یکی از قابلیت‌های جالب امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای در بازار ارزهای دیجیتال، امکان گرفتن وام سریع Flash loan است. منظور از فلش لون، وامی است که بلافاصله و در همان تراکنش دریافت وام، بازپرداخت می‌شود.
حالا این سوال پیش می‌آید که وامی که باید ظرف چند ثانیه بازپرداخت شود، به چه دردی می‌خورد؟ در این مقاله از داموندمگ برای شما توضیح خواهیم داد که وام سریع یا فلش لون در دیفای، دقیقا چیست و چه کاربردی دارد. با ما همراه باشید.
وام سریع Flash loan چیست؟
فلش لون، نوعی وام بدون وثیقه است که شما آن را در یک تراکنش در بلاک چین دریافت می‌کنید و در همان تراکنش، پس می‌دهید. Flash loan در چندین پروتکل دیفای در بستر بلاک چین اتریوم، بسیار رایج است.
در وام سریع Flash loan از قرارداد هوشمند برای وام گرفتن استفاده می‌شود. این قرارداد هوشمند، تا زمانی که مفاد قرارداد عملی نشوند، تراکنش وام را انجام نمی‌دهد. در فلش لون، وام‌گیرنده باید پیش از پایان تراکنش، وام را بازپرداخت کند. اگر مشخص شود که وام‌گیرنده، توان بازپرداخت وام را ندارد، تراکنش وام، معکوس می‌شود و به پایان نمی‌رسد. بنابراین، نیازی نیست که وام دهنده از وام گیرنده، ضمانت بازپرداخت بگیرد.
می‌توان فرآیند وام سریع در بلاک چین اتریوم را به سه قسمت تقسیم کرد:
- گرفتن وام فلش
- انجام دادن کاری با وام دریافت شده
- بازپرداخت وام فلش
جالب است که هر سه مرحله فوق، در یک تراکنش و در یک چشم بر هم زدن، انجام می‌شوند.
نحوه گرفتن فلش لون
فلش لون، هنوز مفهوم جدیدی محسوب می‌شود. بدون دانش کدنویسی قراردادهای هوشمند گرفتن Flash loan کار سختی است. برای این کار میتوانید از پلتفرم Aave استفاده کنید. آوه یک پرتکل منبع باز (Open source) برای کسب سود از سپرده‌گذاری و وام دادن است. کاربران می‌توانند در این پلتفرم، رمزارزهای خود را وام بدهند یا از دیگران وام بگیرند.
برای استفاده از این پروتکل باید مقداری ارز دیجیتال در این پلتفرم، سپرده‌گذاری کنید. پس از سپرده‌گذاری در آوه، درآمد منفعل خواهید داشت و میزان درآمد شما وابسته به تعداد وام‌هایی است که در این پلتفرم، گرفته می‌شود. به علاوه، شما میتوانید از سپرده خود به عنوان وثیقه‌ای برای وام گرفتن استفاده کنید.
برای گرفتن یک وام سریع Flash loan باید یک قرارداد هوشمند بسازید که تقاضای فلش لون بدهد. البته ابزارهایی مثل collateralswap یا defisaver وجود دارند که میتوانید با استفاده از آن‌ها، بدون دانش کدنویسی و نوشتن حتی یک خط کد، وام سریع بگیرید.
وام سریع Flash loan به چه دردی می خورد؟
معمولا تریدرهایی که به دنبال به دست آوردن سود فوری از فرصت‌های آربیتاژ هستند، از فلش لون استفاده می‌کنند. به علاوه، با استفاده از این روش می‌توان بدون در خطر قرار دادن سرمایه خود، شانس خود را برای کسب سودهای هنگفت، امتحان کرد. بعضی از کاربردهای وام فلش به شرح زیر هستند:
- آربیتاژ: عبارت است از فرآیند خرید و فروش همزمان رمزارزها از صرافی‌های مختلف. در این روش، بر اساس اختلاف قیمت بین صرافی‌های مختلف، میتوانید پول در بیاورید. اما چگونه می‌توان به کمک وام سریع، آربیتاژ کرد؟
اجازه دهید با یک مثال برای شما توضیح دهیم. تصور کنید که می‌خواهید ارز فرضی X را از صرافی A بخرید و در صرافی B بفروشید. قیمت X در صرافی A، یک دلار و در صرافی B، دو دلار است. شما میتوانید قراردادی هوشمند بنویسید تا تعداد ۱۰۰ عدد X را از صرافی A بخرید و سپس، آن را به صرافی B بفروشید. شما میتوانید در تنها یک تراکنش، وام بگیرید، خرید و فروش خود را انجام دهید و وام را بازپرداخت کنید. در نهایت، ۱۰۰ دلار برای شما باقی خواهد ماند؛ به همین سادگی!
- صرفه‌جویی در کارمزد تراکنش: از آن‌جایی که در وام سریع Flash loan، به چای چندین تراکنش، یک تراکنش انجام می‌شود، هزینه تراکنش کمتر می‌شود.
- مبادله ارز: به کاربران امکان می‌دهد تا ارز وام گرفته شده را با ارز دیگری، مباله کنند.
حملات فلش لون؛ آیا فلش لون امن است؟
وام‌های Flash را می‌توان برای وام گیرنده، ایمن دانست اما این وام‌ها، برای سرمایه‌های سپرده‌گذاری شده در پلتفرم‌های دیفای، ریسک‌هایی هم دارند چراکه سابقه طولانی از حملات فلش لون و ضررهای میلیون دلاری وجود دارد. به طور کلی، امکان انجام حملات فلش لون از دو روش زیر، وجود دارد:
- داده‌های وارد شده به قرارداد هوشمند، مورد سوء استفاده قرار بگیرند
- قراردادهای هوشمند، به درستی نوشته نشده باشند
حمله زمانی رخ می‌دهد که وام گیرنده، در هنگام شروع وام، بازار را دستکاری می‌کند و قیمت‌ها را تغییر می‌دهد. بنابراین، می‌تواند وام را با قیمت بسیار پایینی، پس بدهد ولی توکن‌های وام گرفته شده را در بازارهای دیگر، با قیمت واقعی، بفروشد و سود هنگفتی ببرد. این کار، اسلیپاژ نامیده می‌شود.
اما چگونه می‌توان از این حملات اجتناب کرد؟
یکی از روش‌های کاهش احتمال حملات وام سریع Flash loan، استفاده از یک اوراکل غیرمتمرکز مثل چین لینک (شبکه اوراکل بلاک چین غیرمتمرکز) برای استعلام قیمت، به جای استفاده از یک پلتفرم DeX است.
جمع‌بندی
در این مقاله در رابطه با مفهوم فلش لون در دیفای صحبت کردیم. همانطور که گفتیم، وام سریع یا فلش لون، نوعی وام در پلتفرم‌های امور مالی غیرمتمرکز است که تنها در یک تراکنش، گرفته و بازپرداخت می‌شود. در صورتی که وام‌گیرنده نتواند وام را پرداخت کند، تراکنش وام، تکمیل نمی‌شود.
روش‌هایی مثل آربیتاژ کردن برای کسب سود از فلش لون‌ها وجود دارد. با این حال، گرفتن فلش لون، کار ساده‌ای نیست و یا باید با داشتن مهارت در کدنویسی، بتوانید قراردادهای هوشمند بنویسید یا از پلتفرم‌هایی مثل Aave استفاده کنید.
البته وارد کردن سرمایه به پلتفرم‌هایی مثل آوه برای کسب سود سپرده‌گذاری، بدون ریسک نیست. در این پلتفرم‌ها، امکان حملات وام سریع Flash loan وجود دارد. برای کاهش احتمال این حملات می‌توان به جای پلتفرم‌های DeX از اوراکل غیرمتمرکز استفاده کرد.