در ابتدا هدف از ساخت بلاک چین و شبکههای مختلف در بستر کریپتو، ایجاد سیستم پرداخت امن و غیرمتمرکز بود. باوجودی که بعدها کاربردهای بلاک چین گسترش پیدا کرد، هنوز هم سیستمهای مالی اولویت هستند. شبکه داسک نتورک، یکی از بلاک چینهایی است که با تمرکز بر حریم خصوصی کاربران طراحی شده است. این مقاله از داموندمگ، به این شبکه و نحوه کارکرد آن اختصاص دارد. اگر میخواهید سبد متنوعی داشته باشید و در بررسیهای خود به نام داسک نتورک برخورد کردهاید با ما در ادامه مقاله همراه باشید.
شبکه داسک نتورک چیست؟
جل پول و امانوئل فرانچیونی بنیانگذارانی هستند که در سال 2018 شبکه داسک نتورک را ارائه کردند. بر اساس گفته آنها، داسک نتورک هدف ارائه قراردادهای هوشمند بومی محرمانه و حفظ حریم خصوصی برای انجام خدمات کالی را دنبال میکند. وظیفه اصلی در این بلاک چین خصوصی، توکنسازی امنیتی است. به این ترتیب داسک نتورک، روی برقراری حریم خصوصی در انجام امور مالی تمرکز دارد.
در این شبکه تمام اصلیترین انتظاراتی که از یک بلاک چین داریم، کنار هم جمع شدهاند. اول اینکه کاربران به اپلیکیشنهای متنوع مالی از جمله فناوری دفتر کل توزیع شده یا همان DLT دسترسی دارند. علاوه بر این dusk network، بستری است که DApps که همان برنامههای غیرمتمرکز هستند، روی آن امکان توسعه دارند. توسعه برنامهها در این شبکه بر اساس پروتکل اثبات دانش صفر (zero-knowledge) انجام میشود.
معرفی تیم داسک نتورک
یکی از فاکتورهای مهم در صحت و اعتبار پروژههای کریپتو، حسن شهرت اعضای تیم است. بدون شک هیچ پروژه بزرگی بدون افراد ماهر به موفقیت نخواهد رسید. ارز دیجیتال داسک نتورک نیز مانند بسیاری پروژههای دیگر نتیجه تلاش یک تیم است. اعضای اصلی که پایهگذاران این بلاک چین و ارز دیجیتال آن هستند، سه نفر به نامهای امانوئل فرانچیونی، فولیو ونتورلی و جل پول هستند.
- جل پول، مدیر بازرگانی پروژه است. او در رشتههای مدیریت بازرگانی و مدیریت اطلاعات تحصیل کرده است و باتوجه به سابقه کاری که در حوزه کریپتو دارد، به خوبی با چالشهای این کار آشنا است.
- امانوئل فرانچیونی، حدود 15 سال پیش از شروع این پروژه در صنعت تکنولوژی فعال بود. او از این تجربه در برای مدیریت بخش بلاک چین و وب 3.0 داست نتورک استفاده میکند.
- فولیو ونتورلی، تجربه کار با شرکتهای بزرگی مانند آمازون را دارد. در سلسله مراتب اعضای تیم داسک نتورک، ونتورلی به عنوان محقق اصلی معرفی میشود. تجربه 20 ساله او در صنعت تکنولوژی گواه تواناییهای او در این زمینه است.
این سه نفر مدیران ارشد و پایهگذاران اصلی هستند. بدون شک انجام امور مرتبط با یک پروژه بزرگ از عهده تنها سه نفر خارج است و در هر بخش افراد بیشتری مشغول به کار هستند.
داسک چیست؟
داسک (Dusk) توکن بومی شبکه داسک نتورک و از نوع BEP-2 و ERC20 است. میتوان از آن به عنوان توکن کاربردی (utility token) برای تأمین بودجه پروژه و ترید آن به صورت اتمیک سواپ (atomic swap) استفاده کرد.
اتمیک سواپ نوعی مبادله ارزهای دیجیتال است که بین بلاک چینهای مختلف و بدون دخالت شخص ثالث انجام میشود. ایده حذف واسطههای متمرکز مانند برخی صرافیها، دادن کنترل کامل به صاحبان توکن است. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، هدف اصلی داسک نتورک، برقراری حریم خصوصی کاربران است، بنابراین چنین شیوه تریدی به رسیدن به این هدف کمک بزرگی میکند.
آمار ارز دیجیتال داسک
هر ارز دیجیتال بر اساس تریدها، خرید و فروشها و شرایطی که در بازار دارد، آماری را به خود اختصاص میدهد که برای داسک نتورک از این قرار است:
عرضه کل توکن | 500 میلیون توکن داسک |
عرضه کل در گردش | 389 میلیون معادل 39 درصد عرضه کل |
ارزش بازار | 313 میلیون دلار |
حجم معامله در 24 ساعت | 30 میلیون دلار |
قیمت داسک نتورک | 0.80 دلار به ازای هر داسک |
کاربردهای داسک
ارز دیجیتال داسک، کاربردهای زیادی دارد و با توجه به تلاش تیم توسعهدهندگان در آینده نیز این پروژه کاربردهای بیشتری خواهد داشت. اکنون میخواهیم برخی از مهمترین کاربردهای داسک را به طور خلاصه معرفی کنیم.
- داسک را میتوانیم با توکنهای مبتنی بر استاندارد امنیت محرمانه (Confidential Security Standard)، هم به صورت یک طرفه و هم اتمیک سواپ ترید کنیم. توضیحات مربوط به این استاندارد در داکیومنتی در وب سایت داسک در دسترس است.
- از داسک میتوانیم برای شرکت در اجماع و استیکینگ استفاده کنیم. بسیاری از پروژهها به کاربران خود که صاحب توکن بومی باشند، اجازه میدهند تا در تصمیمگیریها حق رأی داشته باشند. شرکت در اجماع در اینجا به همین معنی است. هدف از ارائه این امکان به کاربران تشویق افراد بیشتر برای خرید توکن است.
- از توکن داسک نتورک برای حاکمیت آنچین (On-chain governance) در استاندارد امنیت محرمانه استفاده میشود. این جمله کمی نامفهوم است. در ابتدا باید بدانیم که حاکمیت آنچین، سیستمی است که اجرای تغییرات بلاک چین به کمک آن صورت میگیرد. در این سیستم قوانین در قالب کدها نوشته میشوند و نودهای شبکه امکان رأیدهی به پذیرش یا رد هر تغییر را دارند.
- افرادی که در رأیگیریها و اجماع شرکت میکنند، پاداشهای خود را از جنس داسک دریافت میکنند. همچنین درصدی از این ارز دیجیتال نیز به اهداف توسعه پروژه اختصاص داده میشود.
- از داسک برای استقرار برنامههای غیرمتمرکز نیز استفاده میشود.
شبکه داسک نتورک چگونه کار می کند؟
نحوه کارکرد شبکه داسک نتورک به الگوریتم اجماع آن یعنی SBA که مخفف segregated Byzantine agreement است برمیگردد. در این الگوریتم، به جای استفاده از قدرت محاسباتی، اعتبارسنجهای داسک نتورک توکنهای خود را قفل میکنند. به این ترتیب امکان رأیدهی درمورد بلاکهایی که باید به شبکه اضافه شوند فراهم میشود. برای این کار سه مرحله وجود دارد:
- تولید بلاک (Block generation)
- کاهش بلاک (block reduction)
- توافق بلاک (block agreement)
به جای اینکه به شکل معمول که در بیت کوین هم اتفاق میافتد، بلاکها پس از هر تراکنش در جای خود قرار بگیرند، در پروژه Dusk Network اعتبارسنجها با همکاری یکدیگر روی یک بلاک خاص توافق میکنند. این توافق منجر به صدور یک گواهی میشود که نشان میدهد بلاک برطبق قوانین شبکه عمل کرده و معتبر است.
الگوریتم SBA، ارتقا یافته مکانیزم اثبات سهام (PoS) است. این الگوریتم ویژگیهای غیرمتمرکز مختلف را باهم ترکیب کرده است تا احتمال انتخاب نودهای معتبر بیشتر شود. ویژگیهایی نظیر مرتبسازی رمزنگاری تصادفی (random cryptographic sorting)، ماژول سابقه کار (track record module) و مقادیر گسسته استیک (discrete stake amounts) در آن دخیل هستند.
لازم به ذکر است که صدور گواهی اعتبار نود غیرقابل برگشت است. دلیل آن سرعت بالای ثبت تراکنش است که چیزی حدود 10 ثانیه تخمین زده میشود. در الگوریتم SBA، قدرت رأیدهی بین نودهای مختلف پخش شده و مدام جابهجا میشود تا زمان ثبت تراکنش همیشه پایین بماند.
چندین بار اشاره کردیم که حریم خصوصی و تمرکززدایی برای داسک نتورک بسیار مهم است. این کار با تکیه بر قراردادهای هوشمند محرمانه بومی انجام میشود. برای رسیدن به این هدف، الگوریتم دانش صفر و نوعی اثبات سهام خصوصی دخیل هستند. چنین سیستمی توسط نودهای مرورگر که هم توانایی اعتبارسنجی دانش صفر و هم معماری ماشین مجازی دارند پیادهسازی میشود.
معرفی ویژگی های داسک نتورک
بر اساس هرچه تا به اینجا گفتیم، میتوانیم ویژگی های داسک نتورک را در چند مورد اصلی دستهبندی کنیم.
غیرمتمرکز است
هیچ کسی بر دیگری نظارت ندارد و تمام کنترل کار در دست کاربران است. تمرکز از استخرهای استیکینگ برداشته شده است. به این ترتیب کاربران با دارایی هرچقدر کم توانایی مشارکت در اجماع را دارند.
اثبات سهام خصوصی دارد
استفاده از الگوریتم SBA که به عنوان اثبات سهام خصوصی هم از آن یاد میشود، به تولیدکنندگان بلاک اجازه میدهد به صورت ناشناس استیک کنند.
قابلیت جابهجایی دارد
از آنجایی که قدرت رأیدهی دائماً به صورت تصادفی در بین تمام اعتبارسنجها در شبکه داسک نتورک جابجا میشود، همه افراد در شبکه این شانس را دارند که در اجماع شرکت کنند.
سرعت تراکنش بالا است
این مورد با قابلیت جابهجایی مرتبط است. به این ترتیب که هیچ تراکنشی منتظر نمیماند و در لحظه تعداد زیادی نود آماده اعتبارسنجی هستند، به همین دلیل زمان ثبت تراکنش کم و سرعت آن بالا است.
مزایا و معایب داسک نتورک چیست؟
تا اینجا بیشتر توضیحات اگرچه شکل معرفی داشت، اما عملاً مزیتهای داسک را نیز توضیح میداد. به همین دلیل ابتدا در مورد معایب آن صحبت میکنیم.
معایب داسک نتورک
- از زمانی که داسک نتورک آغاز به کار کرده است، پروژههای زیادی از آن تقلید کردهاند. این پروژهها نسبت به داسک مقیاسپذیرترند؛ بنابراین میتوان گفت، ضعف مقیاسپذیری یکی از معایب شبکه داسک نتورک است.
- از آنجایی که پروژه Dusk Network در مراحل اولیه خود است، تحقیق و توسعه در شبکه در حال انجام است و شبکه هنوز به طور کامل توسعه نیافته است.
مزایای داسک نتورک
- در شبکه داسک نهایی و تکمیل شدن تراکنشها تنها چند ثانیه طول میکشد.
- کاملاً غیرمتمرکز است و نیازی به تأیید هیچ مرجعی ندارد.
- حریم خصوصی کاربران را تأمین میکند.
- تراکنشها با حداقل قدرت محاسباتی تکمیل میشوند.
- هر کسی که مالک داسک باشد، واجد شرایط شرکت در اجماع است.
سخن پایانی
شبکه داسک نتورک از پیشگامان سیستمهای مالی غیرمتمرکز است. این پیشگام بودن به دلیل ویژگیها و الگوریتمهای به خصوصی است که داسک از آن استفاده میکند. باتوجه به همین ویژگیها پروژه Dusk Network، یکی از بهترین سرویسهای مالی مبتنی بر بلاک چین است که تجارتها میتوانند از آن استفاده کنند.
هدف داسک نتورک تأثیرگذاری بر امور مالی است. به نظر شما میتواند به این هدف دست بیابد؟ آیا شما تجربه سرمایهگذاری روی ارز بومی آن داسک را دارید؟
سؤالات متداول
داسک نتورک چیست؟
داسک نتورک یک بلاک چین است که دارای ارزی بومی با همین نام است. ارز داسک نتورک را به اختصار داسک نیز مینامند. هدف این بلاک چین تأمین حریم خصوصی کاربران و کمک به بهبود سیستمهای مالی است.
SBA چیست؟
SBA مخفف عبارت Segregated Byzantine Agreement است. SBA الگوریتمی است که داسک از آن استفاده میکند و برخلاف اثبات کار و سهام، در تأیید تراکنشها هیچ وقتی تلف نمیکند. تراکنشها در شبکه داسک نتورک به کمک آن تقریباً آنی ثبت میشوند.
آیا سرمایه گذاری روی داسک نتورک عاقلانه است؟
در هفتههای پایانی 2021 ارزش داسک به 1 دلار رسید و پیشبینیها نشان میدهند که این مقدار در طی 5 سال آینده تا 2.30 دلار افزایش خواهد یافت؛ بنابراین از نظر سودآوری میتواند گزینه مناسبی باشد. ضمن اینکه داسک نتورک در حال حاضر همکاریهای زیادی با چندین شرکت از جمله BlockVenture Coalition و CipherBlade دارد که گمان میرود در آینده بیشتر شود؛ بنابراین به طور کلی میتواند یکی از گزینههای سرمایهگذاری باشد، به ویژه اگر سبد خود را متنوع کرده باشید.