پرایوسی کوین چیست؟ کوین‌های حریم خصوصی

بیت کوین مزیت‌های بسیاری دارد که باعث شده است که یک جایگزین مناسب برای ارزهای فیات باشد، اما کاربران برخی از ویژگی‌های این ارز دیجیتال را نقد می‌کنند. یکی از ویژگی‌های نامناسب بیت کوین عدم رعایت حریم خصوصی کاربران است. در بلاکچین بیت کوین هر نودی که منابع کافی در اختیار داشته باشد، می‌تواند هویت واقعی شخصی که پشت یک آدرس عمومی در شبکه فعالیت دارد را کشف کند. این موضوع اولین جرقه نیاز به پرایوسی کوین‌ها را روشن کرده است.

توکن‌هایی چون دش (Dash) یا مونرو (Monero) ارزهای دیجیتالی هستند که به صورت خصوصی کار می‌کنند و به همین دلیل در میان تریدرها محبوب شده‌اند. کاربران می‌توانند به صورت ناشناس با این ارزها تراکنش انجام دهند و هویت واقعی و اطلاعات حسابشان را فاش نکنند. به نظر می‌رسد این بهترین راه برای ارتقای حریم خصوصی کاربران ارزهای دیجیتال باشد. البته از آنجایی که تراکنش‌های محرمانه و ناشناس فرصت را برای تأمین مالی تروریسم یا پولشویی فراهم می‌کند، بسیاری از پرایوسی کوین‌ها تحت نظارت شدید نهادهای گوناگون از جمله سازمان مبارزه با پولشویی (AML) هستند و حتی در لیست بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال معتبر هم وجود ندارند. در این مقاله به صورت کامل بررسی می‌کنیم این دسته از ارزهای دیجیتال چه هستند، چگونه کار می‌کنند و آیا تراکنش با آن‌ها امنیت دارد یا خیر.

پرایوسی کوین چیست؟

ارز دیجیتال حریم خصوصی دسته‌ای از دارایی‌های دیجیتال است که در تراکنش‌های آن مبدأ و مقصد مشخص نمی‌شود. در واقع هدف این توکن‌ها توسعه تراکنش‌های خصوصی و ناشناس در شبکه بلاکچین است و برای دستیابی به این هدف از تکنیک‌های مختلفی چون پنهان کردن آدرس ولت واقعی کاربر، میزان موجودی ولت‌ها و ترکیب تراکنش‌ها با یکدیگر استفاده می‌کند تا امکان ردیابی تراکنش‌ها و کاربران برای ناظران شبکه و تحلیلگران بلاکچین وجود نداشته باشد.

سایر بلاکچین‌های غیر محرمانه مانند بیت کوین برای شفافیت شبکه، به نودهای مختلف اجازه می‌دهند که به آدرس‌های عمومی و تراکنش‌های شبکه دسترسی داشته باشند. این دسترسی‌ها باعث می‌شود ردیابی موجودی ولت‌های مختلف و تراکنش‌هایی که یک آدرس منحصر به فرد انجام می‌دهد، نسبتا ساده و قابل اجرا باشد.

ارزهای دیجیتال حریم خصوصی بر دو اصل مهم استوار هستند:

• ناشناس بودن: در تراکنش با این دسته از دارایی‌های دیجیتال هویت افرادی که درگیر یک تراکنش هستند (گیرنده و فرستنده) مخفی می‌ماند.
• غیر قابل ردیابی بودن: اشخاص ثالث نمی‌توانند از طریق آنالیز بلاکچین تراکنش‌های پرایوسی توکن‌ها را پیگیری کنند و به اطلاعات آن‌ها دسترسی داشته باشند.

استراتژی‌های ارزهای دیجیتال حریم خصوصی

توسعه‌دهندگان پرایوسی کوین‌ها برای اینکه هویت کاربرانشان را ناشناس نگه دارند یا تراکنش‌ها را غیر قابل ردیابی کنند،‌ استراتژی‌های مختلفی می‌چینند. استراتژی‌هایی چون آدرس‌های مخفیانه، امضاهای حلقه‌ای، اضافه کردن کوین و zk-SNARK مواردی هستند که قوی‌ترین سطح حریم خصوصی را برای کاربران برخی از دارایی‌های دیجیتال ایجاد می‌کنند. در ادامه درباره هرکدام از این استراتژی‌ها و شیوه استفاده از آن‌ها توضیح می‌دهیم.

نکته مهم این است که این استراتژی‌ها فرایندهای پیچیده‌ای هستند که توسط توسعه‌دهندگان حرفه‌ای کدنویسی شده و اجرا می‌شوند. ما برای درک بهتر کاربران غیرمتخصص در حوزه بلاکچین، عملکرد استراتژی‌های مختلف را تا حد امکان ساده می‌کنیم تا دقیقا متوجه شوید هر کدام از آن‌ها چه عملکردی دارند و چگونه هویت فرستنده و گیرنده را مخفی می‌کنند.

آدرس‌های مخفی

در این استراتژی، فرستنده به ازای هر تراکنشی که انجام می‌دهد، یک آدرس جدید ایجاد می‌کند تا با گیرنده لینک نشود. مونرو که یکی از بهترین ارزهای دیجیتال حریم خصوصی است، از این استراتژی بهره می‌برد و آن را به عنوان پروتکل آدرس مخفی کلید دوگانه (Dual-key) معرفی می‌کند.

ترکیب کوین

این استراتژی شبیه به یک میکسر ارز دیجیتال است که تراکنش چند نفر را در یک تراکنش بزرگ ادغام و در شبکه ثبت می‌کند. در نتیجه نمی‌توان فهمید که کدام تراکنش با چه مبلغی از کدام آدرس ارسال شده است. بعد از اینکه تراکنش‌های انجام شده توسط فرستندگان در یک تراکنش بزرگ ادغام شد، مبلغ تعیین شده در هر تراکنش کوچک‌تر توسط شبکه به گیرندگان پرداخت می‌شود. آدرس‌هایی که به ولت گیرندگان توکن واریز می‌کنند، با آدرس فرستندگان واقعی متفاوت هستند.

Zk-SNARK

تلفظ این واژه سخت است و مفهوم عبارت اصلی از مخفف آن‌ هم پیچیده‌تر! Zk-SNARK مخفف عبارت Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge به معنی دانش صفر- اثبات اطلاعات به صورت غیرتعاملی و با دانش صفر است. بیایید از ترجمه واژه به واژه این عبارت صرف نظر کنیم و به سراغ مفهوم آن برویم.

در این استراتژی هودلرهای پرایوسی کوین اجازه دارند بدون افشای هویت و اطلاعاتی چون گیرندگان تراکنش یا موجودی حسابشان، صحت یک تراکنش را تایید کنند.

حلقه امضا

در بلاکچین‌هایی که حریم خصوصی ندارند، با امضای کاربران تراکنش تایید می‌شود و زمانی که تراکنش وارد آدرس‌های عمومی شود، نودها به امضای کاربر دسترسی خواهند داشت و می‌توانند آن را شناسایی کنند. زمانی که استراتژی امضاهای حلقه پیاده می‌شود، امضای کاربر اصلی در میان حلقه‌ای از امضاهای نامعتبر پنهان می‌ماند و نودی که حلقه امضا را می‌بیند، نمی‌تواند تشخیص دهد که کدام یک از این امضاها، اصلی هستند.

در حلقه امضا مجموعه‌ای از امضا یا امضاهای تراکنش اصلی و تراکنش‌هایی که قبلا به پایان رسیده وجود دارد. امضاهای تراکنش‌های پایان‌یافته تنها برای گمراه کردن و پوشاندن هویت امضاکننده اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربرد دیگری ندارد.

آیا پرایوسی کوین‌ها قانونی هستند؟

برخی از کشورها ارزهای دیجیتال حریم خصوصی را قانونی اعلام کرده‌اند و برخی دیگر با استفاده از این ارزها مخالفند. به عنوان مثال در کشور کره جنوبی، انجام هرگونه تراکنش با استفاده از این ارزها ممنوع است و این ممنوعیت در راستای اقدامات مقابله با پولشویی اعمال شده.

برخی از حوزه‌های قضایی هم استفاده از ارزهای دیجیتال حریم خصوصی را ممنوع نکرده‌اند، اما اعلامیه‌ای برای تایید تراکنش با آن‌ها نیز ارائه نداده‌اند. این حوزه‌های قضایی به عنوان قلمرو خاکستری توکن‌های حریم خصوصی شناخته می‌شوند و اگر کاربران برای مقاصد غیرقانونی از این ارزها استفاده کنند، مجازات خواهند شد. همچنین هر روز احتمال دارد معامله با این ارزها ممنوع اعلام شود و قوانین مصوب در این باره، تریدرها را با مشکل مواجه کند.

روش مقابله آمریکا با ارزهای دیجیتال حریم خصوصی

برخی از کشورها از جمله آمریکا هم رویکرد کاملا متفاوتی در برابر پرایوسی کوین‌ها در پیش گرفته‌اند. این کشور در حال توسعه ابزارهایی است که بتواند پوشش حریم خصوصی این دسته از دارایی‌های دیجیتال را از بین ببرد و پلتفرم‌هایی چون مونرو را به یک شبکه عمومی قابل ردیابی تبدیل کند.

ارزهای دیجیتال حریم خصوصی لزوما برای اهداف مخربی چون تأمین مالی تروریسم یا پولشویی به کار نمی‌روند. برخی از کاربران صرفا بخاطر اینکه به حریم خصوصی خود در زمینه‌های مالی اهمیت می‌دهند، با پرایوسی توکن‌ها کار می‌کنند.

تعداد سازمان‌های دولتی و حکومت‌هایی که این دسته از دارایی‌های دیجیتال را تحت فشار قرار می‌دهند، روز به روز بیشتر می‌شود. جالب است بدانید که برخی از شخصیت‌های شناخته شده مانند نوال راویکانت (Naval Ravikant)، ایلان ماسک (Elon Musk) و ادوارد اسنودن (Edward Snowden) از تحریم ارزهای دیجیتال حریم خصوصی حمایت می‌کنند و با استفاده از آن‌ها مخالف هستند.

هنوز برخی از نهادهای جهانی تأثیرگذار مانند FATF بیانیه‌ای درباره پرایوسی کوین‌ها اعلام نکرده‌اند. این ارزهای دیجیتال هنوز به صورت کامل ممنوع اعلام نشده‌اند و توسعه آن‌ها کار را برای کشورها و صرافی‌هایی که باید اطلاعاتشان را به دلیل الزامات قانونی FATF به اشتراک بگذارند، سخت‌تر کرده است.

چرا بعضی از صرافی‌های ارز دیجیتال پرایوسی کوین‌ها را از لیستشان خارج کرده‌اند؟

حذف ارزهای دیجیتال حریم خصوصی به دیدگاه‌های یک کشور یا صرافی و تعهدات آن‌ها در قبال سازمان مبارزه با پولشویی یا سایر نهادهای نظارتی بستگی دارد. ارزهای دیجیتال حریم خصوصی می‌توانند قوانین را دور بزنند و حتی اگر مجوز قانونی نداشته باشند، باز هم به فعالیتشان در حوزه‌های قضایی مجاز ادامه دهند، اما نهادهای نظارتی می‌توانند صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز را کنترل کنند و بر تراکنش‌های پرایوسی توکن‌ها نظارت داشته باشند. این موضوعی است که دارایی‌های حریم خصوصی را با مشکل مواجه می‌کند.

وقتی استفاده از یک ارز دیجیتال در یک حوزه قضایی ممنوع می‌شود، صرافی‌های فعال هم باید سریعا آن ارز را از لیستشان حذف کنند. در غیر این صورت احتمال تعطیل شدن آن‌ها وجود خواهد داشت. در موقعیت‌های این‌چنینی برخی از صرافی‌ها فقط تراکنش‌های ارز دیجیتال محدود شده را ممنوع می‌کنند، اما برخی از آن‌ها به طور کلی توکن مورد نظر را از پلتفرمشان خارج می‌کنند.

توجه نهادهای قانونی و نظارتی به ارزهای دیجیتال حریم خصوصی باعث شده است که بسیاری از صرافی‌های متمرکز برای پیشگیری از عوارض نظارت نهادها بر عملکردشان، این توکن‌ها را از لیست معاملاتی خود حذف کنند.

جالب است بدانید که علیرغم نظارت‌های سختگیرانه نهادهای قانونی، آمار نشان می‌دهد که مجرمان ترجیح می‌دهند از ارزهای دیجیتال شفافی چون بیت کوین برای انجام تراکنش‌هایشان استفاده کنند و کم‌تر به سراغ ارزهای حریم خصوصی می‌روند!

بهترین پرایوسی کوین‌های موجود در بازار

در زمان نگارش این مقاله (ابتدای سال ۲۰۲۲) ۷۵ توکن حریم خصوصی در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد. هرکدام از این توکن‌ها و کوین‌ها از استراتژی‌های خاصی برای حفظ حریم خصوصی کاربرانشان استفاده می‌کنند. در ادامه ۵ توکن برتر در این زمینه را معرفی می‌کنیم.

دش (Dash)

دش پروژه فورک بیت کوین بود که در سال ۲۰۱۴ فعالیت خود را آغاز کرد. Dash اولین ارز دیجیتال حریم خصوصی بود که در ابتدا با نام XCoin فعالیت خود را آغاز کرد، بعد از مدتی با نام DarkCoin شناخته شد و در نهایت به Dash‌ رسید. کاربران دش می‌توانند انتخاب کنند که تراکنش‌هایشان را به صورت ناشناس (PrivateSend) یا شناخته شده و معمولی انجام دهند.

دش برای پنهان کردن هویت کاربران و تراکنش‌های انجام شده در شبکه از استراتژی ترکیب کوین استفاده می‌کند. توسعه‌دهندگان این ارز دیجیتال روی ایجاد توکنی کاربردی و محافظت از کاربران متمرکز هستند. از آنجایی که دش یک فورک بیت کوین بوده، از ابتدا ویژگی‌های پرایوسی کوین را نداشته است. حتی رایان تیلور (مدیرعامل DashPay) می‌گوید این ارز دیجیتال جزو ارزهایی که بر ناشناس بودن هویت کاربران تأکید دارند و به صورت غیرشفاف و ناشناس کار می‌کنند، محسوب نمی‌شود.

دش یک فورک بیت کوین است و برخی از جزئیات تراکنش از جمله موجودی ولت و آدرس‌های عمومی در بلاکچین را در دسترس نودهای مختلف قرار می‌دهد؛ مگر اینکه کاربر خودش بخواهد تراکنش‌هایش را به صورت ناشناس انجام دهد و حالت PrivateSend را انتخاب کرده باشد.

مونرو (XMR)

این توکن به عنوان بهترین پرایوسی کوین بازار شناخته شده است؛ علت اصلی این انتخاب استراتژی‌های قدرتمندی است که برای رعایت حریم خصوصی کاربران خود اجرا می‌کند. مونرو از استراتژی‌هایی چون تراکنش‌ها و امضاهای حلقه‌ای و آدرس‌های مخفیانه برای مخفی کردن هویت کاربران و جزئیات تراکنش‌هایش بهره می‌برد.

جالب است بدانید حریم خصوصی Monero به اندازه‌ای قدرتمند است که سرویس درآمد آمریکا (IRS) به تنهایی نتوانست قفل‌های آن را بشکند و تصمیم گرفت به هرکسی که موفق به انجام این کار شود، ۶۲۵ هزار دلار جایزه بدهد. البته برخی از متخصصین حوزه بلاکچین و پرایوسی کوین‌ها بر این باورند که پلتفرم مونرو هوشمندانه طراحی شده، اما همچنان نقص‌هایی دارد که می‌توان از طریق آن‌ها حریم خصوصی مونرو را شکست داد.

جالب است بدانید که توسعه‌دهندگان مونرو سعی کرده‌اند رویکردی عادلانه در فرایند استخراج و انجام تراکنش با این ارز دیجیتال ایجاد کنند. آن‌ها هیچ سهمی از مونرو را بر نداشته‌اند و به کمک حمایت‌های عمومی و مشارکت توسعه‌دهندگان دیگر مونرو را رشد داده‌اند.

زی‌کش (Zcash )

زی‌کش هم زیرساختی مشابه دش دارد و یک فورک بیت کوین است. این ارز دیجیتال هم به عنوان یکی از پرایوسی کوین‌های برتر بازار شناخته می‌شود و از مکانیزم‌هایی چون zk-SNARKS برای ناشناس ماندن تراکنش‌هایش استفاده می‌کند. شرکت Electric Coin که زی‌کش را مدیریت می‌کند، امکان انجام تراکنش به صورت محافظت‌شده را برای کاربرانش فراهم کرده است.

بیم (Beam)

بیم یک پرایوسی کوین جدید است که بر بستر یک بلاکچین ناشناس به نام Mimblewimble راه‌اندازی شده. در این بلاکچین امکان انجام تراکنش‌ها به صورت خصوصی وجود دارد و مقیاس‌پذیری الگوریتم PoW نیز افزایش پیدا کرده است. راهکار بلاکچین Mimblewimble برای افزایش مقیاس‌پذیری، فشرده‌سازی داده‌ها و دانلود سریع‌تر آن‌هاست. از طرف دیگر، همگام‌سازی و تایید داده‌های فشرده نسبت به داده‌های معمولی سریع‌تر انجام می‌شود و درنتیجه بازدهی الگوریتم اثبات کار افزایش پیدا می‌کند.

حریم خصوصی تراکنش‌های ناشناس بیم با استراتژی آدرس‌های غیرقابل شناسایی، رعایت می‌شود. جالب است بدانید که پلتفرم بیم حتی ترافیک شبکه خود را نیز با استفاده از مکانیزم Dandelion به صورت خصوصی نگه می‌دارد. بیم این قابلیت را دارد که یک تراکنش کوچکی که تنها یک بلوک را در بر گرفته، در برابر ناظران خارجی، به عنوان یک تراکنش بزرگ جلوه دهد.

گرین (Grin)

گرین پرایوسی کوین دیگری است که بر بستر بلاکچین Mimblewimble توسعه پیدا کرده است. این ارز دیجیتال هم غیرقابل تحریم و مقیاس‌پذیر است. توکن گرین بنیانگذار مشخصی ندارد و توسعه‌دهندگان آن می‌گویند گرین از هر جهت با یک توکن مستقل مواجه هستند. آن‌ها تنها با تکیه بر حمایت‌های مالی عمومی به توسعه این ارز دیجیتال ادامه می‌دهند.

توکن گرین در ژانویه ۲۰۱۹ ایجاد شد و یک قانون جالب و بحث‌برانگیز درباره فرآیند استخراج آن وجود داشت. در فرایند ماینینگ این ارز دیجیتال قانون هاوینگ یا هر قانون دیگری که پاداش استخراج را کاهش دهد، وجود ندارد؛ یعنی ماینری که در سال ۲۰۳۰ برای اولین بار وارد استخراج این ارز دیجیتال شود، به همان اندازه‌ای پاداش می‌گیرد که اولین ماینر در سال ۲۰۱۹ برای استخراج اولین بلاک این توکن پاداش گرفته است.

آینده پرایوسی کوین‌ها چگونه خواهد بود؟

دارایی‌های دیجیتال و کریپتوگرافی ایجاد شده‌اند تا میان کاربران ارتباطی امن با رعایت حریم خصوصی ایجاد کند. با توجه به این اهداف، ارزهای دیجیتال حریم خصوصی یکی از عناصر مرکزی این اکوسیستم به شمار می‌روند. دولت‌ها و حکومت‌های مختلف مدام بر این موضوع تأکید می‌کنند که ارزهای دیجیتال و به خصوص پرایوسی کوین‌ها می‌توانند در جهت وقوع جرایم مختلف و تأمین مالی آن‌ها مورد استفاده قرار بگیرند.

با وجود اینکه گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد تنها درصد کمی از ارزهای دیجیتال برای اهداف شومی چون تأمین مالی تروریسم یا پولشویی مورد استفاده قرار گرفته‌اند، اما باز هم دولت‌ها زیر بار نمی‌روند و با توسعه توکن‌ها موافقت نمی‌کنند.

با این وجود، ارزهای دیجیتال حریم خصوصی مانند مونرو، زی‌کش و… ارزش خود را حفظ کرده‌اند و سهم مطلوبی از بازار ارزهای دیجیتال را به دست آورده‌اند. از آنجایی که این کوین‌ها یکی از اهداف اصلی توسعه ارزهای دیجیتال و بلاکچین را محقق می‌کنند، احتمالا در آینده بیش از پیش مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کلام آخر

کار با پرایوسی کوین‌ها مزیت‌های بسیاری برای کاربران ارزهای دیجیتال دارد و حریم خصوصی آن‌ها را به صورت کامل حفظ خواهد کرد. یکی از علت‌های مخالفت نهادهای نظارتی با این دسته از دارایی‌های دیجیتال این است که توانایی کنترل بر تراکنش‌های عمومی را از دست می‌دهند. کاربرانی که از ارزهای دیجیتال حریم خصوصی استفاده می‌کنند، باید به قوانین و مقررات استفاده از این ارزها توجه ویژه‌ای داشته باشند. ممکن است با اعمال یک محدودیت، توکن‌های موجود در ولتشان توقیف شود و سرمایه خود را از دست بدهند.

تیم داموند از متخصصین و کارشناسان حوزه ارزهای دیجیتال تشکیل شده و در تلاش است اطلاعات تخصصی بازار دارایی‌های دیجیتال و تکنولوژی‌های مرتبط با آن را به زبانی ساده، ارائه دهد. در داموند می‌توانید اطلاعاتی بروز درباره بازار ارزهای دیجیتال به دست آورید و دانش خود را درباره این دنیای جذاب تکمیل کنید.