سیستم عامل بلاکچین چیست؟

اکثر ما با سیستم عامل موبایل و کامپیوتر مانند Windows، Apple OS X، Android، Linux و iOS آشنایی مختصری داریم یا حداقل نام آنها را شنیده‌ایم. اما Blockchain Operating System یا همان سیستم عامل بلاک چینی چیست؟ در یک توضیح کوتاه سیستم عامل بلاک چینی یک لایه در زیر نرم افزار است که از فناوری بلاک چین به عنوان سیستم پشتیبان استفاده کرده و بر روی سیستم یا پلتفرم اجرا می‌شود.

این روزها ویژگی‌های بلاک چین در دنیای فناوری جذابیت بسیار زیادی پیدا کرده است. اصولاً بلاک چین به خودی خود یک ابرکامپیوتر جهانی محسوب می‌شود. جالب اینجاست حتی یک کامپیوتر کوانتومی که از ابرکامپیوترها نیز قدرتمندتر است، قادر به رخنه کردن در بلاک چین نیست. چراکه تمام دستورات و تراکنش‌هایی که از دستگاه کاربر انجام می‌شود، بر روی بلاک چین ضبط، احراز هویت، اجرا و ثبت می‌شوند. در ادامه این مطلب قصد داریم تا به طور کامل به معرفی مفهوم بلاک چین و سیستم عامل بلاک چین بپردازیم.

بلاک چین چیست؟

بهتر است قبل از بررسی مفهوم Blockchain Operating System، به تعریف دقیقی از فناوری بلاک چین برسیم. بلاک چین (Blockchain) همانطور که از نامش پیداست، زنجیره‌ای از بلاک‌های متصل به هم است. در هر یک از بلاک‌ها اطلاعات، تراکنش‌ها و داده‌هایی ثبت و ضبط شده و برای همیشه بدون امکان دستکاری، نگهداری می‌شوند. به این ترتیب اطلاعات موجود در بلاک‌های یک زنجیره بلاک جینی غیرقابل حذف و تغییر خواهند بود.

بلاک چین، یک فناوری کاملاً غیرمتمرکز بوده و به هیچ نهاد و مرکزی مرتبط نیست. این بدان معناست که یک نسخه اصلی واحدی از اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین وجود نداشته و اطلاعات ثبت شده در بلاک چین، در میان نودهای کامپیوتری موجود در سراسر جهان، پراکنده شده‌اند. به این ترتیب، یک دفترکل مشترک و تغییرناپذیر بوده و فرایند تراکنش‌ها و ردیابی دارایی‌ها را در یک شبکه تجاری تسهیل می‌کند. در واقع در اینجا منظور از دارایی، اموال مشهود مانند خانه، ماشین، پول نقد، یا اموال نامشهود مانند زمین یا مالکیت معنوی، حق ثبت اختراع، حق چاپ، نام تجاری و… است. تقریباً هر چیزی را می‌توان در بستر فناوری بلاک چین ردیابی، حرید و فروش کرده و خطرات و هزینه‌ها را برای تمام طرفین کاهش داد.

traditional operating system چیست؟

کامپیوترها از دهه 1940 میلادی ساخته شده‌اند، اما در آن زمان تنها برای استفاده‌های محدود، بکار گرفته می‌شدند. با گذشت زمان و پیشرفت‌های حاصل شده طی تقریباً دو دهه، سیستم عامل‌ها نیز از اواخر دهه 1960 معرفی شدند. در سال‌های نخستین، سیستم عامل‌ها، برنامه‌های بسیار ابتدایی و ساده‌ای بودند، اکنون با توجه پیشرفت‌های حاصل شده در این زمینه، درک‌ آنها کاملاً به‌دوراز ذهن به نظر می‌رسد. در نهایت در دهه‌های 1980 و 1990 استفاده از کامپیوترهای شخصی در میان افراد مختلف محبوبیت پیدا کرده و به دنبال آن نیز پیشرفت‌ها و جهش‌هایی در زمینه سیستم عامل و دنیای فناوری حاصل شد. یک سیستم عامل به طور سنتی به سه شکل زیر وجود دارد:

• به عنوان یک رسانه قابل‌کنترل در میان سخت افزار و نرم افزار
• به عنوان یک مکانیزم الزام‌آور که اجزای فیزیکی کامپیوتر را با یکدیگر متحد کرده و یک رابط مجزای برای تعامل با کاربر ایجاد می‌کند.
• به عنوان یک میزبان در اپلیکیشن‌ها، برنامه‌ها و سایر نرم‌ افزارهایی که می‌توان آنها را در کامپیوتر نصب و اجرا کرد.

در حال حاضر محبوب‌ترین سیستم عامل‌ها شامل سیستم عامل Windows، Linux، macOS، Ubuntu و Unix هستند. اکثر این سیستم عامل‌ها برای خرید در دسترس کاربران قرار گرفته و یا اشکال مختلف بر روی کامپیوترهای شخصی، سرورها، رایانه‌های خودرو، لوازم خانگی و البته گوشی‌های تلفن همراه اجرا می‌شوند.

این سیستم عامل‌های سنتی به کاربران این امکان را می‌دهند تا به برخی از بزرگترین و موفق‌ترین فناوری‌های تاریخ دسترسی پیدا کنند. امروزه، با ظهور و پیشرفت غیرقابل انکار فناوری بلاک چین، دنیای سیستم عامل‌ها با جهشی دیگر مواجه شده است. به این ترتیب می‌توان گفت این احتمال وجود دارد تا Blockchain Operating System بتواند حوزه سیستم عامل‌ها را به سمت بی‌نهایت و فراتر از آن هدایت کند.

Blockchain Operating System چیست؟

اکنون که با مفهوم کلی سیستم عامل آشنا شدیم، درک مفهوم Blockchain Operating System نیز آسان‌تر می‌شود. تمام سیستم عامل استانداردی مانند ویندوز، اندروید و.. بر اساس دستوراتی که کاربر از طریق کلیک موس یا لمس صفحه نمایش صادر می‌کند، اقدامی را انجام می‌دهند. همین مفهوم را می‌توان در مورد مقوله استفاده از بلاک چین به عنوان سیستم عامل یک دستگاه کامپیوتر یا موبایل نیز تعمیم داد. به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد فناوری بلاک چین، استفاده از آن به عنوان یک سیستم عامل می‌تواند نسبت به نسخه‌های  سنتی، بسیار کارآمدتر باشد.

برخلاف سیستم عامل‌های سنتی که در آنها  دستورات کاربر و وظایف سیستم عامل بر روی سخت افزار یک دستگاه (کامپیوتر، موبایل و…) اجرا می‌شوند، Blockchain Operating System بر روی یک فضای ابری کار می‌کند. این بدان معناست که مسئولیت مدیریت زنجیره‌های بلاک چینی در کامپیوترهای شخصی، یا حتی تلفن‌های همراه بر عهده خود کاربران است. همچنین لازم به ذکر است که سیستم عامل بلاک چین از خود فناوری بلاک چین به عنوان پشتیبان استفاده می‌کند.

سیستم عامل بلاک چین نه‌تنها نسبت به سیستم عامل‌های سنتی تجربه کاربری بهتری دارد، بلکه فرایند توسعه را نیز تسهیل کرده است. این فناوری جدید و توسعه‌یافته کاربران را قادر می‌سازد تا در کنار حفظ امنیت و حریم خصوصی اطلاعات خود، از طریق Blockchain Operating System، در گوشی‌های موبایل خود با خدمات مبتنی بر بلاک چین درگیر شده و تعامل داشته باشند. درست مانند هر سیستم عامل کامپیوتری و موبایلی که پیش از این به نام آنها اشاره شد، کل سیستم عامل بلاک چینی نیز با یک رابط کاربری گرافیکی مدیریت و اجرا می‌شود.

مثال‌هایی از Blockchain Operating System

نکته‌ مهمی که در خصوص Blockchain Operating System وجود دارد این است که تمام مزایای فناوری بلاک چین در دسترس کاربران این نوع سیستم عامل نیز قرار دارد. سیستم‌عامل بلاک چینی تیز مانند سایر سیستم‌ عامل‌های سنتی، با ایجاد لایه‌ای در زیر نرم‌افزار، ارتباط سیستم عامل با سخت‌ افزار را تسهیل می‌کند. یک سیستم عامل مبتنی بر بلاک چین نه‌تنها تمام مزایای سیستم عامل‌های سنتی را ارائه می‌دهد؛ بلکه ویژگی‌های دیگری همچون تأمین امنیت بالا، حفظ حریم خصوصی کاربر و تمرکززدایی را نیز در برمی‌گیرد. در ادامه به معرفی تعدادی از سیستم عامل‌های بلاک چینی می‌پردازیم.

• ConsenSys Codefi

Joseph Lubin هم‌بنیان‌گذار بلاک چین اتریوم، در سال 2014، این سیستم عامل بلاک چین را با هدف تجارت و امور مالی جهانی تأسیس کرد. این سیستم عامل محصولی همراه با قابلیت ماژولار برای دیجیتالی کردن ابزارهای مالی است. این محصول با ارائه یک رابط کاربری آسان، به عنوان یک سیستم توکن‌سازی بر روی اهداف مالی، همچون سیستم‌های پرداخت، تجزیه و تحلیل داده‌ها و موارد دیگر تمرکز دارد. امکانات سیستم عامل بلاک چینی ConsenSys Codefi عبارتند از:

• کاربران می‌توانند دارایی‌های دیجیتال، ابزارهای مالی دیجیتال و بازارهای مرتبط با آنها را در هر یک از شبکه‌های بلاک چینی؛ ایجاد، صادر و مدیریت کنند.
• کاربران می‌توانند تراکنش‌های پرداخت در ارزهای دیجیتال و استیبل کوین‌ها در از طریق یک داشبورد واحد؛ ارسال، دریافت و مدیریت کنند.
• این محصول، مجموعه‌ای از ابزارهایی است که هر فردی می‌تواند از طریق آنها، از توکن‌ها استفاده کرده و در شبکه‌های غیرمتمرکز مشارکت داشته باشد.
• سیستم عامل بلاک چینی EOS

سیستم عامل بلاک چینی EOS  در سال 2017 معرفی شد. این سیستم عامل، یک پلتفرم چند منظوره برای ایجاد و بهره‌برداری از برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapps) است. EOS با بکارگیری یک مدل امنیت حساب راحت و ساده و مجموعه‌ای از راه‌حل‌های فنی مؤثر، بالاترین ظرفیت پردازش تراکنش را ارائه می‌دهد.  EOS به کاربران این امکان را می‌دهد تا بتوانند برنامه‌های غیرمتمرکز را بسیار سریع و آسان ایجاد کنند. در واقع با کمک EOS، کاربران امکان ایجاد پایگاه داده در شبکه، افتتاح حساب با کارمزد کم، سرعت تراکنش عالی، کاهش ریسک و کسب حداکثر سود را خواهند داشت. امکانات سیستم بلاک چینی EOS عبارتند از:

• تمام تراکنش‌ها در EOS رایگان هستند.
• EOS بسیار کارآمد بوده و در هر ثانیه هزاران تراکنش در آن انجام می‌شوند.
• EOS به پروژه‌های جدید کمک می‌کند تا اپلیکیشن خود را با سرعت بیشتری اجرا و پیکربندی کند.
• Overledger OS

سیستم عامل Overledger OS، توسط شبکه Quant ایجاد شده است. این سیستم عامل به کاربران این امکان را می‌دهد تا هر شبکه قدیمی، هر بلاک چین فعلی و آینده را بدون OVERHEAD اضافی، به یکدیگر متصل کرده یا بین آنها تعامل ایجاد کنند. Overledger OS تنها پلتفرمی با قابلیت همکاری است که می‌تواند میان چندین بلاک چین پل ایجاد کند. این سیستم عامل حداکثر از 10 بلاک چین محبوب از جمله Hyperledger Fabric، Corda، Ethereum، Bitcoin، EOS، Ripple پشتیبانی می‌کند. امکانات سیستم بلاک چینی Overledger OS عبارتند از:

• این سیستم عامل از قابلیت همکاری میان چند بلاک چین پشتیبانی می‌کند.
• کاربران این امکان را دارند تا بدون نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اضافی یا منابع تخصصی، تنها با استفاده از سه خط کد، به چندین بلاک چین با قابلیت همکاری دسترسی داشته باشند.
• این سیستم عامل کاملاً مقیاس‌پذیر بوده و می‌تواند با افزایش نیاز کاربر به سرعت گسترش پیدا کند.
• این سیستم عامل با پرداخت کمترین هزینه، از مزایای مختلف فناوری بلاک چین و پیشرفت‌های این حوزه، بهره می‌برد.
• LibertyOS

بر اساس ادعای سایت رسمی این سیستم عامل، LibertyOS اولین سیستم عاملی است که بر حریم خصوصی، امنیت، سرعت، ثبات و دسترسی کاربر تمرکز دارد. این سیستم عامل با حفظ حریم شخصی کاربران، تجربه کاربری سریع، امن و بدون تبلیغات را ارائه می‌دهد. امکانات سیستم عامل LibertyOS عبارتند از:

• این سیستم عامل از بسیاری از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، اتریوم، مونرو و غیره پشتیبانی می‌کند.
• همراه این سیستم عامل مرورگر TOR ارائه شده است تا کاربران بتوانند به راحتی و به صورت ناشناس در دنیای وب گشت‌و‌گذار کنند.
• از آنجاییکه این سیستم عامل پایند حفظ حریم خصوصی کاربر است، به هیچ عنوان رفتار و حرکات کاربر را ردیابی نمی‌کند.

سخن پایانی

در این مطلب از داموندمگ مروری بر سیستم عامل بلاکچین داشتیم و دیدیم که چگونه کار می‌کند. بدون شک اگر قصد سرمایه گذاری روی ارزهای دیجیتال را دارید، باید با چنین مفاهیمی آشنا باشید. دانش هر چه بیشتر شما در زمینه بلاکچین می‌تواند انتخاب شما را در سرمایه گذاری امن‌تر کند و باعث شود که بتوانید پروژه‌های سودآور را پیش از هر کس دیگری شناسایی و دنبال کنید. Blockchain Operating System نسل جدیدی از سیستم عامل است که بر پایه فناوری بلاک چین قرار دارد. این نوع سیستم عامل، با ایجاد لایه‌ای در زیر نرم‌افزار، ارتباط سیستم عامل با سخت‌ افزار را تسهیل می‌کند. ‌کاربران سیستم عامل‌های بلاک چینی از تمام مزایای فناوری بلاک چین همچون امنیت بالا، حفظ حریم شخصی و غیرمتمرکز بودن ثبت اطلاعات، بهره‌مند می‌شوند.

سؤالات متداول

• Blockchain Operating System چیست؟

یک سیستم عامل بلاک چینی با هدف اجرای کامل یا جزئی سیستم‌ها یا شبکه‌های کامپیوتری؛ از فناوری دفتر کل بلاک چین استفاده می‌کند. برای اینکه این تکنولوژی بتواند به عنوان یک سیستم عامل عمل کند، پروتکل‌های بلاک چین باید امکان اجرای کدهای کامپیوتری و دستورات کاربران را داشته باشند.

• آیا اتریوم یک سیستم عامل بلاک چینی است؟

خیر. اتریوم یک پلتفرم محاسباتی توزیع‌شده، منبع باز، عمومی و مبتنی بر بلاک چین همراه با عملکرد قراردادهای هوشمند است. اتریوم به برنامه‌های توزیع‌شده این اجازه را می‌دهد تا بدون دخالت و کنترل یک نهاد شخص ثالث ساخته و اجرا شوند.

• کدام سیستم عامل‌ها جز سیستم عامل‌های بلاک چینی هستند؟

تعدادی از سیستم عامل‌های بلاک چینی عبارتند از: LibertyOS، Overledger OS، EOS و ConsenSys Codefi