لیکوئید استیکینگ چیست؟ مقایسه ۲ روش اصلی استیکینگ

می‌توان استیکینگ (Stacking) در دنیای ارزهای دیجیتال را معادل سپرده‌گذاری پول در بانک‌های متمرکز برای دریافت سود دانست. در این شیوه درآمدزایی منفعلانه، دارندگان ارزهای دیجیتال می‌توانند با سپرده‌گذاری دارایی‌های خود در پروژه‌های بلاک چین به منظور پشتیبانی از امنیت و فعالیت‌های آن‌ها، پاداش دریافت کنند. یکی از روش‌های استینکینگ که ریسک نسبتا پایینی دارد، لیکوئید استیکینگ (Liquid Staking) است.
امور مالی غیر متمرکز (Decentralized Finance) یا همان دیفای (DeFi) روش‌های متعددی برای درآمدزایی و به ویژه درآمدزایی منفعلانه دارد. خیلی از امور مالی که پیش از این، فقط توسط بانک‌ها و به صورت کاملا متمرکز انجام می‌شد، امروزه به لطف پروژه‌های متعدد دیفای، به صورت غیر متمرکز انجام می‌شوند. این روزها می‌توان کارهایی مثل وام گرفتن تا سپرده‌گذاری برای دریافت سود را بدون دخالت سازمان‌های متمرکز مالی و بانکی، بدون دخالت دولت‌ها، بدون نیاز به وثیقه و حتی بدون نیاز به احراز هویت، به صورت کاملا غیر متمرکز انجام داد.
البته، به دلیل فراوان بودن پروژه‌های دیفای و پخش شدن سرمایه‌های افراد بین این پروژه‌ها، اکثر آن‌ها با مشکلی به نام لیکوئیدیتی (نقدینگی) مواجه هستند. پروژه‌های دیفای نیز همانند هر سازوکار مالی دیگری برای فعالیت کردن به لیکوئیدیتی نیاز دارند و به همین دلیل، به شیوه‌های مختلف، کاربران را به تأمین لیکوئیدیتی تشویق می‌کنند. از میان این روش‌ها می‌توان به اثبات سهام (Proof-of-Stake یا PoS) و Liquid Staking اشاره کرد.
در این مقاله می‌خواهیم بری شما به طور کامل توضیح دهیم که لیکوئید استیکینگ در دنیای ارزهای دیجیتال به چه معنی است و چطور می‌توانید با این روش سپرده‌گذاری در دیفای، درآمد منفعل داشته باشید. ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.

کریپتو استیک در دیفای چیست؟

منظور از کریپتو استیک یا استیکینگ ارزهای دیجیتال، قفل کردن رمزارزها برای دریافت پاداش است. این روش دقیقا به سپرده‌گذاری پول در بانک برای دریافت بهره شباهت دارد اما برخلاف سپرده‌گذاری بانکی، کاملا به صورت غیر متمرکز و حتی گاهی اوقات بدون نیاز به احراز هویت انجام می‌شود. بنابراین، استیکینگ ارزهای دیجیتال، روشی عالی برای کسب درامد منفعل و کار کشیدن از سرمایه‌های ساکن است.

استیکینگ ارزهای دیجیتال به دو روش کلی زیر انجام می‌شود:

• اثبات سهام: در این روش، کاربر با سپرده‌گذاری دارایی‌های دیجیتالی خود در استخرهای استیکینگ، در شبکه بلاک چین مشارکت می‌کند و در ازای مشارکت در شبکه، مقداری رمزارز پاداش می‌گیرد. این روش، نوعی استیکینگ است که بر اساس الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof-of-Stake یا PoS) انجام می‌شود. در این نوع استیکینگ، دارایی‌های کاربر برای مدت مشخصی قفل و غیر قابل دسترسی هستند.

اثبات سهام، بر خلاف روش اثبات کار (Proof-of-Work) که قدیمی‌ترین روش اجماع در بلاک چین‌های ارز دیجیتال و مورد استفاده بیت کوین است، نیاز به سخت‌افزارهای قدرتمند و گران‌قیمت و مصرف انرژی بالایی ندارد و بنابراین، برای محیط زیست نیز بهتر است.

• لیکوئید استیکینگ: در این روش، کاربر توکن‌های خودش را در اختیار یک سرویس دیفای قرار می‌دهد تا آن سرویس، توکن‌هایش را سپرده‌گذاری کند و به او پاداش دهد. با این کار، هم لیکوئیدیتی مورد نیاز سرویس دیفای تأمین می‌شود و هم کاربر، سود سپرده‌گذاری خودش را دریافت می‌کند.

لیکوئید استیکینگ چیست؟

منظور از لیکوئید استیکینگ که گاهی اوقات از آن تحت عنوان استیکینگ نرم (Soft staking) نیز یاد می‌شود، تفویض کردن رمزارزها به یک سرویس دیفای است که که کار استیکینگ را برای شما انجام می‌دهد و در عین حال، امکان دسترسی کاربر به دارایی‌های سپرده‌گذاری شده وجود دارد.

با اینکه در اثبات سهام، پس از قفل کردن دارایی‌ها، تا پایان مدت زمان مشخص، دسترسی به دارایی‌های قفل شده امکان‌پذیر نیست اما در Liquid Staking، کاربر می‌تواند هر زمانی که بخواند، به دارایی‌هایش دسترسی داشته باشد. در واقع، در این روش استیکینگ، دارایی‌های کاربر قفل نمی‌شوند و او می‌تواند هر زمان که بخواهد، رمزارزهای خودش را برداشت یا با آن‌ها کار کند.

در اثبات سهام، وقتی که دارایی‌های خود را سپرده‌گذاری می‌کنید، امکان برداشت آن‌ها تا پایان مدت زمان مورد اشاره در قرارداد هوشمند، وجود ندارد و برای مثال، کاربر نمی‌تواند این رمزارزها را بفروشد یا به آدرس دیگری منتقل کند. ریسک اثبات سهام این است که در صورت ریزش بازار و کاهش ارزش قیمت رمزارزهای قفل شده، امکان رد کردن به موقع آن‌ها وجود ندارد.

در مقابل، در روش لیکوئید استیکینگ، کاربر می‌تواند هر زمانی که بخواهد، دارایی‌های سپرده‌گذاری شده‌ خودش را برداشت کند یا به منظور دریافت سود بیشتر، به مقدار رمزارزهای سپرده‌گذاری شده، بیافزاید.

Liquid Staking چطور انجام می شود؟

پیش از اینکه بهترین پروژه‌ها برای کسب درآمد به روش لیکوئید استیکینگ را به شما معرفی کنیم، بد نیست که با روش انجام این کار آشنا شوید. تصور کنید که مقداری ETH دارید و می‌خواهید از این سرمایه خود، کار بکشید و درامدزایی کنید. شاید برنامه‌ای برای خرج کردن دارایی خود به این زودی‌ها نداشته باشید اما بد نیست که اگر هر وقت به آن‌ نیاز داشتید، بتوانید بدون هیچ مشکلی از این دارایی دیجیتالی استفاده کنید.

پلتفرم‌های زیادی برای Liquid Staking وجود دارند و انتخاب کردن بهترین گزینه از آن‌ها با توجه به نیازمندی‌ها و نوع دارایی‌های شما، نیازمند تحقیقات گسترده و جامعی است. پس از پیدا کردن پلتفرم مورد نظر، باید توکن‌های خود را به آن پلتفرم تفویض کنید تا با سپرده‌گذاری آن، به شما پاداش بدهد.

در این روش کسب درامد منفعل در دیفای، دارایی‌های سپرده‌گذاری شده شما دست نخورده باقی می‌مانند و با توجه به مدت زمان استیکینگ و میزان دارایی‌ها، به شما پاداش داده می‌شود.

پس از اینکه توکن‌های ETH خود را به این روش سپرده‌گذاری کردید، به ازای هر توکن ETH سپرده‌گذاری شده، یک توکن sETH دریافت می‌کنید. بعدا می‌توانید با پس دادن این توکن‌ها، توکن‌های ETH اصلی خود را به همراه پاداش سپرده‌گذاری آن‌ها، دریافت کنید.

همانطور که پیش از این گفتیم، در این روش استیکینگ، بر خلاف اثبات سهام، به دارایی‌های سپرده‌گذاری شده خود دسترسی دارید و می‌توانید با آن‌ها کار کنید. اما چطور چنین چیزی ممکن است؟

از آن جایی که در لیکوئید استیکینگ، در ازای سپرده‌گذاری توکن‌های ETH، توکن‌های sETH دریافت می‌کنید، می‌توانید این توکن‌ها را به فروش برسانید، سپرده‌گذاری کنید، آن‌ها را وثیقه قرار دهید یا هر کار دیگری که می‌توانستید با توکن‌های اصلی انجام دهید را با این توکن‌ها نیز انجام دهید.

Liquid Staking نیز همانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگری، در کنار نقاط قوت، ریسک‌ها و نقطه ضعف‌هایی نیز دارد. در زیر، بعضی از مهم‌ترین این موارد را برای شما توضیح می‌دهیم. همچنان با مجله صرافی داموند همراه باشید.

چرا لیکوئید استیکینگ کنیم؟

امکان یلد-فارمینگ برای کار کردن با دارایی های سپرده گذاری شده

Liquid Staking یکی از پیش‌نیازهای یلد-فارمینگ (Yield-Farming) است. در صورتی که با این روش درامدزایی در دیفای آشنایی ندارید، می‌توان خیلی خلاصه گفت که منظور از یلد-فارمینگ، قفل کردن دارایی‌های دیجیتالی در یک پروتکل دیفای در ازای دریافت نسخه توکنی شده آن دارایی‌ها و سپس، استیکینگ دارایی‌های توکنی شده در یک پلتفرم استیکینگ است.

با این روش می‌توانید ضمن دریافت پاداش از پلتفرم اول، از دارایی‌های توکنی شده خود نیز برای کسب درامد منفعل استفاده کنید. البته، یلد-فارمینگ ریسک نسبتا بالایی دارد و برای اینکه از این روش به درامدهای خوبی برسید، باید تحقیقات جامعی در رابطه با الگوهای استیکنیگ هر دو پلتفرم انجام دهید و از نسبت‌های «وام به وثیقه» (Loan-to-Collateralization) آگاه باشید.

دسترسی فوری به دارایی های سپرده گذاری شده

همانطور که چندین بار دیگر در این مقاله اشاره کردیم، یکی از مهم‌ترین مزیت‌های لیکوئید استیکینگ در مقایسه با استیکینگ اثبات سهام، امکان دسترسی فوری و بدون محدودیت به دارایی‌های سپرده‌گذای شده است. بنابراین، شما می‌توانید هر زمانی که بخواهید، دارایی‌های سپرده‌گذاری شده خود را به فروش برسانید تا از آن‌ها استفاده کنید یا با فروش به موقع در بازار نزولی، جلوی ضرر بیشتر را بگیرید.

امکان وام گرفتن با دارایی های سپرده گذاری شده

از آن‌جایی که در لیکوئید استیکینگ به ازای هر توکنی که سپرده‌گذاری می‌کنید، توکن دیگری در اختیار شما قرار می‌گیرد، این امکان وجود دارد که با وثیقه قرار دادن این توکن‌ها، وام‌های ارز دیجیتال بگیرید. با این کار، نه تنها پاداش استیکینگ را در یافت می‌کنید، بلکه می‌توانید از دارایی‌های توکنی شده خود به عنوان وثیقه برای وام گرفتن و کار کردن با دارایی‌های سپرده‌گذاری شده خود استفاده کنید؛ قابلیتی که هرگز در استیکینگ به روش اثبات سهام وجود ندارد.

آیا Liquid Staking ریسک هم دارد؟

با اینکه لیکوئید استیکینگ، مزیت‌های زیادی دارد اما با ریسک‌هایی نیز همراه است. البته شما می‌توانید با آموزش کافی، با داشتن استراتژی، مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک، تا حد زیادی جلوی ضررهای احتمالی را بگیرید.

در صورتی که از توکن‌های سپرده‌گذاری شده برای یلد-فارمینگ استفاده کنید، با هر مرحله لورج کردن (Leveraging)، خطر لیکوئید شدن دارایی‌های شما بالاتر می‌رود. پروتکل‌های Liquid Staking از کاربر وثیقه دریافت می‌کنند و هر پروتکل، نسبت وام به وثیقه خودش را دارد. در صورت رخداد یک «قوی سیاه» (Black-Swan) و ایجاد یک روند خرسی قوی در بازار، ممکن است که ارزش دارایی به زیر ارزش مورد نیاز برای وثیقه‌گذاری، کاهش پیدا کند. در این صورت، دارایی‌های کاربر در خطر لیکوئید شدن قرار می‌گیرند.

در کدام پروتکل ها می توان لیکوئید استیکینگ انجام داد؟

همانطور که پیش از این گفتیم، تعداد زیادی پروتکل دیفای وجود دارند که امکان Liquid Staking در آن‌ها وجود دارد و این تعداد، روز به روز در حال افزایش است. بنابراین، پیش از هر کاری باید تحقیقات جامعی در رابطه با این پروتکل‌ها انجام دهید و پلتفرمی را انتخاب کنید که بیشترین همخوانی را با شرایط و نیازهای شما داشته باشد.

در حالی که بعضی از بلاک چین‌ها مثل کاردانو، به صورت پیش‌فرض امکان Liquid Staking را برای کاربران فراهم آورده‌اند، لیکوئید استیکینگ در بعضی دیگر از بلاک چین‌ها مثل پولکادات و سولانا، به واسطه دیگر پروژه‌ها مثل اپلیکیشن‌های غیر متمرکزی که بر بستر این بلاک چین‌ها قرار دارند، انجام می‌شود.

در حال حاضر، بلاک چین اتریوم بر اساس الگوریتم اجماع PoW کار می‌کند اما قرار است که در سال ۲۰۲۲، بلاک چین اتریوم ۲ با الگوریتم اجماع PoS راه‌اندازی شود. گفته می‌شود که گره‌ها برای شروع کار در اتریوم ۲ باید حداقل ۳۲ توکن ETH را قفل کنند تا بتوانند به عنوان تأییدکننده در شبکه مشارکت داشته باشند.

Blockaemon با همکاری StakeWase، اولین پروتکل لیکوئید استیکنیگ بر بستر اتریوم ۲ را راه‌اندازی می‌کند. Blockaemon تضمین کرده است که این پروتکل دارای سازوکارهای احراز هویت AML است و سازمان‌ها و مؤسسات معتبر نیز می‌توانند از این پروتکل برای سپرده‌گذاری دارایی‌های دیجیتالی خودشان استفاده کنند.

پلتفرم محبوب دیگری که امکان Liquid Staking را برای کاربران خودش فراهم آورده و به ویژه برای تازه‌کاران دنیای کریپتو طراحی شده، صرافی ارز دیجیتال کوکوین (KuCoin) است. کاربران می‌توانند در این صرافی، رمزارزهای مختلفی مثل ETH، ALGO و ATOM را سپرده‌گذاری کنند. نرخ پاداش سپرده‌گذاری این رمزارزها، با همدیگر تفاوت دارد.

کوکوین تنها صرافی ارز دیجیتال نیست که می‌توانید در آن لیکوئید استیکینگ کنید. Crypto.com نیز پلتفرمی عالی برای تازه‌کارها است تا بتوانند درآمد منفعل داشته باشند. در این صرافی می‌توانید توکن‌هایی مثل BTC، LTC و XRP را سپرده‌گذاری کنید و همانند کوکوین، پاداش استیکینگ به نوع رمزارز سپرده‌گذاری شده بستگی دارد.

آینده Liquid Staking

لیکوئید استیکینگ مزایایی بسیار بیشتر از اثبات سهام و ریسکی کمتر از آن دارد و جایگزین بسیار بهتری برای کسب درآمد منفعل از دارایی‌های دیجیتالی است. در واقع، Liquid Staking را می‌توان تعادلی بی‌نقص از سود، ریسک و سادگی دانست که امکان معامله‌کردن دارایی‌های وثیقه شده را فراهم می‌آورد.

انتظار می‌رود که با روند رو به رشد دیفای و به ویژه، معرفی دیفای ۲، الگوهای جدیدتری این این نوع استیکینگ معرفی شوند و امکان درآمدزایی منفعلانه و بدون دردسر را برای همه کسانی که آشنایی اندکی با حوزه کرپیتو دارند، فراهم آورند.

سوالات پر تکرار در رابطه با لیکوئید استیکینگ

۱- آیا لیکوئید استیکینگ امن است؟

با اینکه خود Liquid Staking ریسک بالایی ندارد و شما می‌توانید هر زمانی که بخواهید به دارایی‌های خود دسترسی داشته باشید اما اگر از دارایی‌های توکنی شده برای یلد-فارمینگ و لورج کردن استفاده کنید، ریسک لیکوئید شدن و از دست رفتن دارایی‌های شما بالا می‌رود.

۲- چطور می توانم لیکوئید استیکینگ کنم؟

برای شروع Liquid Staking باید مقداری ارز دیجیتال داشته باشید. سپس، باید پلتفرمی مطمئن را پیدا کنید که از رمزارز شما برای لیکوئید استیکینگ پشتیبانی کند. با سپرده‌گذاری رمزارزهای خود در آن پلتفرم، مقداری از توکن مخصوصی را دریافت می‌کنید که در هنگام دریافت دارایی‌های اصلی خود همراه با پاداش استیکینگ، باید آن مقدار را پس دهید. البته شما می‌توانید از دارایی‌های توکنی شده خود در مدت زمان استیکینگ برای کارهایی مثل یلد-فارمینگ، وثیقه‌گذاری و حتی تریدینگ استفاده کنید.

۳-sETH چیست؟

eETH یا اتریوم استیک شده، توکنی گفته می‌شود که در ازای لیکوئید استیکینگ اتریوم به شما داده می‌شود. شما می‌توانید هر کاری که می‌خواهید، اعم از معامله کردن، سپرده‌گذاری، وثیقه‌گذاری و … با این توکن انجام دهید ولی برای پس گرفتن دارایی‌های سپرده‌گذاری شده خود به همراه پاداش استیکینگ باید همان مقدار sETH را که دریافت کرده‌اید، پس دهید.

جمع بندی

یکی از روش‌های کسب درآمد منفعل در دنیای ارزهای دیجیتال و دیفای، استیکینگ است. به طور کلی، دو روش برای استیکینگ وجود دارد: PoS و Liquid Staking.

در روش اثبات سهام، دارایی‌های دیجیتالی شما به طور کامل قفل می‌شوند و اگر بخواهید آن‌ها را پیش از پایان مدت مشخص شده در قرارداد هوشمند پس بگیرید، باید مقدار زیادی جریمه بپردازید. در بسیاری از موارد، امکان دریافت این دارایی‌ها به هیچ وجه وجود ندارد.

در مقابل، در لیکوئید استیکینگ، کاربر در ازای توکن‌های سپرده‌گذاری شده، مقداری دارایی توکنی شده دریافت می‌کند و می‌تواند هر کاری که می‌خواهد با آن دارایی انجام دهید و هر زمانی که می خواهد، توکن‌های سپرده‌گذاری شده خود را همراه با پاداش استیکینگ دریافت کند. به دلیل تعادل مناسبی که Liquid Staking بین سود، ریسک و سادگی فراهم می‌آورد، می‌توان آن را روش بسیار خوبی برای کسب درآمد منفعل در دیفای دانست.