندارد، اما می توان گفت Best Practice وجود دارد. هرچه شما اطلاعات مهم و بیشتری در رابطه با یک پروژه داشته باشید میتوانید تصمیم بهتری بگیرید.
2- چطور می توانیم بهترین پروژه های ارز دیجیتال را پیدا کنیم؟
بستگی به رویکرد شما دارد، آیا قصد دارید پروژه های با ریسک زیاد را بررسی کنید، یا به دنبال پروژه های اثبات شده مانند بیت کوین و اتریوم هستید. با توجه به میزان ریسک پذیری هر فرد، پروژه مناسب برای هر شخص متفاوت خواهد بود.
3- آیا هر فردی میتواند پروژه های ارز دیجیتال را ارزیابی کند؟
بله، هر فردی میتواند با مطالعه و افزایش آگاهی به ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال بپردازد.
4- تحلیل فاندامنتال ارز دیجیتال چیست؟
تحلیل فاندامنتال به بررسی مواردی مانند هدف پروژه، نقشه راه، سرمایه گذاران، تیم پروژه، توکنومیکس آن و مواردی از این قبیل گفته می شود.
5- برای ارزیابی پروژه های ارز دیجیتال چه گام هایی را باید پشت سر بگذاریم؟
شما میتوانید از 5 فاز مهم ارزیابی پروژه های کریپتوی که در این مقاله معرفی شد استفاده کنید.