پروتکل لنز (Lens Protocol) چیست؟

پروتکل لنز یک تصویرسازی مجدد از رسانه‌های اجتماعی برای عصر Web3 مبتنی بر بلاک چین است. شاید برای شما هم جای تعجب باشد که بدانید می‌توانید از فعالیت‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام انجام می‌دهید، کسب درآمد کنید. اما باید بدانید شرکت‌های بزرگ فناوری با فروش داده‌هایی که کاربران در این برنامه‌ها تولید می‌کنند، کسب درآمد می‌کنند. با این حال، برخلاف پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی که در حال حاضر وجود دارد لنز پروتکل که شاخه‌ای از پروژه Aave است قصد دارد با تمرکززدایی هر کاربر را مالک محتوای خود کند و حتی هر کاربر بتواند از محتوای خود کسب درآمد کند. در این مقاله از داموندمگ می‌خواهیم این موارد را بررسی کنیم: شانس Lens Protocol برای شروع یک انقلاب رسانه‌های اجتماعی برای web3  چقدر است؟ آیا فناوری بلاک چین در آینده رسانه‌های اجتماعی نقش خواهد داشت؟

پروتکل لنز چیست؟

پروتکل لنز صرفا یک شبکه اجتماعی نیست، این پلتفرم در واقع یک گراف اجتماعی غیرمتمرکز، بدون نیاز به مجوز و قابل ترکیب است. این پروتکل به افراد اجازه می‌دهد تا پلتفرم خود را در فضای وب 3 بسازند.

پروتکل لنز یک نمودار اجتماعی مبتنی بر قراردادهای هوشمند است که توسط تیم Aave و روی بلاک چین پالیگان ساخته شده است. از آنجایی که Polygon از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کند، یک بلاک چین کارآمد و مقرون به صرفه است. پروتکل لنز طراحی شده است تا به سازندگان اجازه دهد تا ارتباطات مجازی خود را ایجاد کنند، در حالی که محتوای تولید شده توسط آن‌ها، به جای اینکه متعلق به شرکت‌های بزرگ فناوری باشد، در اختیار و مدیریت خودشان باشد.

جالب است بدانید به طور کلی شبکه‌های اجتماعی که تا به حال به وجود آمده اند و در بین مردم رایج شده‌اند مانند اینستاگرام، واتساپ، تلگرام و غیره، از داده‌های کاربران خود برای فروش خدمات تبلیغاتی استفاده می‌کنند و به این شیوه کسب درآمد می‌کنند. در web2، شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی نمودارهای اجتماعی خود را به صورت متمرکز ایجاد می‌کنند. یک نمودار اجتماعی شامل گره‌هایی است که افراد، سازمان‌ها و رابطه بین آن‌ها را نشان می‌دهد. پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی معمولی که از نمودارهای اجتماعی استفاده می‌کنند، همه اطلاعات را به صورت متمرکز ثبت می‌کنند. به عبارت دیگر، کاربران  مالک اطلاعات خود در پلتفرم نیستند. استفاده از فناوری بلاک چین می‌تواند به کاربران عادی کمک کند تا در وب3 مدیریت داده‌های خود را به دست بگیرند.

کاربران مستقیماً و با استفاده از داده‌های خود در این شبکه‌های اجتماعی سودی دریافت نمی‌کنند و علاوه بر آن در معرض خطرات حفظ حریم خصوصی داده‌ها هستند. با استفاده از Lens Protocol کاربران در واقع مالک داده‌های خود هستند و می‌توانند از آن در هر برنامه‌ای که بر روی پروتکل لنز ساخته شده است استفاده کنند.

به نظر می‌رسد پروتکل لنز راه‌های آسانی را برای افراد علاقه مند فراهم کند تا پلتفرم‌های رسانه اجتماعی web3 خود را ایجاد کنند. مالکیت کاربر در قلب نمودار اجتماعی قرار دارد و قابلیت سفارشی‌سازی ویژگی‌ها، بخش مهمی از پروژه است. این پروژه از زمان اعلام آن در اوایل سال 2022 توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این موضوع بیشتر به خاطر تیمی است که روی آن کار می‌کند. این پلتفرم یکی از پروژه های تیم Aave است که یک پلتفرم وام دهی در اتریوم است.

پروتکل لنز چگونه کار می‌کند؟

پروتکل لنز در اصل یک نمودار اجتماعی غیرمتمرکز است، ایجاد این پروتکل با استفاده از یک دیتابیس گراف (GDB) است. نحوه ذخیره سازی داده‌ها در ساختارهای گراف شامل گره ها، لبه‌ها و ویژگی‌های مختلفی برای ذخیره داده‌ها است. نمودارهای موجود در این گراف نشان دهنده ی ارتباط بین شرکت کنندگان در شبکه است.

برای درک نحوه کار لنز مقایسه آن با شبکه‌های اجتماعی متمرکز مانند لینکدین و فیسبوک می‌تواند کمک کننده باشد. در برنامه‌های متمرکز از سیلوهای داده برای ذخیره سازی داده استفاده می‌شود. در این نوع ذخیره سازی داده، اگر پلتفرم‌های دیگر بخواهند به عنوان مثال با فیسبوک ادغام شوند، به داده‌های این پلتفرم دسترسی نخواهند داشت. این موضوع به این معناست که ساختار پلتفرم‌های متمرکز قابلیت تنظیم شدن ندارد. یکی دیگر از نقاط ضعف ذخیره سازی داده به روش متمرکز که در پلتفرم‌های نسل وب2 استفاده می‌شود، امکان خرابی پایگاه داده‌هاست. چون این داده‌ها در یک سرور مرکزی ذخیره می‌شوند، اگر زمانی سرور مرکزی به هر دلیل آسیب ببیند، داده‌ها به طور کلی از دسترس خارج می‌شوند.

ویژگی‌های کلیدی لنز شامل بسیاری از عملکردهایی است که قبلاً در شبکه‌های اجتماعی موجود با آن‌ها آشنا هستیم. افراد در لنز مانند هر برنامه دیگری می‌توانند پروفایل داشته باشند، کامنت بگذارند و محتوای تولید شده توسط دیگران را مشاهده کنند یا خودشان به تولید و به اشتراک گذاری محتوا بپردازند. یکی دیگر از تفاوت‌های لنز در استفاده از NFT ها برای ایجاد مالکیت در این پلتفرم است.

اجزای پروتکل لنز

NFT  های پروفایل

NFT  های پروفایل نقطه مرکزی پروتکل هستند. NFT های پروفایل علاوه بر اینکه قابل تنظیم هستند، غیر حضانتی نیز می‌باشند، به این معنا که به جز خود کاربر توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شوند. آن‌ها همچنین پویا خواهند بود و می‌توانند حاوی همه پست‌ها، نظرات و سایر محتوایی باشند که کاربر تولید می‌کند. یک آدرس همچنین می‌تواند حاوی چندین NFT پروفایل باشد، که به نوبه خود می‌توانند توسط یک DOA از طریق یک کیف پول دیجیتال تحت مالکیت قرار بگیرند و اداره شوند.

Follow NFT

در پروتکل لنز هر بار که کاربر دیگری را دنبال می‌کنید، یک Follow NFT با شناسه رمز منحصر به فرد دریافت می‌کنید. این NFTها از نظر فنی می‌توانند نادر و مفید باشند زیرا از ویژگی‌های آن‌ها می‌توان برای محدود کردن، رای دادن یا ارائه مزایای دیگر به وفادارترین دنبال کنندگان استفاده کرد. این دسته از NFT ها، روشی کاملاً جدید برای دنبال کنندگان یک پروفایل ارائه می‌کند و حتی می‌توان آن‌ها را در بازار آزاد معامله کرد.

انتشار

هر نوع محتوایی که تولید یا به اشتراک گذاشته می‌شود می‌تواند در این پلفترم منتشر شود، مانند تصاویر، موسیقی، ویدئوها یا هر شکل دیگری از رسانه دیجیتال. از آنجایی که پروتکل لنز از IPFS پشتیبانی می‌کند، نیازی به سرورهای متمرکز نیست و هیچ نهادی نمی‌تواند محتوا را به راحتی سانسور یا حذف کند.

جمع آوری

پروتکل لنز به کاربران اجازه می‌دهد تا موجودیت های دیجیتال را در نمودار اجتماعی که دوست دارند جمع آوری کنند. می‌توانید نشریات را از افرادی که دنبال می‌کنید جمع‌آوری کنید و به طور بالقوه حتی مجموعه خود را مدیریت کنید. در مورد ارزش یک موجودیت و کلکسیونی بودن آن سازنده باید تصمیم گیری کند.

Mirror

Mirror  شبیه به ارسال مجدد یا اشتراک گذاری مجدد محتوای شخص دیگری است. با این حال میتوان گفت با اشتراک گذاری مجدد در سایر پلتفرم‌ها متفاوت است به این معنا که می‌توانید به ازای معرفی خالق اصلی، پاداش دریافت کنید. به این ترتیب پروتکل لنز به شما اجازه می‌دهد با کمک به دیده شدن محتوای دیگران، سودی کسب کنید.

متن باز

پروتکل لنز کاملاً متن باز است و توسط مقامات معتبر و با استفاده از وب3 اعتبار شفافیت دریافت کرده است. هر کسی می‌تواند به سرگرمی بپیوندد و از بسیاری از ابزارهای موجود برای ساخت برنامه‌های خود در این پروتکل استفاده کند. از آنجایی که پروتکل هنوز جدید است، مشکلات زیادی وجود دارد که باید حل شوند و ابزارهایی ساخته شوند. مانند بسیاری از برنامه‌های دیگر، مطمئنا کاربرانی که زودتر از دیگران استفاده از این پروتکل را شروع کنند، فرصت‌های کسب سود بیشتری خواهند داشت.

چه چیزی پروتکل لنز را منحصربه فرد می‌کند؟

پروتکل Lens به کاربران وعده داده است علاوه بر این که ابزارهایی در اختیار آنان می‌گذارد تا رسانه اجتماعی غیرمتمرکز شخصی سازی شده خود را بسازند، شرایط انجام بازی را نیز برای گیمرهای علاقمند به بازی فراهم خواهد کرد. تغییرات محتوایی مانند تغییر در آواتار کاربران یا تغییرات متنی به صورت زنجیره‌ای در اختیار کاربران شبکه قرار می‌گیرد.

پویایی این فضا به شکلی خواهد بود که کاربران خلاق بتوانند ویژگی‌های جدیدی به پروتکل اضافه کنند، البته این ویژگی باید به رای گیری گذاشته شود و اگر حداقل رای لازم را کسب کرد، می‌توان آن را اجرا کرد. به عبارت دیگر، این ابزارها می‌توانند اطلاعات و نوع توزیع آن را مورد رای گیری و توافق اعضای جامعه قرار دهند.

یکی دیگر از ویژگی‌های Lens Protocol استفاده و اتصال به وب 3 است که نسل آینده اینترنت شناخته شده است. همچنین این پروتکل غیرمتمرکز است و در دسترس همه سازندگان قرار می‌گیرد و باعث ایجاد موج جدیدی از رسانه‌های اجتماعی خواهد شد. نکته جذاب درباره پروتکل لنز این است که کسی نمی‌تواند محتوای ایجاد شده توسط شما را تغییر دهد یا حذف کند، بنابراین می‌توان به بقای آزادی بیان با استفاده از پروتکل لنز امیدوار بود.

مزایای پروتکل لنز

ابزارهای پروتکل لنز برای اتصال به وب 3 وجود دارد. این پروتکل از نظر فنی برای هر کسی که به دنبال ایجاد یک پلتفرم رسانه اجتماعی جدید است قابل استفاده است. علاوه بر این، این ویژگی ها به راحتی قابل تنظیم است. کاربران Lens Protocol درباره تغییرات و آینده پروتکل تصمیم خواهند گرفت. از مزایای پروتکل لنز می‌توان به مالکیت داده‌ها، اتصال بهتر، دسترسی به اطلاعات بیشتر، شبکه بدون مجوز که سرویس آن قطع نمی‌شود و فقدان بازیگر مرکزی که کنترل اطلاعات را در دست داشته باشد، اشاره کرد.

نحوه استفاده از لنز پروتکل

طراحی پروتکل لنز این امکان را برای سازندگان فراهم می‌کند تا پروفایل‌های رسانه‌های اجتماعی خود را بسازند یا با کاربران حامی وب 3 و سایر کاربران ارتباط برقرار کنند. چند مفهوم کلیدی وجود دارد که پروتکل برای دستیابی به این اهداف از آن‌ها استفاده می‌کند. ایجاد یک پروفایل NFT  شروع سفر کاربر در پروتکل لنز است و هر پروفایل با یک NFT نشان داده می‌شود. داشتن یک پروفایل به کاربر این امکان را می‌دهد که محتوا اضافه کند یا با دیگران ارتباط برقرار کند. هنگامی که چنین ارتباطی برقرار شد، دارایی NFT-721 ایجاد می‌شود و به‌عنوان یک  NFT-follow  نمایش داده می‌شود.

مفهوم اصلی حول ایده NFT های پروفایل می‌چرخد. هر کاربر می‌تواند یک پروفایل ایجاد کند، این پروفایل به کاربران این امکان را می‌دهد که مالکیت کامل محتوای خود را در اختیار داشته باشند. این پست‌ها، نظرات، ارسال‌های مجدد (که در اینجا به عنوان Miror شناخته می‌شوند) همگی به طور یکپارچه روی پروفایل کاربر قرار می‌گیرند. در اکوسیستم پروتکل لنز، به تمام این موارد Publications گفته می‌شود. جالب است بدانید که آدرس‌های فردی دارای این NFT های پروفایل هستند و یک آدرس می‌تواند چندین NFT از این نوع داشته باشد. Moduls یکی دیگر از مفاهیم مهم پروتکل لنز است. Modul ها به کاربران اجازه می‌دهند تا قابلیت‌های سفارشی را به سیستم معرفی کنند. هر یک از این مودال ها نشان دهنده یک کد در قرارداد هوشمند است که در Whitelist لیست می‌شود و تحت شرایط خاصی اجرا می‌شود.

• مودال های Follow نشان‌دهنده عملکرد کاربری است که پروفایل دیگری را دنبال می‌کند. کاربران هنگام ایجاد پروفایل‌های منحصر به فرد خود، mudal های فالو خود را تنظیم می‌کنند. آن‌ها از یک مدل اشتراک پیروی می‌کنند که قابل تنظیم برای هر کاربر است.
• mudal جمع‌آوری یکی از ماژول‌هایی است که برای ایجاد مقالات آنلاین استفاده می‌شود.
• مودال های مرجع برای تعامل با سایر کاربران و اظهار نظر در مورد پست‌های آن‌ها کاربرد دارند.

توکن پروتکل لنز

در حال حاضر، پروتکل لنز دارای توکن بومی نیست. با این حال، احتمال معرفی چنین توکنی در آینده زیاد است. کاربرانی که در حال حاضر از نوآوری‌های پروتکل استفاده می‌کنند، امیدوارند که هرچه سریع‌تر این پروتکل توکن خود را معرفی کند.

آیا Lens Protocol می‌تواند رسانه‌های اجتماعی را متحول کند؟

رسانه‌های اجتماعی در حال حاضر بخش مهمی از زندگی افراد را تشکیل می‌دهد، اما محتوایی که کاربران عادی برای این وب سایت‌ها ایجاد می‌کنند متعلق به آن‌ها نیست. علاوه بر این، این وب سایت‌ها قدرت سانسور اطلاعاتی را دارند که با خط‌مشی‌های آن‌ها مطابقت ندارد. وب3 پیشرفت‌هایی را ارائه می‌دهد و پروژه‌هایی مانند پروتکل لنز پیشرو این تحول هستند. کاربران می‌توانند از پتانسیل فناوری بلاک چین برای بهبود تجربه رسانه‌های اجتماعی استفاده کنند و حتی پلتفرم رسانه‌های اجتماعی خود را سفارشی کنند. چه پروتکل لنز وجود داشته باشد یا پلتفرم‌های مشابه جایگزین آن شوند، مزایای web3 برای رسانه‌های اجتماعی آشکار است و می‌تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشد.

رقبای پروتکل لنز

1- DESO (شبکه اجتماعی غیرمتمرکز)

DeSo  یک بلاک چین لایه 1 جدید است که با هدف ایجاد برنامه‌های اجتماعی غیرمتمرکز ساخته شده و هدف آن جذب 1 میلیارد کاربر است. برنامه‌های اجتماعی داده‌های زیادی تولید می‌کنند و بلاک چین‌های موجود برای ذخیره و فهرست‌بندی آن‌ها مجهز نیستند. DeSo از پایه برای ساختن یکی از بزرگ‌ترین بازارهای بلاک چین ساخته شده که هنوز کسی زیاد به این حوزه ورود نکرده است. DeSo تنها بلاک چینی است که به صورت اختصاصی برای توسعه شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز ساخته شده است.

2- Mirror

Mirror یکی دیگر از رقبای پروتکل لنز است که قصد دارد نحوه توزیع، کاربرد و ارزش‌گذاری شبکه‌های اجتماعی را تغییر دهد. پلتفرم Mirror قصد دارد با ایجاد شبکه غیرمتمرکز، متعلق به کاربر و مبتنی بر رمزنگاری شبکه‌های اجتماعی را متحول کند.

3-DesMos

دسموس یک بلاک چین است که به صورت یک مرجع اصلی برای توسعه شبکه‌های اجتماعی کاربر محور عمل می‌کند. شبکه‌های اجتماعی متمرکز محتوای کاربران را سانسور می‌کنند. این شبکه توسط سهامداران و اعتبار سنجی های DSM به صورت غیرمتمرکز بر اساس تئوری بازی اداره می‌شود. Desmos از طریق مشارکت جامعه به بهبود ادامه خواهد داد. کاربران می‌توانند با شرکت فعال در شبکه ها DSM کسب کنند. همچنین کاربران می‌توانند پروفایل‌های خود را در این پلتفرم ایجاد کنند.

سخن آخر

پروتکل لنز برای ایجاد شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز فعالیت می‌کند، این پروتکل برنامه ریزی جذابی برای اجرای این کار دارد. نکته قابل توجه درباره پروتکل لنز استفاده از NFT ها برای توسعه این شبکه اجتماعی است که آن را بسیار جذاب می‌کند. البته رقبایی نیز در این زمینه وجود دارد، به دلیل نوپا بودن تکنولوژی بلاک چین و کسب و کارهای مرتبط با آن، نمی‌توان پیش بینی دقیقی از موفقیت پروژه ها داشت. باید منتظر بمانیم تا ببینم آیا پروتکل لنز موفق می‌شود یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز برای کاربران به ارمغان بیاورد یا خیر.

سوال های متداول

1- پروتکل لنز چیست؟

پروتکل لنز یک گراف اجتماعی غیرمتمرکز و قابل ترکیب است. به عبارت دیگر، پروژه ای است که ابزارهایی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی خود را با استفاده از فناوری وب 3 ایجاد کنند.

2- چطور می‌توان از پروتکل لنز کرد؟

کاربران باید یک پروفایل در پروتکل لنز ایجاد کنند که منجر به ایجاد یک NFT در بلاک چین شود. این قابلیت به همه کاربران امکان می‌دهد تا با پروفایل‌های دیگر تعامل داشته باشند. تمام محتوایی که آن‌ها به پلتفرم ارسال می‌کنند در زنجیره در دسترس باقی می مانند.

3- توکن بومی Lens Protocol چیست؟

این پروتکل هنوز توکنی ایجاد نکرده است.