فانتوم چیست؟ ارز دیجیتال Fantom با توکن FTM

ارز دیجیتال فانتوم (Fantom) یک شبکه غیرمتمرکز است که با هدف ایجاد تحول و سرعت بخشیدن به تراکنش‌های رمزارزی به وجود آمده است. از آنجا که این رمزارز در سال‌های اخیر پیشرفت قابل توجهی در بازار ارزهای دیجیتال داشته است. برای بسیاری از فعالان بازار این سوال به وجود آمده است که فانتوم چیست؟ و کاربردهای فانتوم در دنیای شبکه‌های غیرمتمرکز چیست؟

بنابراین در این مقاله قصد داریم، کامل‌ترین توضیح درباره ارز دیجیتال فانتوم را به ساده‌ترین زبان ارائه دهیم. در این مطلب ابتدا بیان می‌کنیم که فانتوم چیست؟ ، الگوریتم اجماع Lachesis aBFT چیست؟ و سپس به بیان ویژگی‌های اصلی شبکه فانتوم و کاربردهای آن در دنیای ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

در انتهای مطلب نیز به بررسی مزایا و معایب فانتوم، نحوه خرید FTM، کیف پول‌‌های فانتوم و آینده ارز دیجیتال فانتوم خواهیم پرداخت. در صورتی که از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال یا مشتاق یادگیری فاندامنتال رمزارزها هستید، توصیه می‌کنیم که تا انتهای این مقاله با داموندمگ همراه باشید.

فانتوم چیست؟

همانطور که در مقاله اتریوم چیست؟ توضیح دادیم، دنیای ارزهای دیجیتال و شبکه‌های غیرمتمرکز، در سال 2009 با بیت کوین متولد شد و پس از مدتی به سرعت معروف شد و بر سر زبان‌ها افتاد. بیت کوین آرمان‌ها و آرزوهای جدیدی را به دنیا معرفی کرد.

سیستم پول غیرمتمرکز بیت کوین و شبکه‌های توزیع شده، آینده‌ای را معرفی می‌کنند که انقلابی در تمام سیستم‌های مرکزی فعلی ایجاد خواهد کرد و بشر برای انتقال پول و یا معامله با سایرین دیگر نیازی به سازمان‌های مرکزی همچون بانک، دفتر اسناد رسمی، بنگاه معاملاتی و حتی دولت‌ها نخواهد داشت.

همانطور که در مقاله بلاک چین چیست؟ بیان کردیم، وجود بلاک چین و شبکه‌های غیرمتمرکز دیگر، این امکان را به مردم می‌دهد که بدون نیاز به سازمان‌های واسطه با یکدیگر ارتباط داشته و با هم معامله کنند. سازمان‌های بزرگ همچون بانک‌ها دیگر قادر نخواهند بود که بر تمام گردش سرمایه‌ها مسلط باشند و جریان ثروت و نقدینگی را در انحصار خود و ثروتمندان قرار دهند.

شبکه‌های غیرمتمرکز مژده دنیایی را می‌دهند که در آن همه مردم می‌توانند به صورت عادلانه و دموکراتیک با یکدیگر به معامله و مبادله بپردازند و امکانات اقتصادی و مالی، در چنگ عده‌ای با ثروت فراوان نخواهد بود و با وجود شبکه‌های شفاف، توزیع رانت میان افراد قدرتمند متوقف خواهد شد.

دلیل ایجاد فانتوم

با اینکه بیت کوین این دنیای غیرمتمرکز را به وجود آورد و پس از مدتی اتریوم آن را کامل‌تر کرد، اما عواملی همچون سرعت پایین این شبکه‌ها (مقیاس‌پذیری پایین) و انعطاف کم آن‌ها در مبادلات بین شبکه‌ای باعث شد که مقبولیت ارزهای دیجیتال میان مردم به کندی رشد کند.

متاسفانه سرعت پردازش تراکنش‌ها در بلاک چین‌های اولیه، بسیار پایین بود و هنگامی که این شبکه‌ها با استقبال زیادی مواجه می‌شدند، مشکل مسدود شدن شبکه و بالا رفتن شدید کارمزدهای آن رخ می‌داد. به دلیل همین مشکلات مقبولیت ارزهای دیجیتال پایین می‌آمد و مردم نمی‌توانستند از این شبکه‌ها برای کارهای روزانه خود استفاده کنند و آن‌ها را جایگزین سیستم‌های مرکزدار فعلی کنند.

برای حل این مشکل پروژه‌هایی همچون اتریوم 2 ، کاردانو و سولانا به وجود آمدند و هرکدام راه‌حل‌هایی را برای افزایش سرعت شبکه‌های غیرمتمرکز و افزایش مقبولیت آن‌ها ارائه دادند. در این میان پروژه‌ای به نام فانتوم به وجود آمد که راهکارهای خلاقانه و منحصر به فردی برای حل مشکل سرعت شبکه و انعطاف پذیری مبادلات میان شبکه‌های مختلف داشت. به همین دلیل این پروژه سریعا پیشرفت کرد و به یک پیشرو در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شد.

تاریخچه فانتوم

شبکه فانتوم که نماد ارز دیجیتال آن FTM است. در سال 2018 توسط یک دکتر علوم کامپیوتر کره‌ای به نام Ahn Byung lk ساخته شد. این شبکه ابتدا بر روی بلاک چین اتریوم به وجود آمد و پس از مدت کوتاهی، شبکه اصلی فانتوم (مین نت) در دسامبر 2019 راه اندازی شد.

همانطور که گفتیم فانتوم برای حل مشکل سرعت شبکه‌های غیرمتمرکز یا افزایش مقیاس‌پذیری آن‌ها به وجود آمد و در زمینه کار خود، رقیب ارزهای دیجیتالی همچون  Ethereum 2.0، سولانا و کاردانو است. در ادامه بیشتر به معرفی ساختار Fantom و نحوه عملکرد آن خواهیم پرداخت.

معماری اصلی شبکه فانتوم چیست؟

نکته مهم درباره فانتوم این است که شبکه آن بر پایه بلاک چین ساخته نشده است. همانطور که در مقاله شبکه غیرمتمرکز چیست؟ توضیح دادیم، مفهوم سیستم‌های غیرمتمرکز یک مفهوم کلی است که می‌تواند توسط ساختارها و چارچوب‌های متنوعی به وجود آید.

به عنوان مثال یک ساختمان را در نظر بگیرید که با هدف اسکان ساخته می‌شود، می‌توانیم آن را چارچوب‌های متنوعی همچون اسکلت فلزی، اسکلت بتنی و … به وجود آوریم. اگر شبکه غیرمتمرکز را مانند ساختمان در نظر بگیریم، می‌توانیم این شبکه را با اسکلت‌های متنوعی همچون بلاک چین، دگ، ساختار هش گراف و … به وجود آوریم و هدف همه این ساختارها ایجاد شبکه بدون مرکز است.

برای ایجاد شبکه غیرمتمرکز فانتوم از ساختار بلاک چین استفاده نشده است و در عوض از تکنولوژی دگ (DAG) برای ایجاد آن استفاده شده است. دگ مخفف Direct Acyclic Graph به معنای گراف جهت دار غیرمدور است و یک معماری ریاضی خلاقانه برای ایجاد شبکه‌های غیرمتمرکز است.

نتیجه نهایی یک شبکه غیرمتمرکز که به وسیله دگ یا بلاک چین به وجود می‌آید، از لحاظ ظاهری شبیه هم هستند، اما این دو ساختار از لحاظ فنی با یکدیگر تفاوت دارند. معماری دگ به گونه‌ای طراحی شده است که سرعت تراکنش‌ها در آن بالاتر است و کارمزد تراکنش‌ها در آن تا حد زیادی کاهش می‌یابد.

در اینجا فقط معرفی مختصری از این معماری انجام دادیم تا متوجه ساختار اصلی فانتوم شوید. برای خواندن مطالب بیشتر در مورد ساختار دگ و مقایسه آن با بلاک چین، می‌توانید مقاله دگ (DAG) چیست؟ را بخوانید.

الگوریتم اجماع شبکه فانتوم چیست؟

همانطور که معماری اصلی Fantom با سایر ارزهای دیجیتال متفاوت است، این شبکه از الگوریتم اجماع اثبات سهام خلاقانه‌ای با نام Lachesis aBFT بهره می‌برد که ویژگی‌های آن باعث شده تا ایجاد مزیت‌های بسیار زیادی برای شبکه فانتوم شده است. الگوریتم اجماع Lachesis aBFT دارای دو ویژگی کلیدی، لاکسیس (Lachesis) و aBFT است. در ادامه هر دو مفهوم و کاربرد آن در الگوریتم اجماع فانتوم را توضیح خواهیم داد.

مفهوم لاکسیس (Lachesis) در الگوریتم اجماع فانتوم چیست؟

یکی از ضعف‌های بزرگی که در بلاک چین‌های اولیه همچون اتریوم و بیت کوین وجود دارد، این است که هیچ پیش‌بینی برای تبادلات میان شبکه‌ای انجام نشده است. چنانچه مقداری بیت کوین داشته باشید و بخواهید آن را به شبکه اتریوم انتقال دهید، باید تمام دارایی خود را روی بلاکچین اصلی بیت کوین بفروشید و در عوض اتریوم دریافت کنید.

در زمان‌های قدیم برای انتقال پول میان شبکه‌های غیرمتمرکز، باید حتما از خدمات صرافی‌های متمرکز استفاده می‌کردید. چون هیچ امکانی برای تبادلات غیرمتمرکز میان شبکه‌های مختلف وجود نداشت. معماری Lachesis یا لاکسیس، به گونه‌ای طراحی شده است که امکان اتصال میان دفترکل‌های توزیع شده گوناگون را به وجود می‌آورد.

با Lachesis نه تنها می‌توانید توکن‌های شبکه‎های دیگر را به فانتوم انتقال دهید، بلکه حتی می‌توانید Dapp های مبتنی بر شبکه اتریوم خود را به شبکه اصلی فانتوم، یعنی Fantom Opera انتقال دهید. منظور از Dapp ، برنامه‌های غیرمتمرکز است، برای مطالعه مطالب بیشتر می‌توانید مقاله Dapp چیست؟ را مطالعه کنید.

همچنین استفاده از معماری لاکسیس این امکان را به کاربران می‌دهد که شبکه غیرمتمرکز اختصاصی خود را بر بستر فانتوم ایجاد کنند و توکن شخصی خود را به وجود آورند. یعنی تعداد زیادی شبکه شخصی از طریق لاکسیس با یکدیگر در ارتباط هستند و می‌توانند توکن‌های یکدیگر را به عنوان وجه معامله قبول کنند.

مفهوم aBFT در الگوریتم اجماع فانتوم چیست؟

در شبکه‌های بلاک چینی یک مشکل به نام سه گانه بلاک چین یا معمای مثلثی وجود دارد. مقیاس پذیری (سرعت) ، امنیت و میزان غیرمتمرکز بودن، سه ضلع این مثلث هستند. سه گانه بلاک چین بیان می‌کند، که هر گاه به سمت یکی از ضلع‌های این مثلث برویم، مجبور هستیم از قدرت ویژگی‌های دیگر کم کنیم.

به این معنا که اگر بخواهیم به امنیت و غیرمتمرکز بودن شبکه اهمیت دهیم، باید از مقیاس پذیری آن صرف نظر کنیم و تقریبا امکان این وجود ندارد که همزمان بتوانیم پارامترهای امنیت، غیرمتمرکز بودن و مقیاس پذیری شبکه را افزایش دهیم. به این معما، اصطلاحا سه گانه بلاک چین گفته می‌شود که با افزایش میزان هر پارامتر، باید میزان ویژگی‌های دیگر کاهش یابد.

aBFT یک الگوریتم استاندارد است که مشکل سه گانه بلاک چین‌ها را حل می‌کند. یعنی شما به وسیله راه حل aBFT می‌توانید شبکه غیرمتمرکزی ایجاد کنید که به صورت همزمان پارامترهای مقیاس پذیری، امنیت و غیرمتمرکز بودن در آن افزایش می‌یابد و با افزایش میزان هر پارامتر اختلالی در کار دیگری رخ نخواهد داد. بنابراین دستیابی ایده‌آل به هر سه ویژگی همراه با هم غیرممکن نخواهد بود.

ویژگی‌ های اصلی شبکه فانتوم چیست

شبکه فانتوم با چند ویژگی اصلی توانسته است رقیب جدی شبکه‌های بزرگی همچون اتریوم 2، کاردانو و سولانا باشد. این ویژگی‌های شامل موارد زیر هستند.

مقیاس پذیری بالا Fantom

سرعت بسیار بالای شبکه فانتوم در انجام تراکنش‌ها را می‌توان اصلی‌ترین ویژگی این شبکه دانست که حتی در نام آن نیز منعکس شده است. Fantom نام یک جت جنگی بسیار پر سرعت است، بنابراین در بیان رایج به چیزی که سرعت بسیار بالایی داشته باشد، فانتوم می‌گویند. می‌توان گفت یکی از دلایل نام‌گذاری شبکه فانتوم، سرعت بسیار بالای آن در انجام تراکنش‌هاست.

سازندگان فانتوم ادعا می‌کنند که در صورتی که شبکه به بلوغ کامل برسد، توانایی پردازش 300 هزار تراکنش بر ثانیه را خواهد داشت؛ اما در حال حاضر سرعت پردازش آن بین 4500 تا 20000 تراکنش بر ثانیه است.

شبکه کاردانو در حال حاضر توانایی پردازش 250 تا 260 تراکنش بر ثانیه را دارد (البته قرار است با آپدیت هایدرا، سرعت آن به 3 میلیون تراکنش برسد.) ، اتریوم نیز اگر به اتریوم 2 ارتقا داده شود، قرار است به سرعت 100 هزار تراکنش در ثانیه برسد. بنابراین می‌توان گفت که مقیاس پذیری فعلی و آینده شبکه فانتوم همانند نامش، بسیار زیاد و قابل قبول است و می‌تواند رقیب جدی برای کاردانو، اتریوم 2 و سولانا باشد.

از طرف دیگر تراکنش‌های Fantom دارای فاینالیتی سریعی نیز هستند. فاینالیتی یعنی از زمانی که تراکنش شروع می‌شود تا زمانی که به تایید نهایی برسد، چه مدت زمانی به طول خواهد انجامید. بنابراین می‌توان گفت که فانتوم هم از لحاظ سرعت پردازش تراکنش‌ها و هم از لحاظ زمان فاینالیتی، یکی از پیشروها در دنیای ارزهای دیجیتال است.

کراس چین ها یا پل‌ میان زنجیره‌ای در فانتوم

یکی از ویژگی‌های خاص فانتوم، کراس چین‌ها یا پل‌های بین زنجیره‌ای است. شبکه Fantom با کمک الگوریتم اجماع خود، می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی میان شبکه‌های گوناگون مورد استفاده قرار گیرد. فانتوم در سال‌های اخیر پروژه Multichain.xyz را معرفی کرده است، که کاربران به وسیله این پل می‌توانند دارایی خودشان را از اتریوم به فانتوم منتقل کنند و از سرعت بالا و هزینه پایین تراکنش‌های خود لذت ببرند.

همچنین کاربران با استفاده از این ویژگی می‌توانند Dappهای خود را که بر بستر اتریوم نوشته شده است، مستقیما به شبکه اصلی فانتوم منتقل کنند و به این وسیله سرعت و کارایی برنامه‌های غیرمتمرکز خود را بالاتر ببرند. با کامل شدن شبکه در آینده‌ای نزدیک، شاهد آن خواهیم بود که به وسیله Fantom می‌توانید میان سامانه‌های غیرمتمرکز مختلف ارتباط برقرار کنید و دارایی‌ها و برنامه‌های غیرمتمرکز را به راحتی از یک سیستم به سیستم دیگر منتقل کنید.

فعال بودن ماشین مجازی اتریوم بر روی فانتوم

با استفاده از این ویژگی می‌توانید کد برنامه‌های خود بر روی شبکه اتریوم را کپی کرده و مستقیما بر روی شبکه Fantom اجرا کنید. این ویژگی همبستگی زیادی میان اتریوم و فانتوم ایجاد می‌کند و امکان مبادله میان این دو سیستم را افزایش می‌دهد.

هزینه پایین تراکنش ها

به دلیل معماری خاص، هزینه تراکنش ها در فانتوم بسیار پایین است. در بلاک چین اتریوم و بیت کوین شاهد این هستیم که با افزایش صف تراکنش‌ها، کارمزد شبکه تا حد بسیار زیادی افزایش می‌یابد؛ اما انجام تراکنش بر روی Fantom بسیار ارزان است و نیازی به پرداخت کارمزدهای سنگین نیست. بنابراین به راحتی می‌توانید از خدمات برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده کنید.

ماژولار بودن فانتوم

ماشین مجازی فانتوم (Fantom Virtual Machine) ، یک کیت توسعه نرم افزاری (SDK) تکامل یافته متن باز و اختصاصی است که در سال 2020 ایجاد و منتشر شده است. توسعه‌دهندگان به وسیله این SDK به راحتی می‌توانند برنامه‌های غیرمتمرکز خود را بر روی فانتوم ایجاد کنند و حتی می‌توانند برنامه‌های نوشته شده بر روی اتریوم را نیز به این شبکه انتقال دهند.

این ماژولار بودن همچنین این امکان را برای کاربران به وجود می‌آورد که به راحتی بلاک چین اختصاصی خود را بر روی Fantom Opera ایجاد کنند و توکن شخصی خود را داشته باشند.

متن باز بودن فانتوم

Fantom یک پلتفرم متن باز است. همه افراد می‌توانند به کدهای اصلی برنامه دسترسی داشته باشند و کد آن به شکل متن باز در GitHub قرار داده شده است. همین موضوع باعث شفاف بودن فضا و دموکراتیک بودن فضای این پلتفرم است. همه افراد می‌توانند پیشنهادات خود را برای ارتقا و بهتر شدن شبکه ارائه دهند.

کاربردهای شبکه فانتوم چیست؟

هدف از ساخت Fantom ، ایجاد یک اکوسیستم پرسرعت و کاربردی برای انجام تراکنش‌های رمزارزی است. کاربردهای فعلی شبکه فانتوم دو بخش بسیار مهم زیر را شامل می‌شود:

• صرافی‌های غیرمتمرکز : سرعت بالا، کارمزد پایین، انعطاف پذیری بالا و امکان ساخت انواع قرارداد هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز بر روی فانتوم باعث می‌شود که این شبکه به یکی از جذاب‌ترین پلتفرم‌ها برای ساخت صرافی غیرمتمرکز تبدیل شود.
• بخش مربوط به ییلد فارمینگ : یکی از راه‌های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال، ییلد فارمینگ است که افراد می‌توانند با سپرده‌گذاری رمزارزها سود مناسبی دریافت کنند. با توجه به ویژگی‌های Fantom، این پلتفرم برای انجام ییلد فارمینگ بسیار مناسب است. برای خواندن مطالب بیشتر در مورد ییلد فارمینگ، می‌توانید مقاله ییلد فارمینگ چیست؟ را بخوانید.

ارز دیجیتال فانتوم (FTM) در یک نگاه

مزایای فانتوم چیست

• مقیاس پذیری بالا (سرعت تراکنش‌های بالا)
• هزینه تراکنش پایین
• قابلیت کراس چین‌ و مبادله میان شبکه‌های غیرمتمرکز گوناگون
• بهره بردن از یک معماری نوین و پیشرفته

معایب فانتوم چیست

شبکه فانتوم در حال حاضر فقط 54 نود فعال دارد که نسبت به سایر ارزهای دیجیتال بسیار پایین است و همین قضیه باعث می‌شود که به معنای واقعی غیرمتمرکز نباشد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که شبکه فانتوم تقریبا متمرکز است و اگر هکری بتواند 30 درصد شبکه را مال خود کند، صاحب شبکه خواهد شد. بنابراین در حال حاضر این موضوع یکی از بزرگ‌ترین معایب فانتوم محسوب می‌شود که می‌تواند موجب کاهش امنیت شبکه شود.

برای آنکه بتوانید تبدیل به یک نود در شبکه Fantom شوید، نیاز به استیک کردن حداقل 3,175,000 توکن فانتوم (FTM) دارید. اگر کاربری تعداد توکن های کمتری را در اختیار دارد و یا تخصصی در اجرای سیستم های توزیع شده ندارد، می تواند به مشارکت در تامین امنیت شبکه بپردازد. به این صورت که حداقل یک توکن FTM را به یک نود اعتبار سنج اعطا کند و به این صورت می تواند پاداش دریافت کند.

بهترین کیف پول‌‌های فانتوم (FTM)

در حال حاضر، سه نوع توکن FTM در بازار وجود دارد:

• Opera FTM :  توکن مورد استفاده در شبکه اصلی فانتوم
• ERC-20 : توکن سازگار با اتریوم
• BEP-2 : توکن سازگار با زنجیره بایننس

شبکه فانتوم، یک کیف پول اختصاصی به نام Fantom Wallet دارد که فرآیندهای استیکینگ را آسان کرده و دارای نسخه دسکتاپ و تلفن همراه است.

علاوه بر کیف پول اختصاصی فانتوم، توکن FTM دارای استاندارد ERC-20، را می‌توان در کیف پول‌های سازگار با این استاندارد، مانند کیف پول متامسک و کیف پول مای اتر ولت ذخیره کرد. توکن‌های FTM دارای استاندارد BEP-2 را نیز می‌توان در کیف پول تراست ولت ذخیره کرد.

به طور کلی برای ذخیره‌سازی FTM می‌توان از کیف پول‌های جدول زیر استفاده کرد :

 نحوه خرید FTM

تقریبا تمام صرافی‌های بزرگ ارز دیجیتال از توکن FTM پشتیبانی می‌کنند و با تهیه تتر، می‌توانید آن را با رمزارز FTM معامله کنید. در صورتی که می‌خواهید FTM را مستقیما با ریال خریداری کنید. می‌توانید آن را از صرافی داموند خریداری کنید.

آینده ارز دیجیتال فانتوم

آینده حوزه Defi (خدمات مالی غیرمتمرکز) و Dapp ها (برنامه‌های غیرمتمرکز)  به رشد مقبولیت شبکه‌های غیرمتمرکز وابسته است. این رشد به وجود نخواهد آمد، مگر آنکه سرعت انجام تراکنش‌ها در شبکه‌های غیرمتمرکز بالا رود و کارمزدهای این نوع پلتفرم‌ها پایین بیاید.

فانتوم تا به حال نشان داده است که تمام ویژگی‌های لازم برای تبدیل شدن به یک پلتفرم موفق در حوزه Defi  را دارد و با سرعت بالای خود می‌تواند در تکنولوژی‌های غیرمتمرکز آینده سهم بزرگی داشته باشد. در حال حاضر عیب بزرگ این شبکه، متمرکز بودن آن و کمبود نودهای فعال شبکه است.

موفقیت فانتوم به زمان بستگی دارد. آیا این پلتفرم با قدرت به مسیر خود ادامه می‌دهد و تبدیل به یکی از اجزای اقتصاد توکنی در آینده خواهد شد؟ یا اینکه ضعف‌های این شبکه باعث خواهد شد که برای همیشه از صف شبکه‌های غیرمتمرکز کنار گذاشته شود. باید منتظر آینده ماند.