بازار OTC چیست؟ با معاملات خارج از صرافی‌های رمزارز آشنا شوید

OTC روشی برای انجام معامله، سهام، اوراق بهادار و مشتقات در بازار کریپتو و ارزهای فیات است. معمولاً معامله در بازار ارزهای دیجیتال با حضور سه طرف یعنی خریداران، فروشندگان و خود صرافی به عنوان واسطه و پلتفرم بازارساز، انجام می‌شود. اما بازار OTC با حذف نقش واسطه، خریداران را مستقیماً به فروشندگان وصل می‌کند.

در این روش معاملاتی، کاربری که به دنبال انجام معامله باشد (خریدار یا فروشنده)، با ذکر قیمت مورد نظر، به عنوان یک بازارساز عمل می‌کند و طرف مقابل با پاسخ دادن به درخواست خرید یا فروش او، فرایند معامله را کامل می‌کند. جزئیات معامله مانند سایر روش‌ها و بازارهای معاملاتی کریپتوکارنسی، هویت دو طرف معامله کاملاً محفوظ می‌ماند و برای عموم فاش نخواهد شد. در ادامه این مطب به نحوه عملکرد بازار OTC، مزایا و دلایل استفاده از آن می‌پردازیم.

بازار OTC در صنعت کریپتو چیست؟

OTC کوتاه شده عبارت Over-The-Counter  است، در اصل این اصطلاح به فروش بدون نسخه دارو اشاره دارد. اما با ورود به بازارهای مالی و معاملاتی، عبارت OTC معنی دیگری پیدا کرده است. در یک بیان ساده بازار OTC در صنعت کریپتوکارنسی به معامله انواع دارایی‌های رمزنگاری میان دو طرف بدون وجود واسطه اشاره دارد. معامله OTC در یک بازار بسته انجام شده و برخلاف  صرافی که در آن چندین قیمت مختلف وجود، طرف‌های دیگر در معامله OTC یک قیمت خصوصی را به یکدیگر نشان می‌دهند. بنابراین، هر دو طرف می‌توانند با یکدیگر بر سر قیمت مذاکره کنند.

برای درک بهتر این موضوع، تصویری از یک مذاکره تجاری را تصور کنید که یک طرف معامله قصد دارد دارایی خود را در یک قیمت مشخص به فروش برساند، همچنین در طرف مقابل نیز فرد دیگری مشتاق است دارایی ارائه شده را در با همان قیمت تعیین شده خریداری کند. در نهایت معامله OTC زمانی انجام می‌شود که در آن هر دو طرف در مورد قیمت تعیین شده به توافق رسیده باشند. این معامله می‌تواند از نوع کریپتو به کریپتو (BTC به ETH) یا فیات به کریپتو (BTC به USD) یا برعکس، باشد.

نحوه عملکرد بازار OTC در صنعت کریپتو

بازارهای معاملاتی OTC نقش بسیار مهمی در معاملات کریپتوکارنسی ایفا می‌کنند، اما بااین‌حال تنها تعداد کمی از معامله‌گران و فعالان بازار از این بازار استفاده کرده و یا حتی از مزایا و نحوه عملکرد آن آگاه هستند. به طور کلی بازار معاملاتی OTC و نحوه معامله در آن مفهوم جدیدی نبوده و پیش از ورود به بازار کریپتو، فعلان بازارهای معاملاتی سنتی با آن سروکار داشته‌اند. معاملات بستر بازار OTC کریپتو مشابه همتایان سنتی این روش معاملاتی، کاملاً خصوصی با شفافیت و حجم بالا، انجام می‌شوند.

اصولاً صرافی‌های رمزنگاری یا بورس رسمی کشورها به عنوان یک واسطه میان خریداران و فروشندگان دارایی عمل می‌کنند. در این پلتفرم‌های معاملاتی فروشندگان، دارایی‌های خود را برای فروش قرار می‌دهند و سپس خریداران قیمت پیشنهادی خود را برای خرید دارایی ارائه می‌دهند. در صورتیکه قیمت درخواست شده و پیشنهادی با یکدیگر مچ شده و همپوشانی داشته باشند، صرافی به عنوان واسطه، معامله را تسهیل می‌کند. به این ترتیب تمام معاملات در یک فضای عمومی و باز انجام می‌شوند

در معاملات OTC واسطه معاملات که در اینجا صرافی‌های رمزنگاری هستند، حذف شده و دو طرف معامله مستقیماً با یکدیگر مذاکره و معامله می‌کنند. در نتیجه به جز دو طرف معامله هیچ فرد دیگری از حجم و قیمت دارایی معامله شده آگاه نیست.

مزایا معامله در بازار OTC

• نقدینگی بازار OTC

یکی از فاکتورهای بسیار مهم در بازار OTC، نقدینگی بازار است. تقریباً تمام صرافی‌های رمزنگاری با محدودیت نقدینگی مواجه بوده و به طور خاص نقدینگی پایینی دارند. کاربران جهت خرید ارزهای دیجیتال از طریق بازار معاملاتی OTC  محدودیتی در حجم معاملات خود ندارند. در نتیجه کاربران می‌توانند بدون ریسک تغییر قیمت، می‌توانند مقادیر بالایی از ارزهای دیجیتال را از طریق بازار OTC خرید و فروش کنند.

• محرمانه بودن معاملات

معامله در بازار OTC بدون حضور پلتفرم شخص ثالث در یک فضای کاملاً خصوصی و بسته انجام می‌شود، بنابراین معامله کاملاً محرمانه بوده و تنها دو طرف معامله از جزئیات آن آگاه هستند. همچنین در معاملات OTC هویت دو طرف معامله کاملاً محرمانه باقی می‌ماند.

• مستقیم بدون معاملات

در بازارهای معاملاتی OTC، خریداران و فروشندگان این اختیار را دارند که معاملات را مستقیم را بدون هیچ گونه محدودیتی انجام دهند. بنابراین، معاملات OTC کاملاً یک به یک هستند.

• صرفه‌جویی در هزینه‌ها

این روش معاملاتی دو طرف معامله بر سر قیمت با یکدیگر توافق می‌کنند، در نتیجه خرید در بازار OTC برای هر دو طرف معامله برد-برد است. همچنین از آنجاییکه خرید توسط یک معامله واحد انجام می‌شود، نیازی به پرداخت هزینه‌ها و کارمزدهای اضافی نخواهد بود.

دلایل استفاده از بازار OTC

اما سؤالی که ممکن است مطرح شود این است که چرا از بازار OTC استفاده کنیم؟ همانطور که اشاره شد، حجم معاملات در بازار OTC بسیار بالاتر از سایر معاملات معمول در صرافی‌های دیجیتالی است. در صرافی‌های رمزنگاری خرید و فروش حجم بالای ارزهای دیجیتال دشوار بوده و ممکن است خریدار با مشکل مواجه شود. مثلاً فرض کنید قصد خرید 500 واحد بیت کوین را دارید، اگر بخواهید یک سفارش خرید با حجم 500 بیت کوین باز کنید، به احتمال زیاد هیچ کاربری قصد فروش همزمان 500 بیت کوین را نداشته باشد، بنابراین لازم است چندین سفارش خرید مختلف ایجاد کرده و 500 بیت کوین مدنظر را از چند فروشنده مختلف خریداری کنید.

ممکن است در سفارشات اولیه خرید، به دلیل وجود پیشنهادات مختلف در اوردر بوک صرافی، بتوانید سفارش خرید خود را با قیمت دلخواه ثبت کنید، اما از آنجاییکه تعداد پیشنهادات مناسب محدود است، مجبور می‌شوید آخرین سفارشات خود را با قیمت بسیار بالاتر ثبت کنید. این وضعیت در اصطلاح بازار تحت عنوان لغزش (slippage) شناخته می‌شود. در واقع لغزش زمانی اتفاق می‌افتد که به دلیل ثبت سفارشات متعدد خرید، لیست فروشندگانی که قیمت دلخواه شما را پیشنهاد می‌دهند، تمام شده و قیمت سفارشات نهایی شما از قیمت اصلی بازار “لغزش” بیشتری پیدا می‌کند.

به‌منظور اجتناب از این وضعیت، بهتر است حجم بالای سفارشات خرید خود را در صرافی‌های دیجیتالی متعدد پخش کنید. به این ترتیب ابتدا لازم است هر یک از سفارشات خرید را به حجم‌های کوچک‌تری تقسیم کرده و سپس خرید خود را با  توجه به مناسب‌ترین قیمت ارائه شده توسط فروشندگان، ثبت کنید. برای اجرای این استراتژی باید در صرافی‌های متعددی حساب کاربری ایجاد کرده و برای ثبت هر سفارش خرید، زمان و انرژی زیادی صرف کنید. همچنین برای هر سفارش خرید نیز مبلغ جداگانه‌ای را به عنوان کارمزد پرداخت خواهید کرد.

همانطور که ملاحظه کردید، خرید حجم بالای کوین به روش معمول در صرافی‌ها دشوار، زمان‌بر و پرهزینه است. در این شرایط بهترین و مناسب‌ترین گزینه استفاده از بازار OTC است. به عنوان مثال، در این روش تنها کافی‌ست فرد خریدار به یک OTC Desk مراجعه کرده و سفارش خرید 500 بیت کوین خود را ارائه دهد. در صورتیکه با قیمت ارائه شده موافق باشید، تمام 500 کوین در یک مرحله به کیف پول شما ارسال خواهد شد. شاید بپرسید میزهای OTC چطور می‌توانند 500 بیت کوین را در یک معامله منفرد تأمین کنند؟ این دقیقاً همان چیزی است که سبب برتری معاملات OTC نسبت به سایر معاملات معمول می‌شود.

معرفی انواع بازارهای OTC

انواع بازارهای OTC پلتفرم‌های حرفه‌ای هستند که به طور مستقیم با خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال سروکار دارند. ممکن است این پلتفرم‌های معاملاتی از نوع مدل Principal Desk OTC یا Agency Market باشند. در ادامه به بررسی هر از آنها می‌پردازیم.

بررسی نحوه عملکرد مدل principal desk در معاملات OTC

در مدل Principal desk، برای آنکه کاربر بتواند دارایی مدنظر خود را خریداری کند، این پلتفرم با در نظر گرفتن ریسک معامله، از سرمایه خود استفاده کرده و خرید حجم درخواستی کاربر را انجام می‌دهد. به عنوان مثال، Circle Trade از این مدل معاملاتی استفاده می‌کند. برای درک بهتر این روند به مثال خرید 500 بیت کوین برمی‌گردیم.

1. مرحله اول

در اولین مرحله، برای خرید 500 بیت کوین، با استفاده از یک اپلیکیشن چت، درخواست قیمت خود را ارائه می‌دهید.

2. مرحله دوم

در مرحله بعد، یکی از معامله‌گران desk، بر اساس شرایط و نرخ بازار، به درخواست شما پاسخ می‌دهد. فرض کنید این کاربر به‌ازای هر BTC مبلغ 4 هزار دلار پیشنهاد می‌دهد. شما می‌توانید این پیشنهاد را رد یا قبول کنید.

3. مرحله سوم

در صورتیکه پیشنهاد ارائه شده توسط دسک مورد قبول شما واقع شود، بلافاصله desk متعهد می‌شود تا 500 بیت کوین را به‌ازای هر واحد 4 هزار دلار، به شما تحویل دهد. این پروسه بر اساس یک توافق‌نامه حقوقی امضا می‌شود.

4. مرحله چهارم

در این مرحله، desk به شبکه‌ای از صرافی‌های موجود و سایر دسک‌های OTC دسترسی پیدا کرده و مناسب‌ترین راه برای تأمین 500 بیت کوین را مشخص می‌کند.

از آنجاییکه تأمین اولیه 500 بیت کوین توسط سرمایه موجود در دسک انجام می‌شود، دسک ریسک تغییرات احتمالی قیمت را متحمل می‌شود. چراکه ممکن است قیمت بیت کوین قبل از اینکه دسک بتواند تمام 500 بیت کوین را تهیه کند، به بالای 4000 دلار برسد. در واقع در این مثال هدف دسک این است که 500 بیت کوین را با قیمت متوسط کمی کمتر از 4000 دلار تهیه کند تا بتواند از تفاوت قیمت خرید و فروش خود کمی سود کسب کرده باشد. تفاوت بین میانگین قیمتی که دسک کوین مدنظر را خریداری کرده و قیمتی که آن را به مشتری می‌فروشد تحت عنوان ” spread” شناخته شده است.

5. مرحله پنجم

به محض اینکه دسک بتواند 500 بیت کوین درخواستی شما را تأمین کند، دستورالعمل‌هایی به شما ارسال می‌شود که بر اساس آن محل انتقال وجه به شما اعلام می‌شود. در این مثال لازم است 2 میلیون دلار واریز کنید. پس از آنکه انتقال با موفقیت انجام شود، دسک 500 بیت کوین را به کیف پول شما انتقال داده و معامله تکمیل می‌شود. از آنجاییکه پرداخت اولیه وجه توسط شما انجام می‌شود، ریسک از دست دادن دارایی وجود دارد. به همین توجه به اعتبار و شهرت دسکی (desk) که به آن کار می‌کنید، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

بررسی نحوه عملکرد مدل Agency desk  در معاملات OTC

مدل دیگری که در معاملات OTC از آن استفاده می‌شود، مدل Agency Desk است. برخلاف مدل principal desk، در مدل Agency، برای خرید سفارش مشتری از سرمایه اختصاصی دسک استفاده نشده و این نوع دسک ریسک بازار را متقبل نمی‌شود. در مدل Agency برای آنکه دسک بتواند به عنوان واسطه عمل کرده و به نمایندگی از مشتری، معامله را انجام دهد، از خریدار کارمزد دریافت می‌شود.

برای درک بهتر عملکرد این روش، مانند بخش  قبلی فرض کنید قصد خرید 500 بیت کوین را دارید. برای ثبت سفارش خرید 500 بیت کوین خود از طریق مدل دسک Agency مانند مراحل زیر عمل کنید.

• مرحله اول

ابتدا لازم است یک حساب کاربری در Agency مدنظر ایجاد کنید.

• مرحله دوم

سپس در مرحله دوم، قیمت حدودی خرید 500 بیت کوین را مشخص کرده و بر سر قیمت با دسک به توافق برسید.

• مرحله دوم

در این مرحله دسک سعی می‌کند 500 بیت کوین را بر اساس قیمت توافق شده خریداری کند. برخلاف روش قبلی، در این مدل معاملات OTC، این خریدار است که ریسک تغییر قیمت بیت کوین را متحمل می‌شود.

سخن پایانی

در این مطلب از مجله صرافی داموند مروری بر یکی از بازارهای مالی پرسود انداختیم و دیدیم که این بازار چیست و چگونه کار می‌کند. بازار OTC یکی از انواع پلتفرم‌های خرید و فروش انواع دارایی رمزنگاری است. در این روش معاملاتی دو طرف معامله به صورت مستقیم، کاملاً خصوصی و بدون نیاز به وجود پلتفرم شخص ثالث مانند صرافی، در مورد خرید و فروش دارایی دیجیتالی در یک قیمت مشخص، به توافق می‌رسند. بازار OTC برای معامله‌گرانی که قصد خرید و فروش مقادیر بسیار بالایی از ارزهای دیجیتال را داشته باشند، مناسب‌ترین گزینه است. اگر قصد ورود به این بازار را دارید، حتما باید تجربه کافی در بازارهای دیگر مانند اسپات را داشته باشید و در آن حرفه‌ای باشید.

سؤالات متداول

• بازار OTC کریپتو چیست؟

در یک تعریف ساده بازار OTC به نوعی معامله رمزنگاری گفته می‌شود که طی آن دارایی‌های رمزنگاری شده مستقیماً بین دو طرف معامله و در یک بازار معاملات بسته خرید و فروش می‌شوند. بر خلاف صرافی‌های دیجیتالی در بازار معاملاتی OTC، دو طرف معامله مستقیماً بر سر قیمت با یکدیگر توافق می‌کنند.

• آیا می‌توان در بازار OTC بیت کوین خرید؟

بله، کاربرانی که قصد خرید حجم بسیار بالایی از بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال را داشته باشند می‌توانند سفارش خود را از طریق سرویس‌های OTC ثبت کنند.

• آیا بازار معاملاتی OTC امن است؟

معامله در بازار معاملاتی OTC ذاتاً یک روش قابل‌اعتماد و امن به شمار می‌آید. بااین‌حال جهت افزایش امنیت دارایی‌های خود لازم است مانند هر پلتفرم معاملاتی دیگر، از یک سرویس قابل‌اعتماد، خوش‌نام و معتبر استفاده کنید.