فانکشن ایکس چیست؟ ارز دیجیتال Function X با توکن FX

یکی از بزرگ‌ترین موانع پیش روی توسعه صنعت بلاک چین و امور مالی غیر متمرکز (Decentralized Finance) یا همان دیفای (DeFi) از زمان راه‌اندازی اولین بلاک چین‌های ارز دیجیتال تا به امروز، مشکل تعامل‌پذیری (Interoperability) بوده است. پلتفرم‌های زیادی برای حل این مشکل راه‌اندازی شده‌اند که یکی از آن‌ها، فانکشن ایکس (Function X) نام دارد. این پلتفرم دیفای که در سال ۲۰۱۹ راه‌اندازی شده است، بستری برای ارتباط بلاک چین‌های مختلف با همدیگر و یکپارچه شدن آن‌ها فراهم می‌آورد تا کمی از بار مشکل تعامل‌پذیری در دنیای دیفای کم کند.
در ادامه این مقاله، پس از مروری بر مفهوم تعامل‌پذیری و اهمیت آن در دنیای دیفای، اکوسیستم فانکشن ایکس را به شما مخاطبان گرامی داموند معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

تعامل پذیری بلاک چین چیست و چرا اهمیت دارد؟

بسیاری از بلاک چین‌های ارز دیجیتال و دیفای، به ویژه پلتفرم‌های لایه-۱ و بلاک چین‌های اولیه از پروتکل‌هایی متفاوت از همدیگر استفاده می‌کنند و بنابراین، هر کدام از آن‌ها همانند اکوسیستم مالی ایزوله‌ای هستند که نمی‌توانند با دیگر بلاک چین‌ها ارتباط داشته باشند. منظور از ارتباط بین بلاک چین‌ها که اصطلاحا به آن تعامل‌پذیری گفته می‌شود، امکان انجام تراکنش و انتقال ارزش بین بلاک چین‌های جداگانه است.

اما چرا بلاک چین‌ها باید با همدیگر ارتباط داشته باشند؟

مشکل تعامل پذیر نبودن بلاک چین ها

برای رسیدن به پاسخ این سوال کافی است که شرایط اقتصادی کشور خود را در نظر بگیریم؛ شاید هیچ کس در دنیا به اندازه ما ایرانی‌ها نداند که زندگی در کشوری که بانک‌های آن تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند و اقتصاد آن نسبتا ایزوله شده است، تا چه اندازه می‌تواند دشوار باشد!

کشوری که سیستم بانکی آن از سیستم‌های بانکی و پولی بین‌المللی مثل سوئیفت و پی پال محروم باشد و نتواند با کشورهای دیگر مبادله ارزی کند، در انجام تجارت بین‌المللی به مشکل می‌خورد و مجبور می‌شود بسیاری از کالاهای مورد نیاز خود را در داخل تولید کند. با این حال، هیچ کشوری در دنیا وجود ندارد که مواد اولیه، دانش و نیروی انسانی مورد نیاز برای تولید همه کالاهای مورد نیاز مردمش را داشته باشد و در نتیجه، نبود تجارت جهانی می‌تواند در نهایت چنین کشوری را زمین‌گیر کند.

البته این تنها یکی از مشکلاتی است که سیستم‌های اقتصادی جدا افتاده از اقتصاد جهانی با آن مواجه هستند. اقتصادهای ایزوله، به دلیل نقدینگی پایین و گردش پول ضعیف، به شدت ناپایدار هستند و به سرعت وارد بحران می‌شوند و از کوچک‌ترین تغییرات و حتی اخبار تأثیر می‌گیرند. به عنوان مثال می‌توان به قیمت ارز، طلا، بازار بورس و کالاهای مختلف در کشور ما اشاره کرد که با کوچک‌ترین اشاره یک سیاست‌مدار غربی تحت شدیدترین نوسانات قرار می‌گیرد و این نوسانات در کنار کوچک بودن بازار، فرصت را در اختیار سرمایه‌داران می‌گذارد تا بازار را به طور کامل در اختیار بگیرند.

بلاک چین‌های مستقل و ایزوله که امکان انتقال ارزش بین آن‌ها وجود ندارد، دقیقا با مشکلات اقتصادی مشابه با کشور ما دست و پنجه نرم می‌کنند. این بلاک چین‌ها، نمی‌توانند پاسخ‌گوی تمامی نیازهای کاربران باشند، و به دلیل نیازشان به ارائه خدمات متنوع و ناتوانی در تمرکز روی چند محصول معدود، نمی‌توانند محصولات و خدمات با کیفیت ارائه دهند.

از سوی دیگر، لیکوئیدیتی پایین این بلاک چین‌ها، نه تنها سبب نوسان‌پذیری بالای آن‌ها می‌شود، بلکه فرصت را در اختیار وال‌های کریپتو قرار می‌دهد تا بازار را به طور کامل در اختیار بگیرند و آن را مطابق با میل خودشان پیش ببرند.

همانطور که می‌بینید، تعامل‌پذیری از اهمیت بالایی به ویژه در دنیای دیفای برخوردار است. بنابراین، در سال‌های اخیر پروژه‌های زیادی مثل فانکشن ایکس برای ایجاد تعامل‌پذیری بین بلاک چین‌ها توسعه یافته‌اند. به طور کلی می‌توان این پروژه‌ها را به سه دسته تقسیم کرد:

• پروژه‌هایی که بلاک چین‌های لایه-۱ را به همدیگر مرتبط می‌کنند
• پروژه‌هایی که امکان توسعه بلاک چین‌های لایه-۲ مرتبط با هم را بر بستر یک بلاک چین لایه-۱ فراهم می‌آورند
• پروژه‌هایی که امکان برقراری ارتباط بین اکوسیستم دیفای و سیستم‌های مالی متمرکز و سنتی را فراهم می‌آورند

فانکشن ایکس چیست؟

Function X نوعی پلتفرم دیفای با ساختار چندلایه‌ای است که از یک بلاک چین مرکزی (Core Blockchain) پروتکل میان-زنجیره‌ای (Cross-chain Protocol) و پلتفرمی برای توسعه اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (Decentralized Applications) یا همان dAppها تشکیل می‌شود.

این پلتفرم غیر متمرکز و باز، یک فریم‌ورک سرویس اینترنتی قابل برنامه‌نویسی و یک پل میان-زنجیره‌ای انعطاف‌پذیر در اختیار توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های هوشمند و پلتفرم‌های دیفای قرار می‌دهد.

فانکشن ایکس که با توکن بومی و حاکمیتی FX کار می‌کند، شباهتی به بلاک چین‌های ارز دیجیتال مثل بیت کوین یا اتریوم ندارد بلکه با هدف تأمین قراردادهای جمع‌آوری سرمایه که مستقیما به قراردادهای هوشمند اتریوم وصل می‌شوند و از طریق یک یا چندین بلاک چین، امکان بهره‌برداری از سرمایه‌های دیجیتالی را فراهم می‌آورند، توسعه یافته است.

این پلتفرم، بر پایه بلاک چین اتریوم کار می‌کند و بنابراین، به یک بلاک چین هسته‌ای که f(x) Core نام دارد، مجهز شده است تا تراکنش‌ها را با سرعت بالاتر و کارمزد پایین‌تر در مقایسه با اتریوم، انجام دهد.

آشنایی با مفهوم شبکه میان-زنجیره ای

شبکه میان-زنجیره‌ای یا کراس چین، یکی از سه قسمت اصلی پلتفرم فانکشن ایکس را تشکیل می‌دهد. اما منظور از کراس چین چیست؟

کراس چین، بستری است که بلاک چین‌های مختلف می‌توانند به آن متصل شوند تا با همدیگر ارتباط داشته باشند. در واقع، هدف از طراحی کراس چین‌ها، ایجاد تعامل‌پذیری بین بلاک چین‌ها است.

سابقه اکوسیستم فانکشن ایکس

سازمان غیر سودآور Function X Foundation که شرکت Pundi X Labs در سال ۲۰۱۷ آن را توسعه داده است، در سال ۲۰۱۹ اکوسیستم دیفای Function X را راه‌اندازی کرد. این اکوسیستم با هدف ایجاد تعامل‌پذیری در دنیای دیفای و پل زدن بین پلتفرم‌های مالی غیر متمرکز و سرویس‌های مالی سنتی و متمرکز توسعه یافته است.

بنیانگذار این اکوسیستم، دیوید بن کای (David Ben Kay) نام دارد که در حال حاضر، رئیس بنیاد Function X است و البته، ریاست انجمن حقوقی شرکت Pundi X Labs را نیز بر عهده دارد. او قبلا عضو انجمن حاکمیتی بنیاد اتریوم، انجمن عمومی مایکروسافت چین و شریک مدیریتی Dentol Hall بوده است.

نسخه اول وایت پیپر پروژه فانکشن ایکس در تاریخ ۲۷ دسامبر ۲۰۱۸ منتشر شد. پس از آن، شبکه اصلی یا مین نت (Mainnet) این پلتفرم در تاریخ ۶ ژولای ۲۰۲۱ و تقریبا سه سال پس از توسعه، راه‌اندازی شد.

اهداف پروژه Function X

مهم‌ترین اهداف پروژه فانکشن ایکس به شرح زیر هستند:

• کاهش سردرگمی سرمایه‌گذاران: بسیاری از کاربران جدید دیفای در استفاده از پلتفرم‌های مختلف مشکل دارند زیرا اصطلاحات این حوزه، بسیار جدید و گیج‌کننده هستند. بنابراین، بسیاری از سرمایه‌گذاران مهمی که با دنیای امور مالی غیر متمرکز آشنا نیستند، سرمایه‌هایشان را وارد بازار کریپتو نمی‌کنند و امور مالی سنتی و متمرکز را ترجیح می‌دهند. یکی از اهداف اصلی این پروژه، کاهش همین سردرگمی‌ها و ساده‌تر کردن استفاده از خدمات دیفای برای کاربران تازه‌کار است.
• حل کردن مشکل مقیاس‌پذیری: با اینکه اتریوم یکی از محبوب‌ترین بلاک چین‌های ارز دیجیتال محسوب می‌شود، اما با مشکل مقیاس‌پذیری پایین مواجه است که دلیل سرعت پایین و کارمزد بالای تراکنش‌ها بر بستر این شبکه است. فانکشن ایکس با مجهز بودن به یک ساختار مالی چین (Multi-chain) بستری مناسب برای انجام تراکنش‌ها با سرعت بالا و کارمزد پایین است. همچنین می‌توان تراکنش‌های توکن FX را نیز بر بستر این بلاک چین انجام داد.
• حل کردن مشکل تعامل‌پذیری در دیفای: همانطور که در ابتدای مقاله گفتم، به نظر می‌رسد که هدف اصلی این پروژه، ایجاد ارتباط بین پلتفرم‌های مختلف دیفای با هدف حل مشکل تعامل‌پذیری باشد که این کار به کمک کراس چین انجام می‌شود.

توکنومیک پروژه

توکن FX، توکن بومی پروژه است که علاوه بر کاربرد در حاکمیت پروژه، کاربردهای دیگری به شرح زیر دارد:

• توسعه سرویس‌ها و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز بر بستر فانکشن ایکس توسط توسعه‌دهندگان سرویس‌ها
• پرداخت کارمزدهای تراکنش‌ها و سرویس‌ها توسط مصرف‌کنندگان سرویس‌ها

در حال حاضر، قیمت هر توکن FX حدود ۰.۲۳ دلار قیمت دارد با توجه به اینکه بیش از ۴۰۸ میلیون توکن FX در گردش هستند، ارزش بازار رمزارز فانکشن ایکس به بیش از ۹۵ میلیون دلار می‌رسد.

در جدول زیر می‌توانید برنامه تخصص توکن FX را ببینید:

ذخیره کل توکن‌های FX، تعداد ۳۷۸ میلیون و ۶۰۴ هزار و ۵۲۴ توکن است. توکن‌های NPXS/NPXSXEM، توکن‌های پروژه Pundi X هستند که پروژه دیگری از شرکت سازنده فانکشن ایکس است.

فانکشن ایکس چطور کار کنترل می شود؟

این اکوسیستم به صورت غیر متمرکز و به کمک توکن‌های FX کنترل می‌شود. دارندگان این توکن می‌توانند با تأیید بلاک‌ها بر بستر بلاک چین Function X، در فرایند حاکمیت آن مشارکت داشته باشند. همچنین، کاربران می‌توانند با تفویض توکن‌های خود به گره‌ها و مشارکت در تأیید بلاک‌ها، پاداش دریافت کنند. دقت داشته باشید که کل این شبکه، ۲۰ تأییدکننده دارد.

برای تفویض توکن‌های FX به کیف پول f(x) نیاز دارید. این کیف پول، نوعی والت غیر حضانتی و غیر متمرکز است که فقط برای استفاده از فانکشن ایکس کاربرد دارد. این کیف پول، علاوه بر پشتیبانی از تراکنش‌های کراس چین و میان-زنجیره‌ای، امکان استفاده از سرویس‌های متنوع دیفای و نگهداری انواع مختلفی از دارایی‌های دیجیتالی را برای شما فراهم می‌آورد.

به دلیل معماری کراس چین این اکوسیستم دیفای، نیازی به رپینگ (wrapping) دارایی‌های دیجیتالی قابل انتقال وجود ندارد. تمامی تراکنش‌های کراس چین یا میان شبکه‌ای به سادگی و مشابه با تراکنش‌های درون-شبکه انجام می‌شوند.

Function X چه قابلیت هایی دارد؟

از مهم‌ترین قابلیت‌های اکوسیستم فانکشن ایکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

الگوریتم اجماع اثبات سهام

این اکوسیستم همانند بسیاری از بلاک چین‌های مدرن و اتریوم ۲.۰، براساس الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof-of-Stake) یا PoS و پروتکل تحمل خطای بیزانسی عملی (Practical Byzantine Fault Tolerance) یا به اختصار، pBFT کار می‌کند. بنابراین، نه تنها مشکلات بلاک چین‌های دارای الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof-of-Work) یا PoW مثل نیاز به سخت‌افزارهای قوی، انرژی زیاد و مشکلات زیست محیطی را ندارد، بلکه از امنیت بالایی که به لطف استفاده از پروتکل pBFT ایجاد شده است، برخوردار است. گذشته از این، باید به مقیاس‌پذیری بالای شبکه فانکشن ایکس نیز اشاره کنیم.

پل میان زنجیره ای

پل میان زنجیره‌ای، مهم‌ترین پلی است که بلاک چین Function X را به بایننس اسمارت چین یا همان BNB، اتریوم و بسیاری از بلاک چین‌های دیگر متصل می‌کند. این نوع پل، امکان انتقال دارایی‌های دیجیتالی، داده‌ها یا قراردادهای هوشمند اتریوم بر بستر این بلاک چین‌ها را فراهم می آورد.

حتی اگر دو بلاک چین از پروتکل‌های متفاوتی استفاده کنند و قوانین متفاوتی داشته باشند، امکان اتصال آن‌ها به کمک پل میان زنجیره‌ای فانکشن ایکس وجود دارد.

معماری مالتی چین

فانکشن ایکس دارای معماری مالتی چین یا چند زنجیره‌ای است که ظرفیت انجام تراکنش‌های آن را به طور قابل توجهی بالا می‌برد.

CryptoBank

این سرویس دیفای شبیه یک حساب پس‌انداز بانکی سنتی است با این تفاوت که به صورت غیر متمرکز اداره می‌شود و بازده سالیانه بیشتری در مقایسه با سپرده‌های بانکی دارد. گذشته از این، می‌توان با استیکینگ رمزارزهای خود در این سرویس، درآمد منفعل داشت.

برای استیکینگ ارزهای دیجیتال باید لیکوئیدیتی مشخصی را از طریق قراردادهای هوشمند اتریوم و برای مدت زمان مشخصی وارد CryptoBank کنید. بهره‌ای که به شما پرداخت می‌شود، براساس میزان توکن‌های استیک شده و مدت زمان استیکینگ است.

کیف پول f(x)

شما می‌توانید توکن‌های FX خود را در این کیف پول نگهداری کنید. همچنین، امکان استفاده از انواع مختلف پلتفرم‌های دیفای با استفاده از f(x) وجود دارد.

بلاک چین سازگار با ماشین مجازی اتریوم

همانطور که پیش از این برای شما مخاطبان گرامی مجله صرافی ارز دیجیتال داموند گفتیم، اکوسیستم Function X دارای یک بلاک چین برای توسعه اپلیکیشن‌‌های غیر متمرکز است. این بلاک چین، از ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) یا به اختصار، EVM پشتیبانی می‌کند و بنابراین، می‌توان از قراردادهای هوشمند اتریوم در توسعه اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های دیفای در این اکوسیستم، استفاده کرد.

چرا از پلتفرم فانکشن ایکس استفاده کنیم؟

تا اینجا برای شما توضیح دادیم که Function X چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند. اما استفاده از این اکوسیستم دیفای، چه مزیت‌هایی دارد؟

یکپارچگی با اتریوم

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های فانکشن ایکس، یکپارچگی آن با اتریوم است. این اکوسیستم، تعامل‌پذیری بسیار خوبی با بسیاری از ابزارها و پروتکل‌های اتریوم دارد و به راحتی می‌توان قراردادهای گردآوری سرمایه در Function X را به قراردادهای هوشمند اتریوم متصل کرد.

تعامل پذیری

این اکوسیستم، تعامل‌پذیری بی‌مانندی در دنیای دیفای ایجاد می‌کند. شبکه Function X از تأییدکننده‌هایی کاملا غیر متمرکز برای تضمین صحت تراکنش‌های میان زنجیره‌ای بر بستر f(X) کمک می‌گیرد. این تعامل‌پذیری به کاربران این امکان را می‌دهد تا دارایی‌های خود را از یک بلاک چین به بلاک چین دیگر منتقل کنند. هدف اصلی این قابلیت، اتصال فانکشن ایکس به بایننس اسمارت چین، اتریوم و دیگر پلتفرم‌های دیفای است.

سوالات پر تکرار در رابطه با Function X

۱- فانکشن ایکس چیست؟

Function X با توکن بومی FX یا f(x) نوعی پروژه بلاک چینی چند لایه‌ای است که از سه بلاک چین مختلف، شامل یک بلاک چین مرکزی، یک کراس چین و یک بلاک چین برای توسعه اپلیکیشن‌های غیر متمرکز تشکیل می‌شود.

۲- چرا توکن FX بخرم؟

پروژه فانکشن ایکس با ارائه راهکاری هوشمندانه برای ایجاد تعامل‌پذیری بین بلاک چین‌ّهای ارز دیجیتال،  داشتن مقیاس‌پذیری بالا و ایجاد بستری برای توسعه پلتفرم‌های دیفای، پروژه آینده‌داری به نظر می‌رسد و انتظار می‌رود که ارزش توکن FX در سال‌های آینده، افزایش پیدا کند.

۳- قیمت ارز دیجیتال فانکشن ایکس چقدر است؟

در زمان نوشته شدن این مقاله در سوم مهر ۱۴۰۱، قیمت هر FX چیزی حدود ۰.۲۳ دلار است.

جمع بندی

معماری چند لایه‌ای در صنعت بلاک چین، روز به روز در حال محبوب‌تر شدن است و بسیاری از پروژه‌ها برای مقیاس‌پذیری بالا و فراهم آوردن بستری برای توسعه پلتفرم‌های دیفای، از این معماری استفاده می‌کنند. یکی از پروژه‌های جدید و دارای معماری چند لایه‌ای، پروژه Function X است.

فانکشن ایکس با توکن بومی و حاکمیتی FX، از سه بلاک چین، ، شامل یک بلاک چین مرکزی، یک کراس چین و یک بلاک چین برای توسعه اپلیکیشن‌های غیر متمرکز تشکیل می‌شود. کراس چین این اکوسیستم، یک پل میان زنجیره‌ای است که بلاک چین‌های مختلف را به همدیگر متصل می‌کند.