افرادی که دارایی زیادی دارند یا درآمدشان آنقدر زیاد است که تحمل ضرر را دارند، می‌توانند از صندوق پوشش ریسک یا هج فاند برای سرمایه‌گذاری استفاده کنند. این شیوه از سرمایه‌گذاری ریسک‌های زیادی به همراه دارد، اما وقتی سودآور باشد، چندین برابر سرمایه اولیه را برمی‌گرداند.
شرایط زیادی برای پیوستن به هج فاند وجود دارد، که باعث شده است فقط افراد خاصی که به خوبی از ترید و دنیای سرمایه‌گذاری سر در می‌آورند به اجازه ورود به آن داشته باشند. در این مقاله از داموندمگ سعی داریم در مورد این روش سرمایه‌گذاری و ویژگی‌های آن صحبت کنیم.
هج فاند چیست؟
هج فاند (Hedge Fund) یا صندوق پوشش ریسک، به مجموعه‌های سرمایه‌گذاری گفته می‌شود که مدیران آن با استفاده از انواع استراتژی‌ها و بودجه‌ای که از حالت قرضی دارد، سعی می‌کنند در بازار معامله انجام دهند و با شکست متوسط بازده سرمایه‌گذاری سود بیشتری کسب کنند. هج فاندها به عنوان جایگزین سرمایه‌گذاری پرریسک هم درنظر گرفته می‌شوند. این صندوق‌ها عموماً به حداقل سرمایه‌گذاری یا دارایی خالص بالایی نیاز دارند. پس هج فاندها، شرکت‌هایی هستند که سرمایه‌گذاران سرمایه خود را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند تا آن‌ها به کمک استراتژی‌های مختلف سودآوری کنند.
هدف این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی پرریسک است، چرا که در این صورت سود احتمالی به حد زیادی بالا می‌رود و سرمایه‌گذاران می‌توانند چندین برابر سرمایه اولیه خود سود کسب کنند. به همین دلیل گردانندگان صندوق‌ها از بین بهترین معامله‌گران با بالاترین اطلاعات و توانایی تحلیل انتخاب می‌شوند.
تجارت پرخطر
صندوق‌های پوشش ریسک آزاد هستند تا از استراتژی‌های پرریسک‌تر استفاده کنند. قابل ذکر است، آن‌ها اغلب از اهرم استفاده می‌کنند. یعنی از پول قرض گرفته شده برای خرید بیشتر یک دارایی استفاده می‌کنند تا بازده (یا ضرر) بالقوه خود را چند برابر کنند. آن‌ها همچنین در اوراق مشتقه مانند قراردادهای آتی سرمایه گذاری می‌کنند. به طور خلاصه، آن‌ها در انتخاب سرمایه‌گذاری‌هایی که سرمایه‌گذاران محافظه‌کار به آن دست نمی‌زنند، آزادند.
قابل ذکر است که صندوق‌های پوشش ریسک به اندازه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار تنظیم نمی‌شوند. همانطور که انتظار می‌رود، جذابیت بسیاری از این صندوق‌ها در شهرت مدیران آن‌ها نهفته است، که بسیاری از آن‌ها به عنوان ستاره‌هایی در دنیای سرمایه گذاری هج فاند شناخته می‌شوند.
البته این مدیران همان‌قدر که در کار خود حرفه‌ای هستند دستمزد دریافت می‌کنند. صندوق هج فاند بین 1 تا 2 درصد کارمزد دارایی‌ها و حدود 20 درصد از سود را دریافت می‌کند.
دسته بندی صندوق های پوشش ریسک
هر صندوق برای استفاده از فرصت‌های خاص بازار طراحی شده است. آن‌ها را می‌توان به تعدادی از استراتژی‌های صندوق پوششی گسترده مانند سرمایه‌گذاری رویداد محور و آربیتراژ با درآمد ثابت طبقه بندی کرد و اغلب بر اساس سبک سرمایه‌گذاری مدیر صندوق طبقه‌بندی می‌شوند.
از نظر قانونی، صندوق‌های پوششی اغلب به‌عنوان مشارکت‌های محدود سرمایه‌گذاری خصوصی راه‌اندازی می‌شوند که فقط برای تعداد محدودی از سرمایه‌گذاران معتبر باز هستند و به حداقل سرمایه اولیه زیادی نیاز دارند. سرمایه‌گذاری در هج فاند نقدینگی ندارد زیرا اغلب سرمایه‌گذاران را ملزم می‌کند که حداقل یک سال پول خود را در صندوق نگه دارند. به این مدت زمان دوره قفل گفته می‌شود. برداشت‌ها نیز ممکن است فقط در فواصل زمانی مشخصی مانند سه ماهه یا دو سال یکبار اتفاق بیفتد.
تاریخچه صندوق پوشش ریسک
اولین صندوق پوشش ریسک جهان در سال 1949 توسط شخصی به نام آلفرد وینسلو در استرالیا اتفاق افتاد. او توانست 100 هزار دلار سرمایه جمع‌آوری کند و با استفاده از آن صندوقی به راه بیندازد که هدف آن به حداقل رساندن ریسک از طریق سرمایه‌گذاری بلند مدت با فروش کوتاه مدت سهام بود. این روش اکنون با عنوان صندوق کلاسیک بلند/کوتاه شناخته می‌شود. جونز همچنین از اهرمی برای افزایش بازده صندوق خود استفاده کرد.
از آن زمان تا به حال تغییرات زیادی در کار صندوق‌ها ایجاد شده است تا جایی که اکنون بیش از 16 هزار صندوق پوشش ریسک مشغول به کار هستند.
ویژگی های صندوق پوشش ریسک
تا اینجا متوجه شدیم که صندوق‌های پوشش ریسک هم نوعی صندوق سرمایه‌گذاری هستند، اما مسلماً تفاوت‌هایی بین این دو وجود دارد. این تفاوت‌ها ویژگی‌های کلیدی صندوق هج فاند هستند که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد:
سرمایه گذاران خاص
هرکسی نمی‌تواند در صندوق پوشش ریسک سرمایه‌گذاری کند. شرایط خاصی وجود دارد که این افراد باید داشته باشند.
- افراد باید بیش از 200 هزار دلار درآمد سالانه داشته باشند که این مقدار برای افراد متأهل به 300 هزار دلار ارتقا می‌یابد. همچنین باید ثابت کنند که در دو سال گذشته این درآمد وجود داشته است و در آینده نیز ادامه خواهد داشت.
- این افراد باید 1 میلیون دلار دارایی خالص به غیر از خانه محل زندگی خود داشته باشند.
- این فرد باید به نوعی به صندوق وابسته باشد، این وابستگی می‌تواند سمت مدیر اجرایی، شریک یا غیره باشد. به هر حال باید شرایط این وابستگی برای او وجود داشته باشد.
هدف از وضع این شرایط این است که افرادی وارد صندوق پوشش ریسک شوند که توانایی مقابله با ریسک‌های بالا را دارند و می‌توانند صندوق را مدیریت کنند.
به کارگیری روش های مختلف
یکی از ویژگی‌های شاخص صندوق‌های پوششی این است که می‌توانند در دارایی‌های مختلفی از ملک تا سهام و ارز سرمایه‌گذاری کنند. در این صندوق‌های به دلیل استفاده مدیران از ابزارهای مالی مشتقه، سودآوری حتی در زمان رکود نیز ادامه دارد.
کارمزد 2 درصدی
پیش‌تر به این موضوع اشاره کوتاهی کردیم. در صندوق‌های پوشش ریسک، یک کارمزد و یک سهم از سود وجود دارد. کارمزد 2 درصد از دارایی را تشکیل می‌دهد و سهم از سود، 20 درصد سود معاملات صندوق است. در بین این دو هزینه کارمزد همیشه وجود دارد، اما سهمی که از سود به صندوق تعلق می‌گیرد تنها در زمانی است که سودی در کار باشد. البته همین 2 درصد هم مبلغ بسیار بالایی است. همانطور که گفتیم سرمایه این صندوق‌ها بالا است و به میلیارد هم می‌رسد، بنابراین اگر یک صندوق 1 میلیارد دلار سرمایه جذب کرده باشد، بدون اینکه کاری از پیش ببرد، 20میلیون دلار کارمزد دریافت می‌کند.
- نظارت محدود
انتظار می‌رود در مجموعه‌هایی که تا این اندازه بودجه و سرمایه رد و بدل می‌شود، نظارت بیشتری وجود داشته باشد، اما چنین نیست. قوانین مختلفی برای رصد بازارهای مالی وجود دارد، اما تقریباً در هیچکدام جایی برای صندوق‌های پوشش ریسک درنظر گرفته نشده است. البته این مورد به این معنی نیست که این روش از نظر مواجهه با کلاهبرداری امن نیست، بلکه منظور این است که هیچ قانونی برای روش سرمایه‌گذاری و دارایی‌های مجاز وجود ندارد.
نمونه های صندوق پوشش ریسک
برخی از نمونه‌های صندوق پوشش ریسک بر اساس کل دارایی تحت مدیریت یا AMU (assets under management) از این قرارند:
- شرکت تحت مدیریت الیوت پل سینگر تا ژوئن 2021 دارای 48 میلیارد دلار در AUM بود. این صندوق که در سال 1977 تأسیس شد، گهگاه به عنوان یک صندوق کرکس (vulture fund) توصیف می‌شود، زیرا دارایی‌های قابل توجهی بر اوراق بهادار پرتنش متمرکز شده است، از جمله بدهی کشورهای ورشکسته. صرف نظر از این، این استراتژی برای چندین دهه موفق بوده است.
- Two Sigma Investments نیویورک که در سال 2001 توسط دیوید سیگل و جان اوردک تأسیس شد، با بیش از 66 میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت تا مارس 2021، نزدیک به صدر فهرست صندوق‌های پوششی توسط AUM است. استراتژی سرمایه‌گذاری خاص، به آن اجازه می‌دهد تا همراه با تغییرات در بازار انعطاف داشته باشد.
- یکی از محبوب‌ترین صندوق‌های پوششی، فناوری‌های رنسانس (Renaissance Technologies) جیمز اچ. سیمون است. این صندوق، با 130.7 میلیارد دلار در AUM، در سال 1982 راه‌اندازی شد، اما استراتژی خود را همراه با تغییرات فناوری در سال‌های اخیر متحول کرده است. اکنون، رنسانس به تجارت سیستماتیک مبتنی بر مدل‌های کامپیوتری تمرکز دارد. به لطف این رویکردها، رنسانس توانسته است علی‌رغم آشفتگی‌های اخیر در فضای گسترده‌تر صندوق‌های پوششی، بازدهی خوبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.
مزایای صندوق پوشش ریسک
صندوق‌های پوشش ریسک مزایای ارزشمندی نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری سنتی دارند. برخی از مزایای قابل توجه آن‌ها عبارتند از:
- استراتژی‌های سرمایه‌گذاری که می‌توانند بازدهی مثبتی را در بازارهای سهام و اوراق قرضه در حال افزایش و کاهش ایجاد کنند
- کاهش ریسک و نوسانات کلی پرتفولیو در پرتفولیوی متوازن
- افزایش بازده
- انواع سبک‌های سرمایه‌گذاری که به سرمایه‌گذاران امکان سفارشی کردن دقیق استراتژی سرمایه‌گذاری را می‌دهد
- دسترسی به برخی از با استعدادترین مدیران سرمایه‌گذاری جهان
معایب هج فاند
- ضرر و زیان می‌تواند به طور بالقوه بزرگ باشد
- نقدینگی کمتر نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک استاندارد
- وجوه را برای مدت طولانی قفل می‌کند
- استفاده از اهرم می‌تواند زیان را افزایش دهد
هج فاند در ارز دیجیتال
در بحث ارز دیجیتال نیز هج فاند یا صندوق پوشش ریسک وجود دارد. برخی از این صندوق‌ها فقط بر ارز دیجیتال تمرکز دارند و برخی دیگر نیز یک صندوق معمولی پوشش ریسک هستند که ارز دیجیتال نیز خرید و فروش می‌کنند و این به دلیل همان نظارت محدودی است که پیش‌تر به آن اشاره کردیم. ارزهای دیجیتال خود دارایی‌های پرریسک و پر نوسان هستند و ادغام آن با چنین شیوه معامله‌ای به نظر خطرناک می‌آید.
برخی از صندوق‌های پوشش ریسک مخصوص ارز دیجیتال را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
1. Pantera Capital
از نوامبر 2021Pantera Capital 4/6 میلیارد دلار دارایی بلاک چین را مدیریت می‌کند. برای واجد شرایط بودن برای سرمایه گذاری در این صندوق باید بیش از 100 هزار دلار در دسترس داشته باشید. این باعث می‌شود این صندوق برای سرمایه گذاران نهادی یا افرادی با دارایی خالص بسیار بالا دارند بهترین باشد. این شرکت از سال 2013 وجود داشته است، بنابراین به عنوان یک صندوق پوشش ریسک ارزهای دیجیتال نسبتاً قدیمی است.
2. Coin Capital
Coin Capital بیشتر از Pantera Capital برای افرادی که کیف پول کوچک‌تری دارند مناسب است. این صندوق سرمایه‌گذاری در انواع مختلفی از ارز دیجیتال، استارت آپ‌های بلاک چین و پیشنهادات تک سکه سرمایه گذاری می‌کند و بیش از 40 ارز دیجیتال مختلف از جمله اتریوم، لایت کوین، بیت کوین، ریپل و دش را مدیریت می‌کند.
3. Bitcoin Reserve
Bitcoin Reserve یک صندوق سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال به نام «صندوق آربیتراژ» را اداره می‌کند. این صندوق به طور همزمان در صرافی‌های مختلف ارز دیجیتال معامله می‌کند تا سعی کند ناکارآمدی‌های بازار را اصلاح کند.
سخن پایانی
بازارهای مالی و شیوه‌های سرمایه‌گذاری آنقدر پیچیده شده و هرروز در حال رشد هستند که می‌توان هزاران صفحه کتاب درباره آن‌ها نوشت و خواند. در این مقاله سعی کردیم به گوشه‌ای از آن یعنی صندوق پوشش ریسک که اصلاً مفهوم جدیدی نیست اشاره کنیم. همانطور که در متن گفتیم این مفهوم یا بهتر بگوییم ابزار معامله از دهه 40 میلاد وجود داشته است، اما هر روز به دلیل رشد تکنولوژی و شیوه‌های مالی جدید پیشرفت کرده است، تا جایی که ارزهای دیجیتال نیز در آن سهمی پیدا کرده‌اند.