متن باز بودن در ارز دیجیتال یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم است. ویژگی مهم بلاکچین بیت کوین یا سایر شبکه‌های میزبان ارزهای دیجیتال مختلف، این است که این پروژه‌ها به صورت شفاف توسط تیم‌های مخصوص و مستقل توسعه داده می‌شوند. ایده اصلی اپن سورس در بلاکچین و ارزهای دیجیتالی به محققان و توسعه‌دهندگان این صنعت باز‌می‌گردد. این افراد آزادانه اطلاعات و یافته‌های خود در حوزه فناوری بلاکچین را به صورت دائم به اشتراک می‌گذارند.
در چنین حرکت سخاوتمندانه‌ای، توسعه‌دهندگان کدهای منبع یک نرم‌افزار یا پروژه خاص را به صورت عمومی در اختیار سایر توسعه‌دهندگان و کاربران قرار می‌دهند تا آن‌ها هم بتوانند آن را به دلخواه تغییر دهند یا درک کنند. این کار در واقع یک استراتژی هدف محور و عمل‌گرا است که در توسعه نرم‌افزارها و برنامه‌های مختلف در بستر بلاکچین به کار گرفته می‌شود.
از طرفی این موضوع باعث ایجاد اعتماد بیشتر و برجسته‌ترشدن شفافیت در بلاکچین‌ها می‌شود. در این مطلب از داموندمگ قصد داریم تا نگاهی صحیح و اصولی به منبع باز بودن در صنعت ارز دیجیتال داشته باشیم.
متن باز بودن در ارز دیجیتال به زبان ساده
برای درک ساده مفهوم اپن سورس در دنیای ارزهای دیجیتال، بیایید از مثالی ساده شروع کنیم. فرض کنید که یک بازی اندرویدی توسط یک توسعه‌دهنده ایجاد شده است. به دلیل محبوبیت یا جذابیت یا هر عامل دیگری که در بازی وجود دارد، بسیاری از سایر کاربران و توسعه‌دهندگان علاقه دارند تا نحوه طراحی و جزئیات دقیق کدنویسی بازی را بدانند.
این افراد ممکن است حتی سعی کنند با استفاده از کدها یک بازی مخصوص به خود با تغییرات دلخواه ایجاد کنند. در چنین شرایطی اگر توسعه‌دهنده اراده کند، می‌تواند کدهای بازی را به صورت عمومی در اختیار همه قرار دهد. در این صورت پروژه بازی اندرویدی را اپن سورس یا منبع باز می‌گویند. به همین سادگی می‌توان مفهوم متن بازبودن در بلاکچین و ارزهای دیجیتالی را درک کرد.
کدهای کامپیوتری که تحت هر پروژه بلاکچین اصلی و باز قرار می‌گیرد، به عنوان یک نرم‌افزار منبع باز توسعه یافته است. بسیاری از پروژه‌های مهم و تأثیرگذار نرم‌افزاری در سراسر جهان تاکنون به همین روش منتشر شده‌اند. از بزرگ‌ترین پروژه‌های نرم‌افزاری منتشرشده به صورت متن باز می‌توان به ویندوز از شرکت مایکروسافت و اوراکل از RDBMS اشاره کرد. این مدل از پروژه‌های نرم‌افزاری به جهت نوع انتشار و دسترسی عموم، تفاوت‌های زیادی با سایر پروژه‌ها خواهد داشت.
یک نرم‌افزار منبع باز به صورت اشتراکی تولید می‌شود و آزادانه به اشتراک گذاشته می‌شود تا همگان بتوانند از آن استفاده کنند. شفافیت در انتشار و توسعه نرم‌افزارهای متن باز باعث شده است تا آن‌ها بیشتر به عنوان یک کالای عمومی و اجتماعی شناخته شوند نه یک محصول انحصاری متعلق به شرکت یا جریانی خاص!
هنگامی که یک پروژه متن باز توسعه داده می‌شود، هیچ شرکت یا فردی که نرم‌افزار را بسازد، بفروشد یا مالک آن باشد وجود ندارد! دقیقا همانطور که هیچ شرکتی وجود ندارد که شبکه بیت کوین را تأمین و پشتیبانی کند. این همان مفهوم متن باز بودن در ارز دیجیتال است. در واقع در این ساختار شرکت یا فردی وجود ندارد که نرم‌افزاری را بسازد که زمان اجرا روی رایانه‌های متصل به اینترنت، شبکه را ایجاد کند.
این یک ساختار غیرمتمرکز است که به خصوص در صنعت بلاکچین توانسته است تا منشأ بسیاری از مزایای بزرگ خصوصا برای کاربران عادی و سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال باشد. البته درک این موضوع برای کسانی که درک یا دخالتی در توسعه نرم‌افزارها ندارند، اندکی سخت است.
برای درک بهتر چیستی و ماهیت این مفهوم در حوزه ارزهای دیجیتال قصد داریم تا یک نرم‌افزار متن باز غیربلاکچینی را بررسی کنیم تا با ابعاد و زوایای پنهان موضوع آشنا شویم.
اپن سورس یعنی همه جا بودن! درک مفهوم متن باز بودن با استفاده از لینوکس
افرادی در طول روز شاید بدون آنکه بدانند در حال استفاده از لینوکس هستند. این سیستم عامل اکثریت قابل‌توجهی از سرورهای اینترنت در سراسر جهان را رهبری می‌کند. هر زمان که از فیسبوک، پینترست، ویکی پدیا یا هزاران وب سایت اینترنتی دیگر استفاده می‌کنید و خدماتی از آن‌ها دریافت می‌کنید، در واقع به صورت مستقیم در حال استفاده از یک رایانه هستید که سیستم عامل آن به عنوان سرور، لینوکس است.
حال چرا لینوکس را مثال زدیم؟ ویژگی بارز این نرم‌افزار چیست؟ بر خلاف نرم‌افزارهای MacOS اپل یا ویندوز از مایکروسافت، لینوکس محصول یک یا چندین برنامه‌نویس نیست. بلکه این نرم‌افزار توسط هزاران نفر از نقاط مختلف جهان به شکل اشتراکی نوشته شده است. بنیاد لینوکس در گزارشی در سال 2015 درباره این موضوع بیان کرده است که حدود چهارده هزار توسعه‌دهنده از 1300 شرکت در سراسر جهان به ایجاد نرم‌افزار لینوکس و هسته اصلی آن کمک کرده‌اند.
در همین سال، 2355 توسعه‌دهنده دیگر در بهبود و ارتقای کد منبع لینوکس مشارکت کرده‌اند. با چنین ساختاری تا سال 2017 بیش از 18 هزار نفر در توسعه و ارتقای این نرم‌افزار شراکت داشته‌اند و این عدد همچنان در حال افزایش است!
متن باز بودن در ارز دیجیتال نیز دقیقا به همین شکل است. یعنی مالکیت، ساخت و توسعه بلاکچین و ارزهای دیجیتال در شبکه‌های اپن سورس را هیچکس نمی‌تواند به سازمان، فرد یا جریانی خاص ارتباط بدهد. زیرا منابع این پروژه‌ها همواره در دسترس عموم قرار دارند و هر توسعه‌دهنده‌ای می‌تواند به بهبود و ارتقای آن کمک کند.
اپن سورس در صنعت بلاکچین و ارزهای دیجیتال؛ یک استراتژی منحصر به فرد
در بلاکچین و ارزهای دیجیتال، نرم‌افزاری وجود دارد که به هر شرکت‌کننده خاصی اجازه اتصال به شبکه را می‌دهد. این نرم‌افزار کلاینت (client) گفته می‌شود. توسعه و انتشار این نرم‌افزار ناظر به صورت آزادانه و متن باز انجام می‌شود. در اکثر موارد، کلاینت‌ها توسط چندین توسعه‌دهنده غیروابسته و مستقل از پروژه به عنوان یک نسخه نرم‌افزار شبکه (کلاینت مرجع) ساخته می‌شوند.
با استفاده از چنین نرم‌افزاری می‌توان سایر ابزارهای مربوط به شبکه یعنی ابزارهای ماینینگ، کیف پول و اکسچنج ارز دیجیتال را توسعه داد. به عنوان مثال، کلاینت مرجع Bitcoin Core محصول بیش از 15 هزار کد مشارکتی منحصر به فرد از بیش از 450 توسعه‌دهنده نرم‌افزار شخصی و مستقل است. این یک مثال واضح و بارز از مفهوم متن باز بودن در ارز دیجیتال است.
علاوه بر پروژه‌های بلاکچین‌های قدیمی، امروزه شبکه‌های جدیدی هم که قصد ورود به دنیای ارزهای دیجیتال و بلاکچین را دارند، به استراتژی اپن سورس بودن اعتقاد ویژه‌ای دارند. زیرا این نوع توسعه و ایجاد نرم‌افزار در بستر بلاکچین مزایای بزرگی دارد که مهم‌ترین آن‌ها تقویت ویژگی غیرمتمرکزبودن در شبکه است.
این ویژگی مستقیما باعث اعتماد کاربران و سرمایه‌گذاران دنیای ارزهای دیجیتال به شبکه می‌شود. زیرا در ساختارهای غیرمتمرکز با مشارکت هزاران توسعه‌دهنده از سراسر نقاط دنیا، احتمال انحصارطلبی و مالکیت گروهی و در نتیجه سیاست‌های مالی جهت‌دار و دستوری در بلاکچین به حداقل می‌رسد. این اصل، مهم‌ترین عامل جلب اعتماد کاربران به یک شبکه و علت اصلی حضور اکثر پروژه‌ها در فضای بلاکچین با ساختار اپن سورس است.
جمع‌بندی؛ متن باز بودن در ارز دیجیتال یعنی افزایش بازدهی شبکه!
همانطور که می‌دانید در دنیای ارزهای دیجیتال و بلاکچین، برای انجام معاملات و تراکنش‌ها علاوه بر شبکه و ارز دیجیتال اختصاصی آن نیاز به ابزارهای دیگر مانند صرافی، کیف پول و…. وجود دارد. با ساختار اپن سورس در یک بلاکچین، این امکان فراهم می‌شود که تدبیر و خلاقیت تمامی توسعه‌دهندگان علاقه‌مند به هر شبکه برای ایجاد این ابزارها در یک جا جمع شود.
نتیجه این کار ایجاد ابزارهایی بهینه مانند کیف پول متن باز است که به دلیل مشارکت جمعی در بهترین شکل و بازدهی خود ارائه می‌شوند. علاوه بر این اصل غیرمتمرکزبودن در یک بلاکچین در سال‌های آینده با حضور سرمایه‌های بزرگتر برای اعتمادسازی نسبت به شبکه، اهمیت بیشتری خواهد داشت. اپن سورس یا متن باز بودن نیز یکی از انگیزه‌ها و علل اصلی تقویت غیرمتمرکزبودن در یک بلاچین است.