بهترین تعریف برای بلاک چین چیست؟ سیر تا پیاز بلاکچین

اگر به تازگی با دنیای ارزهای دیجیتال آشنا شده باشید، ممکن است هزاران سوال مختلف در رابطه با این حوزه در سرتان وجود داشته باشد. یکی از این سوال‌ها، در رابطه با بلاک چین است؛ فناوری بنیادین پشت پرده ارزهای دیجیتال! اما Blockchain یا بلاک چین چیست؟ بهترین تعریف برای بلاک چین چیست؟ 
بلاک چین یک ساختار برای ذخیره‌سازی امن، بدون واسطه و شفاف داده‌ها و اطلاعات است. به زبان دیگر بلاک چین یک پایگاه داده است که داده‌های ثبت‌شده بر روی آن غیرقابل دستکاری و غیرقابل جعل است. فرآیند ثبت داده بر روی بلاکچین بدون نیاز به نظارت و دخالت یک سازمان مرکزی انجام می‌شود و به همین دلیل بلاک چین یک پایگاه داده غیرمتمرکز و توزیع شده است.
اگر این تعریف کلی از بلاک چین شما را گیج کرده است و متوجه چیستی بلاک چین نشده‌اید، اصلا ناراحت نباشید! چرا که در این مطلب قصد داریم با ذکر چند مثال بلاک چین را به ساده ترین زبان توضیح دهیم، نحوه کار بلاک چین را شرح دهیم، از ویژگی‌های اصلی بلاک چین و مزایا و معایب بلاک چین صحبت می‌کنیم و همچنین کاربردهای بلاک چین در حوزه‌های گوناگون را معرفی کنیم و بدانیم که فناوری بلاکچین سعی دارد چه مشکلی را از بین ببرد.
در انتهای این مقاله از صرافی ارز دیجیتال داموند نیز درباره انواع بلاک چین و جایگاه بلاک چین در فناوری‌های آینده جهان بحث می‌کنیم و به سوالات متداول درباره بلاک چین پاسخ خواهیم داد. بنابراین توصیه می‌کنیم که حتما تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

بهترین تعریف برای بلاک چین (Blockchain) چیست؟

بهترین تعریف برای بلاک چین چیست؟ همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم بلاک چین (Blockchain) یک ساختار برای ذخیره سازی داده و اطلاعات است. حال سوالی که در این بین پیش می‌آید این است که بلاک چین چه تفاوتی با ساختارهای ذخیره‌سازی داده دارد و چه چیز باعث شده است که بلاک چین به یک فناوری جدید تبدیل شود و افراد زیادی درباره آن و کاربردهایش صحبت کنند؟

دلیل برتری بلاکچین ها به پایگاه‌های داده رایج، سه ویژگی اصلی بلاکچین است که آن را از تمام ساختارهای قدیمی ذخیره‌سازی داده جدا و تبدیل به آینده جهان می‌کند. این سه ویژگی باعث انقلابی در ساختارهای فعلی جهان خواهند شد و موجب سرنگونی سازمان های بسیار بزرگ مرکزی همانند بانک ها، گوگل، فیس بوک و… می‌شوند که کنترل بسیار زیادی بر روی گردش مالی، اطلاعاتی و همه ابعاد زندگی مردم جهان دارند.

در واقع بلاک چین‌ها قصد دارند با غیرمتمرکز کردن کارها، آزادی مردم را به آن‌ها بازگردانند و نیاز مردم به نهادهای مرکزی و واسطه‌گر را از بین ببرند. در واقع یکی از کاربردهای بلاک چین این است که مردم بدون نیاز به نظارت بانک، پول جابه‌جا ‌کنند، بدون نیاز به نظارت شرکت‌هایی همچون گوگل و فیس‌بوک با یکدیگر ارتباط برقرار ‌کنند و در سایر ابعاد زندگی نیز از شر نظارت و دخالت سازمان‌های مرکزی رها خواهند شد.

بلاک چین چگونه کار می‌کند؟ طرز کار یک بلاک چین به زبان ساده

برای توضیح طرز کار یک بلاک چین به زبان خیلی ساده، اجازه دهید از یک مثال برای فهم بیشتر موضوع استفاده کنیم. روش کار بلاک چین را می‌توان مشابه طرز کار دفترهای حسابداری در نظر گرفت. دفترهای حسابداری یک روش قدیمی و سنتی برای نگهداری حساب‌های مالی هستند و برای آنکه یک فرد نتواند اعداد ثبت شده در این دفاتر را دستکاری کند، از ساختار جالبی در این دفاتر استفاده می‌شود.

هر صفحه از یک دفتر حسابداری شامل چندین خط است، حسابدار موظف است که اعداد حساب‌ها را فقط بر روی خط‌ها بنویسد و نباید هیچ عددی میان خطوط قرار گیرد و اجازه ندارد که اعداد ثبت شده را خط بزند. هنگامی که یک صفحه از دفتر حسابداری تکمیل می‌شود، حسابدار موظف است که جمع تمام اعداد موجود در صفحه را در انتهای صفحه بنویسد. حسابدار همچنین موظف است که جمع اعداد صفحه قبل را در ابتدای صفحه بعد (صفحه جدید) نیز یادداشت کند و این عدد ابتدای صفحه جدید مانده اولیه برای انجام حساب‌های جدید است.

حال تصور کنید که شخصی می‌خواهد یک عدد را در یکی از صفحه‌های دفتر حساب تغییر دهد. در این صورت جمع اعداد آن صفحه تغییر می‌کند و باید جمع اعداد را در انتهای صفحه عوض کند. حال اگر جمع اعداد این صفحه را تغییر دهد، باید عددی را که در ابتدای صفحه بعد نوشته شده را نیز عوض کند.

در صورت تغییر عدد یکی از صفحات، باید تمام اعداد صفحه‌های بعد نیز عوض شود و به این ترتیب برای تغییر دادن یک عدد در دفتر حسابداری، باید کل اعداد موجود در صفحات آن را عوض کرد.

طرز کار بلاک چین نیز مشابه دفتر حسابداری است، با این تفاوت که در بلاک چین به جای صفحه، مفهومی به نام بلاک وجود دارد که داده‌ها و اطلاعات در این بلاک‌ها ذخیره می‌شود. اولین بلاک یک بلاک چین، بلاک پیدایش یا بلاک جنسیس (Genesis Block)  است که در حکم صفحه اول دفتر حسابداری است.

هر بلاک در بلاکچین همانند خطوط صفحه دفتر حسابداری ظرفیت مشخصی دارد. هنگامی که یک بلاک تکمیل می‌شود، تمام اطلاعات موجود در بلاک با هم ترکیب شده و توسط یک تابع رمزنگاری، تبدیل به یک کد می‌شوند که هش (Hash) نام دارد. این کد هش همانند جمع اعداد یک صفحه در دفتر حسابداری است و در واقع نماینده تمام داده‌های موجود در آن بلاک است.

بنابراین هنگامی ظرفیت یک بلاک تکمیل شود، با جمع‌بندی داده‌های موجود در بلاک، یک کد هش تولید می‌شود. این کد هش در ابتدای بلاک بعدی قرار می‌گیرد (درست همانند دفتر حسابداری که جمع اعداد صفحه قبل در ابتدای صفحه بعد قرار می‌گیرد.) سپس داده‌های بلاک جدید بر روی هش بلاک قبلی قرار می‌گیرند و پس تکمیل ظرفیت این بلاک، دوباره عملیات هش‌سازی یا هشینگ انجام می‌شود. در نتیجه هش بلاک جدید ترکیبی از داده‌های خود بلاک و هش بلاک قبلی است.

این عملیات ذخیره‌سازی داده‌ها بر روی بلاک‌ها و ایجاد هش، همینطور ادامه می‌یابد و در نتیجه آن بلاک‌ها توسط این هش‌ها به یکدیگر مرتبط و متصل می‌شوند. چنانچه یک شخص بخواهد اطلاعات موجود بر روی یک بلاک را عوض کند، هش آن بلاک عوض می‌شود (همانند جمع اعداد در یک دفتر حسابداری) اگر هش یک بلاک عوض شود، هش بلاک بعدی نیز عوض می‌شود (چون هش بلاک بعدی ترکیبی از داده‌های بلاک به علاوه هش بلاک قبلی است). بنابراین یک شخص برای دستکاری داده‌های یک بلاک، باید داده‌های کلیه بلاک‌های بعدی را نیز عوض کند که تقریبا غیرممکن است.

همین طرز کار و مرتبط بودن بلاک‌ها با یکدیگر، دلیل نام‌‌گذاری بلاک چین (زنجیره بلوکی یا زنجیره‌ای از بلاک‌ها) است. چرا که گویی تمام بلاک ها با یک زنجیر به یکدیگر متصل هستند. دلیل اینکه نمی‌توان داده های یک بلاکچین را دستکاری کرد، همین طرز عملکرد بلاک چین است. در صورتی که نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی هش شدن اطلاعات در بلاک چین و نحوه عملکرد تابع هش دارید، می‌توانید مقاله هش چیست؟ را بخوانید. 

بررسی تاریخچه بلاکچین؛ چه کسی بلاک چین را اختراع کرد؟

بسیاری معتقدند داستان بلاکچین با بیت کوین شروع شده است. بیت کوین، بدون شک ساخته ذهن خلاق ساتوشی ناکاموتو است اما بلاک چین ها در زمان و مکان دیگری اختراع شدند!

درست یک نسل پیش از انتشار وایت پیپر ساتوشی ناکاموتو و در سال 1982، یعنی دقیقا 27 سال قبل از پیدایش بیت کوین، دیوید چاوم (David Chaum)، یکی از دانشجویان دکترای دانشگاه کالیفرنیا در پایان نامه خود در رابطه با پایگاه داده‌ای به نام بلاکچین صحبت کرد.

قبل از چاوم پایگاه‌های داده غیرمتمرکز دیگری نیز وجود داشت اما هیچ کدام مانند بلاکچین نبودند و هر کدام از آنها معایبی داشتند. پس مخترع بلاکچین دیوید چاوم است.

چاوم در ادامه با تکیه بر تحقیقات خود و فناوری بلاک چین، در سال 1989، شرکتی به نام دیجی کش را راه‌اندازی کرد. این شرکت در سال 1995 یک ارز دیجیتال با نام‌های مختلف دیجی کش (digicash)، ای کش (eCash) و سایبر باکس (cyberbucks) معرفی کرد.

شرکت دیجی کش تصمیم داشت تا بسیاری از ویژگی‌های ارزهای دیجیتال مدرن را به کاربران خود ارائه دهد. این شرکت بر ناشناس بودن تراکنش‌ها به عنوان مزیتی کلیدی تاکید می‌کرد و مدعی بود حتی دولت نیز نمی‌تواند تراکنش‌های آن را رمزگشایی کند. با این حال، چاوم نتوانست بانک‌ها را برای حمایت از این پروژه متقاعد کند و در نهایت این پروژه شکست خورد و در سال 1998 ورشکسته شد.

چند سال بعد و در سال 2008، فرد ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو مقاله‌ای تحت عنوان «بیت کوین: یک سیستم پرداخت الکترونیکی همتا به همتا» منتشر کرد و در آن، از بلاکچین و پرداخت‌های مبتنی بر آن صحبت کرد.

کارشناسان معتقدند پروتکل بلاکچینی که ناکاموتو در وایت پیپر بیت کوین به آن اشاره کرده، اساسا مشابه با پروتکل دیوید چاوم است با این تفاوت که به پروتکل بیت کوین، مکانیسم اجماع اثبات کار اضافه شده که به واسطه آن، بلاک‌های شبکه اعتبارسنجی (راستی آزمایی) شده و واحدهای بیت کوین استخراج می‌شوند. با این حال، بیشتر مردم و حتی مقالات مختلف در بلاگ‌های فارسی زبان معتقدند فناوری بلاکچین را ساتوشی ناکاموتو ایجاد کرده است.

اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، دیوید چاوم، 27 سال قبل از پیدایش بیت کوین بلاکچین را اختراع کرد اما اولین بلاکچین مدرن توسط ساتوشی ناکاموتو در ژانویه سال 2009 راه‌اندازی شد.

بلاک چین چه ویژگی هایی دارد؟

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، بلاک چین‌ها سه ویژگی اصلی دارند که آن‌ها را از پایگاه‌های داده قدیمی جدا می‌سازد.

 این سه ویژگی عبارتند از :

غیر قابل دستکاری بودن اطلاعات ثبت‌شده

یکی از ویژگی‌های اصلی بلاکچین این است که داده‌ای که بر روی بلاک‌های آن ثبت می‌شود، برای همیشه باقی می‌ماند و امکان حذف و ویرایش آن وجود ندارد. همانطور که گفتیم بلاک‌ها در بلاک چین همانند زنجیر به یکدیگر متصل هستند و در صورت تغییر داده‌های ثبت شده بر روی بلاک‌های قدیمی، تمام اطلاعات ثبت‌شده بر روی بلاک‌های جدید تغییر کرده و نامعتبر می‌شوند. به همین دلیل امکان حذف و ویرایش اطلاعات ثبت‌شده بر روی بلاک چین‌ها وجود ندارد.

توزیع‌شدگی و نامتمرکز بودن

یکی از ویژگی‌های انقلابی بلاک چین ها که باعث معروف شدن آن‌ها و خاص بودن آن در مقابل ساختارهای داده قدیمی شده است، ویژگی توزیع‌شدگی و غیرمتمرکز بودن بلاک چین‌ها است.

بلاکچین‌ها همانند دفاتر حسابداری هستند که به تعداد زیاد کپی شده‌اند و در اختیار تعداد زیادی از افراد در سراسر جهان قرار گرفته‌اند. برخلاف پایگاه‌های داده سنتی که اطلاعات را در یک سرور متمرکز ذخیره می‌کنند، نسخه‌ای از بلاکچین و تاریخچه آن در اختیار افراد مشارکت‌کننده در این شبکه‌ها قرار دارد. در حقیقت، شبکه‌های بلاکچینی در اختیار هیچ نهاد مرکزی نیست و افراد و یا دولت‌ها هیچ کنترلی روی داده‌های موجود در این نوع شبکه‌ها ندارند.

فقط هنگامی یک بلاک جدید می‌تواند به زنجیره بلاک‌ها اضافه شود که 51 درصد از جامعه کاربری بلاکچین با این موضوع موافقت کنند. فرآیند به اجماع رسیدن کاربران در یک بلاک چین از طریق الگوریتم‌های اجماع انجام می‌شود. در ادامه مقاله به الگوریتم اجماع خواهیم پرداخت.

غیر قابل جعل بودن بلاکچین

 همانطور که گفتیم بلاک چین‌ها نامتمرکز هستند و هیچ نقطه مرکزی برای ذخیره‌سازی داده‌های موجود بر روی بلاکچین وجود ندارد. بنابراین اگر شخصی بخواهد یک بلاکچین را جعل کند، باید 51 درصد از کپی‌های موجود از آن را تغییر دهد تا بتواند اطلاعات جعلی مورد نظر خود را مورد قبول شبکه قرار دهد. معمولاً این کار به قدرت محاسباتی و ثروت بسیار زیادی نیاز دارد و هیچ انگیزه‌ای برای جعل بلاکچین وجود نخواهد داشت.

این قضیه را با بانک‌ها مقایسه کنید که تمام اطلاعات حساب مشتریان خود را بر روی سرورهای مرکزی نگهداری می‌کنند و در صورتی که این سرورها هک شوند، هکر می‌تواند اطلاعات مورد نظر خود را وارد شبکه کند.

مفهوم الگوریتم اجماع در بلاکچین چیست؟

تا به اینجای کار، با چیستی بلاک چین و نحوه کار آن آشنا شدید و 3 ویژگی اصلی آن را با هم مرور کردیم.

گفتیم تنها زمانی یک بلاک جدید می‌تواند به بلاکچین اضافه شود که 51% از جامعه کاربری بلاکچین با آن موافقت کنند. این موضوع اساس کار الگوریتم‌های اجماع است.

بگذارید از «ب» بسم‌الله توضیح دهیم. اگر مافیا بازی کرده باشید حتما با اصطلاح «اجماع» آشنا هستید. اجماع به معنای هم نظر شدن تعداد زیادی از افراد برای انجام یک کار مشخص است. به عنوان مثال، در بازی مافیا افراد تلاش می‌کنند تا برای تشخیص مافیا و بیرون کردن آن در بازی با یکدیگر به اجماع برسند. همین مسئله در شبکه های بلاکچینی نیز برقرار است، اما نه برای بیرون کردن افراد! بلکه برای تایید تراکنش‌ها.

همانطور که بالاتر گفتیم، یکی از ویژگی‌های مهم بلاکچین و سایر دفاتر توزیع‌شده (بلاکچین نوعی دفتر توزیع شده است.) غیرمتمرکز بودن آنهاست. این یعنی اطلاعات روی سرورهای مرکزی ذخیره نمی‌شوند و به جای یک سرور، در چندین کامپیوتر نگهداری می‌شوند. به هرکدام از این کامپیوترها «نود» گفته می‌شود.

تفاوت بلاک چین و پایگاه‌های داده سنتی همین استفاده از نود است. در صورتی که یکی از نودها به هر دلیلی از بین برود، اطلاعات بلاکچین پاک نمی‌شود و مشکلی در آن به وجود نمی‌آید چراکه هزاران و حتی میلیون‌ها سرور در اقصی نقاط جهان، اطلاعات بلاکچین را در خود ذخیره کرده‌اند.

اما تصور کنید که می‌خواهید اطلاعات جدیدی را به بلاکچین اضافه کنید. آیا هر شخص می‌تواند به طور دل به خواهی اطلاعات خاصی را وارد شبکه بلاک چینی کند؟ مسلماً نه چراکه هرج و مرج به وجود می‌آید. اینجاست که الگوریتم اجماع وارد می‌شود.

الگوریتم اجماع به زبان خیلی ساده، راهی برای به توافق رسیدن اعضای (نودها) یک شبکه بلاکچینی است. در شبکه‌های بلاکچینی معمولا در صورتی که 51% از نودهای شبکه، بر سر انجام کاری به توافق برسند، آن اتفاق در شبکه رخ خواهد داد.

انواع الگوریتم اجماع در شبکه های بلاک چینی

الگوریتم‌های اجماع انواع مختلفی دارد و با پیشرفت علم رمزنگاری، هرروز الگوریتم‌های جدیدی معرفی می‌شوند. با این حال، چهار الگوریتم اجماع زیر در میان پروژه‌های مختلف بلاکچینی بسیار پرطرفدار هستند و اکثر پروژه‌ها غالبا از آنها و یا نسخه توسعه یافته آنها استفاده می‌کنند:

• اجماع اثبات کار (PoW)
• اجماع اثبات سهام (PoS)
• اجماع اثبات سهام نیابتی (DPos)
• تحمل خطای بیزانس (PBFT)

در حال حاضر، بیت کوین از الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده می‌کند. اتریوم نیز اجماع خود را با به‌روزرسانی مرج، به اثبات سهام تغییر داده است.

بلاک چین‌ چه مزایایی دارد؟

بلاک چین‌ها نسبت به سیستم‌های سنتی مزایای زیادی دارند و همین امر باعث می شود تا به زودی انقلابی در ساختارهای عظیم جهان ایجاد کنند و جایگزین ساختارهای قدیمی و سنتی شوند.

 از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ایجاد ارتباط میان افراد بدون نیاز به واسطه و اعتماد 

 اگر به معاملات و ارتباطات میان مردم جهان در عصر حاضر نگاه کنید، متوجه می‌شوید که افراد برای معامله با یکدیگر نیاز به اعتماد دارند. همین نیاز به اعتماد موجب تشکیل نهادهایی همچون بانک‌ها، دفترخانه‌ها، کارگزاری‌های بورس و سازمان‌های دیگری شده است که میان دو سمت معامله و مبادله قرار می‌گیرند و اعتماد را میان آن‌ها ایجاد می‌کنند.

یکی از مزایای بلاک چین این است که ارتباط انسان‌ها با یکدیگر را بدون نیاز به اعتماد برقرار می‌کند. غیرقابل دستکاری و برگشت بودن تراکنش‌ها در بلاکچین باعث می‌شود که افراد بدون نیاز به یک نهاد مرکزی واسطه، به صورت همتا به همتا (P2P) به معامله بپردازند و از شر رانت، حق دلالی و دخالت بیجای بانک و سایر نهادهای واسطه خلاص شوند.

کاهش هزینه معامله و انتقال پول

 با حذف نهادهای مرکزی واسطه و بدون نیاز به اعتماد شدن معاملات، دیگر نیازی به پرداخت کارمزدهای سنگین به نهادهای واسطه وجود ندارد.

تصور کنید می‌خواهید مقداری پول برای یکی از دوستانتان در کانادا ارسال کنید. اگر تحریم‌ها و مسائل ازین قبیل را کنار بگذاریم و تصور کنیم این کار توسط بانک‌ها و صرافی‌ها شدنی است، شما برای این کار باید کارمزد بسیار زیادی پرداخت کنید. حالا اگر از بلاکچین و ارزهای دیجیتال استفاده کنید می‌توانید به سادگی با کمترین کارمزد پول خود را منتقل کنید.

کاهش زمان تراکنش‌ها

یکی دیگر از ویژگی‌های بلاکچین که ارتباط تنگاتنگی با ویژگی قبلی دارد، کاهش زمان تراکنش‌هاست. مثال قبلی را در نظر بگیرید. برای ارسال پول به کانادا بدون شک شما مجبور هستید مراحل مختلف اداری را طی و فرم‌های مختلفی را پر کنید. این فرآیند ممکن است یک روز کامل از شما زمان بگیرد. حالا تا ارسال پول به مقصد ممکن است چند روز طول بکشد. 

در سمت دیگر اما، با استفاده از بلاکچین شما می‌توانید در یک چشم به هم زدن، پول خود را به دورترین نقطه جهان منتقل کنید.

افزایش امنیت اطلاعات با غیر متمرکز شدن امور

هنگامی که استفاده از بلاک چین‌ها رایج شود، اطلاعات و داده‌ها بر روی ساختارهای توزیع شده و غیرمتمرکز ذخیره می‌شوند و هیچ نهاد مرکزی برای ذخیره‌سازی اطلاعات باقی نمی‌ماند.

زمانی که اطلاعات توزیع شده باشند، هیچ نقطه ضعف مرکزی برای هک و آسیب زدن به اطلاعات باقی نمی‌ماند و سازمان‌های بزرگ مرکزی همچون گوگل و فیس بوک نمی‌توانند از اطلاعاتی که به رایگان در اختیار گرفته‌اند سواستفاده کنند.

به یاد دارید که فیسبوک با اطلاعات کاربران خود چه کرد؟ بلاکچین را برای مقابله با این مشکلات به وجود آمده‌اند.

شفافیت

از آنجا که ثبت داده بر روی بلاک چین‌ها به صورت توزیع شده است، اطلاعات ثبت شده بر روی بلاک چین‌های عمومی در اختیار عموم مردم قرار می‌گیرند. بنابراین همه افراد فعال در شبکه به تمامی اطلاعات به صورت شفاف دسترسی دارند و همین شفافیت امکان رانت و فساد را از بین خواهد برد.

از بین رفتن ناعدالتی ها و تحریم‎ های ظالمانه با بلاک چین

ما در عصری هستیم که بانک‌های مرکزی کشورهای بزرگ بر روی تمام سیستم اقتصادی و انتقال پول در جهان کنترل شدیدی دارند. این کشورهای بزرگ می‌توانند با استفاده از همین قدرت کشورهای مخالف با خود را تحریم کنند و از ارتباط با سایر جهان بازدارند. این قضیه ناعدالتی بزرگی را در جهان ایجاد کرده است و بسیاری از مردم جهان توانایی دسترسی به سیستم بانکی و انتقال آزادانه پول را ندارند. بلاک چین‌ها که غیرمتمرکز هستند، نیاز به بانک‌ها برای انتقال پول را از بین می‌برد و افراد می‌توانند به صورت همتا به همتا به یکدیگر پول انتقال داده و با یکدیگر معامله کنند.

بلاک چین چه معایبی دارد؟

اثرات زیست محیطی

 شبکه‌های بلاکچینی مبتنی بر سازوکار اجماع اثبات کار (Proof of Work) همچون بیت کوین، از مقدار زیادی انرژی (برق) برای اعتبارسنجی تراکنش‌های خود استفاده می‌کنند که منجر به نگرانی‌های زیست محیطی می‌شوند. به طور مثال شبکه بیت کوین بیشتر از یک کشور کوچک یا متوسط اروپایی برق مصرف می‌کند و فرآیند استخراج برای محیط زیست خطر تلقی می‌شود.

با این حال برخی اینگونه معتقدند بیت کوین نسبت به هر آنچه که اکنون در جهان وجود دارد، از استانداردهای بیشتری نسبت به محیط زیست برخوردار است. اگر بیت کوین و بلاکچین را به عنوان جایگزینی برای سیستم‌های سنتی مالی در نظر بگیریم، این ادعا کاملاً درست است؛ چرا که سیستم‌های سنتی مالی برق زیادتری مصرف می‌کنند و اثرات سوء زیست محیطی بیشتری دارند.

 یک مطالعه توسط گلکسی دیجیتال اینطور بیان می‌کند که مصرف انرژی شبکه بیت کوین کمتر از نصف انرژی مصرف شده توسط سیستم‌های بانکی سنتی است. بنابراین در صورت لزوم می‌توانید استدلال کنید که بیت کوین در مقایسه با روش‌های سنتی آسیب‌های زیست محیطی کمتری دارد. 

همه دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که باید سیاست‌هایی در جهت تولید کمتر کربن اتخاذ شود (گرچه اکنون هم برخی از فارم‌های ماینینگ از برق منابع تجدیدپذیری همچون سلول‌های خورشیدی استفاده می‌کنند و اخیراً هم رییس جمهور السالوادور خواهان برنامه‌ریزی برای استفاده از انرژی زمین گرمایی (آتشفشان‌ها) برای ماینینگ (Mining) یا استخراج بیت کوین شده است. اما در یک چشم‌انداز بلند‌مدت باید هزینه محیط زیستی استفاده از بلاکچین با منفعت‌های آن به تعادل برسد.

همه مسئولیت‌ها بر عهده شخص استفاده کننده است

این یکی از مهم‌ترین مزایای بلاک چین‌ها و رمزارزهاست که در عین حال، بزرگترین ضعف آن‌ها نیز به شمار می‌رود. هنگامی که شما از طریق استخراج یا خرید رمزارزها در بلاکچین‌های عمومی اوپن سورس سرمایه‌گذاری می‌کنید و رمزارزها را در کیف پول (کیف پول همچون حساب بانکی است، فقط با این تفاوت که فقط خود شما به وسیله رمز به آن دسترسی دارید) خود ذخیره‌سازی می‌نمایید، فقط خود شما مسئول کنترل پولتان هستید.

در واقع شما بانکدار خودتان هستید و این خیلی خوب است! اما اگر شما عبارات کلیدی خود را گم کنید، (عباراتی که در هنگام ساخت کیف‌پول آن‌ را دریافت می‌کنید) هیچ راهی برای بازگردانی و بازیابی کیف پول خود نخواهید داشت و پول شما برای همیشه از دست خواهد رفت (در صورتی که اگر پول شما در بانک باشد، به راحتی می‌توانید رمز خود را بازیابی کنید).

بنابراین عجیب نیست که حجم زیادی از بیت کوین‌ها برای همیشه گم شده‌اند و بر اساس برخی تخمین‌ها حدود 20 درصد از 3.7 میلیون بیت کوینی که تاکنون استخراج شده‌اند، احتمالاً برای همیشه از دست رفته‌اند.

سرعت بلاک چین ها پایین است

با اینکه بلاک چین‌های عمومی کارآمدتر از سیستم‌های بانکی سنتی هستند، اما توزیع‌شدگی در بلاک چین‌ها به کاهش مقیاس‌پذیری و کند شدن آن‌ منجر می‌شود.

تلاش برای رشد شبکه‌های بلاک چینی و رساندن آنها به ظرفیت جهانی، به نوبه خود دلیل اصلی ناکارآمدی سرعت پردازش در این شبکه‌ها شده است. به همین دلیل است که شبکه بیت کوین و اتریوم تنها می‌توانند به ترتیب حداکثر 7 و 30 تراکنش در ثانیه را پردازش کنند؛ در حالی که شبکه بانکی ویزا، می‌تواند 24000 تراکنش در ثانیه را پردازش نماید. البته اتریوم قرار است با انتقال به اتریوم 2.0، تعداد تراکنش‌های پردازش شده در ثانیه را به 20000 تا 100000 تراکنش در ثانیه ارتقاء دهد.

خوشبختانه راه‌حل‌هایی برای ارتقای مقیاس‌پذیری و سرعت تراکنش‌ها ایجاد شده است. به طور مثال شبکه لایتنینگ برای افزایش سرعت تراکنش‌های بیت کوین، امکانی به وجود آورده است که تراکنش‌ها در خارج از شبکه بلاکچین بیت کوین انجام شوند. در شبکه اتریوم نیز به این منظور تعداد زیادی راهکارهای خلاقانه لایه 2 (L2) توسعه داده شده است تا مقیاس پذیری و سرعت شبکه افزایش یابد.

البته نمی‌توان به تمامی شبکه‌های بلاکچینی برچسب کند بودن زد. با گسترش و رشد بیشتر حوزه کریپتو، پروژه‌های متعددی به بازار عرضه شده‌اند که سرعت آنها بسیار بیشتر از بیت کوین است. از جمله این بلاکچین ها می‌توان به شبکه سولانا اشاره کرد که روی کاغذ، تعداد تراکنش‌های پردازش شده در واحد ثانیه آن تا 710000 تراکنش می‌رسد.

اطلاعات ثبت شده بر روی بلاک چین غیرقابل حذف است و نمی‌توان آن را ویرایش کرد 

همانطور که گفتیم، اطلاعات ثبت‌شده بر روی بلاک چین غیرقابل دستکاری هستند. درست است که این یکی از نقاط قوت بلاک چین‌ها به حساب می‌آید؛ اما در عین حال یکی از ضعف‌های بلاک چین نیز هست. اگر اطلاعات غلط و اشتباه بر روی بلاک چین ثبت شود، امکان ویرایش یا حذف آن وجود نخواهد داشت. همین قضیه، انعطاف پذیری بلاکچین را پایین می‌آورد.

از بلاکچین ها و ارزهای دیجیتال در فعالیت‌های مخربانه استفاده می‌شود!

برخی از رمزارزها بدون شک در کارهای بسیار زشتی به کار گرفته شده‌اند. مورد مشهور آن پلتفرم سیلک رود یا جاده ابریشم بود که عده‌ای در آن با بیت کوین اقدام به پولشویی و خرید مواد مخدر می‌کردند. با این حال این فعالیت‌های غیرقانونی که با بیت کوین انجام می‌شود، هیچ تفاوتی با فعالیت‌های غیرقانونی انجام شده با ارزهای دیگر همچون دلار ندارد و کسانی که بخواهند کار غیرقانونی انجام دهند، می‌توانند از هر ارزی برای این کار استفاده کنند.

این روایت‌های دروغین که ادعا می‌کنند تنها استفاده از رمزارزها برای انجام کارهای غیرقانونی است، باعث به تأخیر افتادن پذیرش آن‌ در میان جامعه می‌شوند. در حالی که بلاک چین‌ها که شامل سیستم مالی هم می‌شوند، می‌توانند منفعت زیادی برای تمام افراد جامعه داشته باشند.

در اینفوگرافیک زیر مزایا و معایب بلاکچین را در یک تصویر خلاصه کردیم:

مقیاس پذیری در بلاکچین چیست و به چه معناست؟

فناوری بلاکچین، جایگزینی برای سیستم‌های سنتی است و با هدف برطرف کردن مشکلات این سیستم‌ها مانند عدم شفافیت، تمرکزگرایی و امنیت پایین آنها به وجود آمده است. با این حال بلاکچین‌های امروزی هنوز برای پذیرش عمومی آماده نیستند.

ساتوشی ناکاموتو بیت کوین را خلق کرد و تصمیم داشت تا سیستم مالی برای کل جهان ایجاد کند. با این حال، اگر تمامی مردم جهان به بلاکچین بیت کوین هجوم بیاورند، این بلاکچین بدون شک کند خواهد شد و تراکنش‌ها شاید روزها به طول خواهند انجامید. این به دلیل عدم مقیاس پذیری بلاکچین بیت کوین است.

به زبان ساده، مقیاس پذیری (Scalibility) یعنی توانایی یک شبکه بلاکچینی برای پاسخگویی به میزان تقاضا.

ویتالیک بوترین، خالق اتریوم معتقد است سه‌گانه‌ای وجود دارد و هیچ‌گاه یک بلاکچین نمی‌تواند همزمان هر سه ویژگی زیر را با هم داشته باشد و برای به دست آوردن ویژگی سوم، حتما باید یکی از دو ویژگی دیگر را فدا کند. این سه ویژگی عبارتند از:

• مقیاس پذیری (Scalibility)
• غیرمتمرکز بودن (Decentralization)
• امنیت (Security)

شبکه بلاکچینی بیت کوین و اتریوم، شبکه‌هایی غیرمتمرکز و با امنیت مثال زدنی هستند اما مقیاس پذیری پایینی دارند و نمی‌توانند به خیل عظیم تقاضای کاربران به صورت آنی پاسخ دهند.

مقیاس پذیری و سرعت پایین شبکه‌های بلاکچینی همواره یکی از موضوعاتی بوده که صدای منتقدین را درآورده است. البته با گسترش بلاکچین‌ها، پروژه‌های مختلفی نظیر سولانا، کاردانو و پولکادات به بازار عرضه شده‌اند که هرکدام مدعی هستند می‌توانند به پذیرش عمومی بلاکچین ها کمک کنند.

کاربردهای بلاک چین؛ Blockchain چه کاربردهایی دارد؟

برخی تصور می‌کنند که استفاده بلاک چین‌ها فقط در سیستم‌های مالی و ارزهای دیجیتال خلاصه می‌شود و برخی نیز به اشتباه تصور می‌کنند که بلاک چین همان بیت کوین است. در صورتی که اگر ابتدای این مقاله را مطالعه کرده باشید، متوجه شده‌اید که بلاک چین یک نوع ساختار برای ذخیره‌سازی داده‌ است که به واسطه ویژگی‌های منحصر به فردش می‌تواند جایگزین بسیاری از ساختارهای رایج فعلی باشد و کاربردهای زیادی در صنایع و خدمات گوناگون داشته باشد.

تعدادی از کاربردهای بلاک چین عبارتند از:

ارزهای دیجیتال

در حال حاضر نوآورانه‌ترین و رایج‌ترین کاربرد بلاک چین‌ها، پول اینترنتی است. ارزهای دیجیتال به شما اجازه می‌دهند که واحدهای دارای ارزش را سریع‌تر و ارزان‌تر میان مرزهای کشورها جابجا کنید و برای این کار به بانک نیاز نداشته باشید.

از جمله ارزهای دیجیتال مشهور بازار می‌توان به بیت کوین، اتریوم، کاردانو، پولکادات، بایننس کوین، تتر، دوج کوین، شیبا، لایت کوین، سولانا، بیت کوین کش و … اشاره کرد. شما عزیزان می‌توانید با مراجعه به مقالات مرتبط با هرکدام از این ارزهای دیجیتال، اطلاعات کاملی از آنها کسب کنید.

وب 3.0؛ انقلابی در صنعت انتقال اطلاعات

در حال حاضر کنترل داده‌ها و اطلاعات در سطح اینترنت تحت کنترل دولت‌ها و شرکت‌های بزرگی همچون گوگل، فیس‌بوک، آمازون و… است. این نهادهای مرکزی از اطلاعاتی که مردم به رایگان در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند، سو استفاده کرده و از آن‌ها برای بازاریابی و کنترل افکار عمومی استفاده می‌کنند.

یکی از بزرگترین رسوایی‌های سو استفاده از اطلاعات در سال‌های اخیر مربوط به فیس‌بوک بود که اطلاعات کاربران خود را در اختیار موسسه کمبریج آنالیتیک قرار داد تا از آن برای جلب نظر مردم برای رأی به ترامپ استفاده شود.

با گسترش بلاک چین ها و غیرمتمرکز شدن ذخیره‌سازی اطلاعات، دست دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ از اطلاعات کاربران کوتاه می‌شود و کاربران مالکیت داده‌ها و اطلاعات خود را برعهده می‌گیرند و در صورت نیاز می‌توانند اطلاعات خود را بفروشند. این همان مفهوم وب 3 است که در مقاله‌های بعدی درباره آن به صورت مفصل صحبت خواهیم کرد.

وب 3.0 نسل سوم اینترنت است. اصطلاح وب 3.0 برای اولین بار در سال 2014 توسط گوین وود (Gawin Wood)، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم و بنیان‌گذار پولکادات معرفی شد و پس از آن، پروژه‌های بسیار زیادی به این حوزه وارد شدند.

وب 3.0 در حقیقت مفهومی در حال توسعه است و هنوز به معنای واقعی کلمه محقق نشده است. با این حال ویژگی‌هایی دارد که آن را نسبت به سایر نسل‌های اینترنت متمایز می‌کند. از جمله ویژگی‌های وب 3.0 می‌توان به ارتباط غیرمتمرکز اطلاعات اشاره کرد. برخلاف وب 2.0 که اطلاعات بر سرورهای متمرکز ذخیره و نگهداری می‌شوند، اطلاعات در وب 3.0 به شیوه‌ای غیرمتمرکز به هم مرتبط خواهند بود.

قراردادهای هوشمند

یکی دیگر از کاربردهای بلاک چین، قراردادهای هوشمند (smart contract) است. در حقیقت شبکه‌های بلاکچینی بستری برای اجرای این دسته از قراردادهاست.

به زبان ساده، یک قرارداد هوشمند، کدی است که بر روی بلاکچین پیاده‌سازی شده و در صورت تحقق یک سری شرایط خاص، دستورات خاصی که برنامه نویس در کد آن قرارداد است را اجرا می‌کند.

قراردادهای هوشمند بازوی شبکه‌های بلاکچینی در تمرکززدایی هستند. در حقیقت این قراردادها ما را از اعتماد به دیگران بی نیاز می‌کنند و دست اشخاص شخص ثالث را کوتاه می‌نمایند.

زمانی که یک قرارداد هوشمند در یک شبکه بلاکچینی اجرا شود، دیگر کسی قادر به متوقف کردن آن نخواهد بود و هیچ کس نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد.

قراردادهای هوشمند در حقیقت اساس ساخت پروژه‌های مختلف از قبیل برنامه‌های غیرمتمرکز (dapps) روی بلاکچین ها هستند. در رابطه با قراردادهای هوشمند در مقالات دیگر به طور مفصل توضیح داده‌ایم. تنها این را بدانید که این برنامه‌ها خدمات مالی مختلفی را برای کاربران بر بستر شبکه‌های بلاک چینی فراهم می‌کنند.

بانکداری غیرمتمرکز

استفاده از فناوری بلاک چین در بانکداری نیز در حال گسترش است. به طور مثال بسیاری از بانک‌ها همچون بارکلایس، بانک امپریال کانادا و UBS به استفاده از بلاک چین روی آورده‌اند. به نظر آن‌ها بلاک چین می‌تواند باعث کارآمدتر شدن سیستم‌های آن‌ها شود.

بازی‌های ویدیویی و هنر

یکی دیگر از کاربردهای بلاکچین، استفاده از آن در بازی‌های غیرمتمرکز و کریپتویی است. اگر کم و بیش اخبار حوزه رمزارز را در یکی دو سال اخیر دنبال کرده باشید، بدون شک با بازی‌های مختلفی که به شما در ازای بازی کردن، ارز دیجیتال می‌دهند مواجه شده‌اید.

فناوری بلاکچین در حقیقت بستری را فراهم کرده‌اند تا علاقه‌مندان به گیم و بازی‌های رایانه‌ای بتوانند در بستری کاملا غیرمتمرکز، به فعالیت بپردازند و با هم تعامل داشته باشند.

از جمله بازی‌های بلاکچینی می‌توان به اکسی اینفینیتی، سندباکس، دیسنترالند، بلاک توپیا و … اشاره کرد.

معامله همتا به همتای انرژی

مردم می‌توانند مستقیماً و بدون نیاز به واسطه، انرژی را خرید و فروش کنند و منابع اضافه خود را با منابع مورد نیاز عوض کنند.

زنجیره‌های تامین و نظارت بر کالاها

بر اساس تعریف ویکی پدیا، زنجیره تامین یا Supply chain، سیستمی متشکل از سازمان‌ها، افراد، فعالیت‌ها، اطلاعات و منابعی است که در عرضه یک محصول و یا خدمت به مصرف‌کننده دخیل هستند. این سیستم شامل تبدیل مواد اولیه و اجزای سازنده به یک محصول نهایی و در نهایت تحویل آن به مصرف‌کننده است.

زنجیره‌های تامین در سراسر جهان در سالیان اخیر به فرآیندهای پیچیده‌ای تبدیل شده‌اند و افراد و یا سازمان‌های زیادی در آنها دخیلند و به تبع مدیریت و پایش دقیق آنها به امری سخت و دشوار تبدیل شده است. اما بلاکچین‌ها می‌توانند به سادگی این مشکل را از میان بردارند.

با استفاده از بلاکچین‌ها، کسب و کارهای مختلف به سادگی می‌توانند بر زنجیره تامین نظارت داشته و فرآیند آن را مدیریت کنند. در حال حاضر شرکت‌های بزرگی چون تسلا و مدرنا از فناوری بلاک چین برای مدیریت زنجیره تامین خود استفاده می‌کنند و انتظار می‌رود این روند ادامه داشته باشد.

بهینه سازی فرآیندهای بهداشت و درمان

بلاکچین می‌تواند زمان مورد نیاز برای پرداخت بیمه‌های درمانی به بیماران را سرعت بخشد و باعث ذخیره‌سازی امن اطلاعات پزشکی بیماران شود. حتی بیماران در صورت تمایل می‌توانند اطلاعات پزشکی خود را بفروشند و کسب درآمد کنند.

معاملات املاک

اطلاعات املاک می‌توانند به صورت امن و تأیید شده بر روی بلاک چین ذخیره شوند. این اطلاعات قابل دستکاری نیستند؛ بنابراین شما می‌توانید به دقیق بودن آن‌ها اعتماد کنید و به سادگی صاحب اصلی ملک‌ها را شناسایی کنید.

علاوه بر این، در صورتی که دولت‌ها از بلاکچین‌ها در سیستم ثبت احوال خود استفاده نمایند، فرآیند انتقال مالکیت املاک و … خیلی سریع و بدون دردسر با کمترین هزینه انجام خواهد شد.

NFT ها

بگذارید اول NFT را تعریف کنیم؛ توکن غیرقابل تعویض (Non-fungible token) یا به‌اختصار NFT، دسته‌ای از دارایی‌های دیجیتال هستند که بر بستر بلاکچین ذخیره می‌شوند. تفاوتی که NFT ها با سایر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، اتریوم و … دارند این است که هر واحد NFT، منحصر به فرد است و به دیگری شباهت ندارد.

سخت شد؟ بگذارید جور دیگری توضیح دهیم. یک واحد بیت کوین را در نظر بگیرید. این بیت کوین با ۲۰،۹۹۹،۹۹۹ واحد بیت کوین دیگر موجود در جهان (در کل ۲۱ میلیون واحد بیت کوین وجود دارد) هیچ فرقی ندارد و شما با خیال راحت می‌توانید آن را با هر بیت کوین دیگری عوض کنید. اما این روند در رابطه با NFT ها برقرار نیست. این یعنی هر NFT، ویژگی‌های خاصی دارد که سایر NFT ها ندارند و همین آن را متمایز می‌کند.

اما ارتباط بلاکچین و NFT چیست؟ همین چند خط بالاتر گفتیم؛ بلاک چین، بستری برای NFT است. در حقیقت این بلاکچین است که کمک می‌کند یک NFT منحصر به فرد بماند.

در حال حاضر بازارهای معاملاتی NFT مختلفی از جمله اوپن سی، رریبل و … وجود دارند که برای خرید و فروش NFT ها بر بستر بلاکچین به وجود آمده‌اند.

پیگیری حق امتیاز موسیقی

بلاک چین می‌تواند پخش موسیقی در فضای مجازی را ردیابی کرده و سریعاً به کسانی که در ساخت آن موسیقی همکاری داشته‌اند، پول پرداخت کند.

این یعنی با استفاده از بلاکچین، قانون کپی رایت می‌تواند آن طور که شایسته است اجرا شود و سازندگان و خوانندگان دیگر نگران پخش غیرقانونی آثارشان نخواهند بود.

سیستم ضد پولشویی

نهادهای نظارتی با بلاک چین می‌توانند به راحتی منشأ پول را پیدا کنند؛ چرا که تمام تراکنش‌ها در بلاک چین ثبت و ضبط شده و یک رد غیرقابل دستکاری ایجاد می‌کنند.

با رشد ارزهای دیجیتال، بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف به سراغ ساخت رمزارز ملی (CBDC) خود رفته‌اند. بسیاری از کشورها در تلاشند تا ارز دیجیتال ملی خود را بر بستر بلاکچین توسعه دهند تا بتوانند به راحتی نقل و انتقال پول را کنترل کرده و از فرارهای مالیاتی و پولشویی جلوگیری کنند. البته کنترل دولت‌ها بر این دسته از بلاکچین‌ها مقداری غیرمتمرکز بودن بلاکچین را زیر سوال می‌برد.

امنیت هویت شخصی

سیستم‌های سنی برای ذخیره هویت افراد ناایمن و قابل جعل هستند. بلاکچین ساختار یکپارچه، غیر قابل جعل و دستکاری و قابل ادغامی را فراهم می‌آورد که با آن می‌توانید اطلاعات ثبت‌شده را به صورت امن و کارآمد ذخیره و مدیریت نمایید.

روش‌های جدید برای توزیع بیمه

از دیگر کاربردهای بلاکچین می‌توان به استفاده آن در صنعت بیمه اشاره کرد. صنعت بیمه علیرغم داشتن سابقه طولانی، قوانین قدیمی بسیاری دارد و کاغذ بازی در آن بسیار زیاد است. طولانی بودن فرآیند در دفاتر بیمه و احتمال ایجاد خطای انسانی و سوء استفاده از اطلاعات می‌تواند منجر به دستکاری اطلاعات و قضاوت اشتباه در رابطه با آنها شود.

با به کارگیری بلاکچین در صنعت بیمه، می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد. به خاطر دارید چند خط بالاتر در رابطه با قراردادهای هوشمند و نقش آنها صحبت کردیم. ترکیب بلاکچین و قراردادهای هوشمند می‌تواند صنعت بیمه را متحول کند و کار مشتریان را راحت‌تر نماید.

کمپین‌های تبلیغاتی خودکار

تبلیغ کنندگان می‌توانند از قراردادهای هوشمند برای کمپین‌های تبلیغاتی خودکار استفاده کنند. به طور مثال یک تبلیغ وقتی به یک مخاطب نشان داده می‌شود که شرایط ویژه‌ای برقرار شود.

هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ

هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی (Machine Learning) آینده بشریت هستند. این دو فناوری برای ارتقا نیاز به اطلاعات دارند. اگر اطلاعات در دست سازمان‌های بزرگ متمرکز باشد، در آینده ربات‌های این شرکت‌ها می‌توانند آینده بشریت را در دستان خود بگیرند. حال اگر اطلاعات به صورت غیرمتمرکز ذخیره شود، ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند به صورت غیرمتمرکز باشند و به جای خدمت به یک شرکت خاص، به همه مردم خدمت رسانی نمایند.

انواع بلاک چین

تا به اینجای مقاله با بلاکچین، چگونگی کار آن، الگوریتم‌های اجماع، ویژگی‌های شبکه‌های بلاکچینی و مزایا و معایب این شبکه‌ها آشنا شدید. در این قسمت به انواع مختلف بلاکچین ها می‌پردازیم.

به طور کلی، بلاک چین ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

بلاک چین های عمومی

بلاک چین‌های عمومی شبکه‌هایی باز و توزیع شده‌ای از کامپیوترها هستند که برای همه قابل دسترس هستند و هر کسی می‌تواند بر روی آن‌ها تراکنش ایجاد کند یا تراکنش‌های را اعتبارسنجی کند.

ماینرهایی که تراکنش‌ها را اعتبارسنجی می‌کنند، پاداش دریافت می‌کنند. بلاک چین‌های عمومی از مکانیزم‌های اجماع اثبات کار یا اثبات سهام استفاده می‌کنند. دو نمونه معروف از بلاک چین های عمومی بلاکچین‌های بیت کوین و اتریوم هستند.

در حقیقت بلاکچین های عمومی، بلاکچینی برای مردم، توسط مردم و از مردم هستند. هرکسی که به اینترنت دسترسی دارد می‌تواند به بلاک چین های عمومی دسترسی داشته باشد و به یک نود تبدیل شود.

ویژگی‌های بلاکچین های عمومی در یک نگاه:

• غیرمتمرکزند.
• هرکسی می‌تواند یک نود را اجرا کند و در فرآیند اعتبارسنجی تراکنش‌ها نقش داشته باشد.
• هرکسی می‌تواند به داده‌های بلاک چین دسترسی پیدا کند و با استفاده از مرورگرهای بلاکچینی آنها را بررسی و بازبینی کند.
• هرکسی می‌تواند در بلاک چین های عمومی تراکنش انجام دهد.

بلاک چین های خصوصی

برخلاف بلاکچین های عمومی، بلاک چین های خصوصی باز نیستند و دسترسی محدودی برای آن‌ها وجود دارد. این یعنی همه نمی‌توانند به این دسته از بلاکچین ها دسترسی داشته باشند.

بلاکچین های خصوصی معمولا در اختیار یک سازمان به خصوص یا فرد هستند و افرادی که می‌خواهند به این بلاک چین‌ها ملحق شوند، نیاز به صدور اجازه از سمت مدیر سیستم دارند. این بلاک چین‌ها اغلب توسط سازمان‌ها مدیریت می‌شوند؛ یعنی متمرکز هستند. به طور مثال هایپرلجر (Hyperledger) و مولتی چین (Multichain) دو بلاکچین خصوصی و نیازمند مجوز هستند.

ویژگی‌های بلاکچین های خصوصی در یک نگاه:

• متمرکزند.
• هرکسی نمی‌تواند در این بلاکچین ها تراکنش انجام دهد.
• هرکسی نمی‌تواند در این بلاکچین ها نود اجرا کند و در اعتبارسنجی تراکنش‌ها نقش داشته باشد.
• کاربران نمی‌توانند اطلاعات را بررسی و یا بازبینی کنند.

بلاک چین های کنسرسیوم‌ها

کنسرسیوم‌ها را می‌توان نوعی بلاکچین نیمه غیرمتمرکز به شمار آورد که در اداره آن، بیش از یک سازمان یا نهاد دخیل‌اند.

برخلاف بلاکچین‌های خصوصی که توسط یک نهاد واحد اداره می‌شوند، اداره کنسرسیوم‌ها در اختیار یک گروه است. در کنسرسیوم ها تنها به چند نود یا کاربر اختیار تایید تراکنش و نظارت بر روند اجماع داده می‌شود.

از جمله بلاکچین های کنسرسیوم می‌تواند به کوردا (Corda) و کوروم (Quorum) اشاره کرد.

بلاک چین های هیبرید

بلاکچین های هیبرید، ترکیبی از یک بلاکچین عمومی و خصوصی است و ویژگی‌های هردو این شبکه‌ها را با هم ترکیب می‌کند. در حقیقت بلاکچین‌های هیبریدی سیستمی بدون نیاز به اجازه عمومی و نیازمند به اجازه خصوصی هستند. درگن چین (Dragonchain) نمونه بارزی از بلاکچین‌های هیبریدی است.

جایگاه بلاک چین در فناوری‌های آینده جهان

در این مقاله از صرافی داموند سعی کردیم، درباره تمام ابعاد فناوری بلاک چین صحبت کنیم. اما سوال پایانی این است که آیا بلاک چین‌ها در آینده جهان جایگاهی دارند و یا صرفاً پدیده‌ای هستند که با همان سرعت ظهور از بین خواهند رفت؟

آینده‌پژوهان و اقتصاددانان معتقدند که در آینده‌ای نزدیک هزینه تولید کالاها در جهان به صفر خواهد رسید و منابع به صورت ارزان در اختیار همه خواهد گرفت و آینده بشر را عصر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، پرینترهای سه بعدی برای ساخت همه چیز و همچنین عصر اینترنت اشیا و هوش مصنوعی می‌دانند.

در آینده انرژی به صورت ارزان از طریق خورشید، زمین، باد و… به دست خواهد آمد، کالاها توسط پرینترهای سه بعدی به ارزانی و سهولت تولید می‌شوند و چیزی که در این میان بسیار مهم است، نحوه توزیع و معامله سریع این اجناس است. آینده ما عصر ظهور ماشین‌های خودران و دستگاه‌های هوشمند و اثر معاملات بین ماشینی است. ماشین‌های خودران آینده اگر بدون استفاده بمانند، به دنبال مسافر خواهند رفت و یا بنزین اضافه خود را به ماشین‌های دیگر خواهند فروخت.

در آینده‌ای که تا این حد بر روی ارتباط ماشین‌ها و معاملات سریع ساخته شده است، مسلماً تکنولوژی‌هایی همچون بلاک چین یا تکنولوژی‌های ارتقا یافته بلاکچینی نقش مهمی بازی خواهند کرد. غیرمتمرکز بودن بلاکچین‌ها باعث قدرتمند بودن و توسعه سریع آن‌ها خواهد شد و شرکت‌های متمرکز و بزرگ کنونی چاره‌ای جز تسلیم شدن نخواهند داشت. آینده جهان به احتمال زیاد در دست سازمان‌های غیرمتمرکز خواهد بود و فقط باید تا آن روز منتظر ماند.

پاسخ به سوالات متداول در مورد بلاک چین

در این قسمت از مقاله تصمیم داریم تا به سوالات متداول در رابطه با بلاکچین پاسخ دهیم.

همتا به همتا در بلاکچین به چه معناست؟

منظور از همتا به همتا یا Peer to Peer در شبکه‌های بلاکچینی، این است که افراد می‌توانند اطلاعات خود را بدون نیاز به واسطه‌هایی چون بانک‌ها یا اعتماد به یکدیگر، با هم مبادله کنند. 

با استفاده از بلاکچین ها هر کسی از هر نقطه‌ای از جهان می‌تواند با شخصی در نقطه‌ای دیگر تراکنش انجام دهد.

غیرمتمرکز بودن در بلاکچین به چه معناست؟

منظور از غیرمتمرکز بودن یعنی مدیریت و کنترل شبکه‌های بلاکچینی به دست یک شخص یا سازمان خاص نیست و همه کاربران در مدیریت آن سهیم هستند. 

در سیستم‌های سنتی، اطلاعات در اختیار دولت‌ها و سازمان‌ها هستند و امکان سو استفاده از آنها وجود دارد اما در بلاکچین‌ها، دولت‌ها نمی‌توانند روند انتقال اطلاعات را مختل کنند به همین خاطر می‌گوییم سیستم‌های بلاک چینی غیرمتمرکز هستند.

آیا بیت کوین و بلاک چین یکی هستند؟

خیر. بیت کوین و بلاکچین دو مقوله وابسته به هم و در عین حال جدا هستند. بگذارید با یک مثال ساده توضیح دهیم.

بلاکچین یک فناوری انقلابی است که به شیوه امروزی، برای اولین بار در پروژه بیت کوین مورد استفاده قرار گرفت. بلاکچین شیوه‌ای برای ذخیره‌سازی اطلاعات است. برای درک تفاوت میان بیت کوین و بلاکچین به مثال زیر دقت کنید.

خب، همین قضیه برای رابطه بلاکچین و بیت کوین برقرار است:

در واقع بیت کوین یک پلتفرم مالی است که بر روی یک ساختار بلاک چینی ساخته شده است. همانطور که در این مقاله گفتیم، بلاک چین‌ها کاربردهای بسیار زیاد دیگری دارند و منحصر به پلتفرم های مالی نیستند.

آیا بلاک چین ابزاری برای کلاهبرداری و پولشویی است؟

بلاک چین یک فناوری برای ذخیره داده و اطلاعات است و همانند همه ابزارها می‌تواند در زمینه کارهای قانونی و غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرد. این ادعا که بلاک چین یک کلاهبرداری است، کاملاً غلط است.

آیا بلاک چین‌ها کاملاً ضد هک و دستکاری هستند؟

تا زمانی که توزیع‌شدگی یک بلاک چین به اندازه کافی باشد، اطلاعات ثبت‌شده روی بلاک چین غیر قابل دستکاری و جعل هستند، اما اگر افرادی بتوانند کنترل 51 درصد از توزیع یک بلاک چین را در اختیار بگیرند، در آن صورت می‌توانند اطلاعات جعلی وارد بلاکچین نمایند.

آیا اطلاعات ثبت شده بر روی بلاک چین قابل اعتماد هستند؟

درست است که اطلاعات ثبت شده بر روی بلاک چین غیر قابل جعل و دستکاری هستند، اما به این معنی نیست که تمام اطلاعات ثبت شده بر روی بلاک چین صحیح و قابل اعتماد هستند. چرا که بلاک چین‌های عمومی در دسترس تمام افراد قرار دارند و تمام افراد می‌توانند بر روی آن اطلاعات ثبت کنند. بنابراین فقط باید به اطلاعاتی بر روی بلاک چین ها اعتماد کرد، که توسط نهادهای معتبر وارد شده باشند.

سخن پایانی

در این مقاله سعی بر این بود تا خیلی ساده و خودمانی بلاکچین، نحوه کار آن، انواع بلاک چین، مزایا و معایب شبکه‌های بلاکچینی و ویژگی‌های آنها را با یکدیگر بررسی کنیم.

بلاکچین راهی برای رسیدن به دنیای آزاد و تحقق واژه «تمرکززدایی» است. در دنیای کنونی، اطلاعات ما در اختیار سازمان‌ها و شرکت‌های مختلفی چون گوگل، فیس‌بوک و … قرار دارد. کنترل پول ما در اختیار دولت‌هاست و امکان خطا در بسیاری از سازمان‌ها وجود دارد.

به خاطر دارید که فیس‌بوک با اطلاعات کاربران خود چه کرد؟ بلاکچین شیوه‌ای برای مقابله با این مشکلات است.

چه بخواهیم و چه نخواهیم، آینده از آن بلاکچین است و دیر یا زود تمامی مشاغل به سمت این فناوری نوین و شگرفت متمایل خواهند شد.

امیدواریم که از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. اگر سوال، انتقاد و یا پیشنهادی در رابطه با این مقاله دارید حتما در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.