ریپل چیست؟ ارز دیجیتال Ripple با توکن XRP

غول بلاکچینی ریپل شرکتی است که در طول یک سال اخیر، سر و صدای زیادی به پا کرده است. این شرکت، محصولات متعددی ارائه می‌کند که یکی از آنها ارز دیجیتالی به نام XRP است. خیلی‌ها هستند که تفاوت میان ریپل و XRP را نمی‌دانند و فکر می‌کنند این دو مورد معنایی یکسان دارند. در این مقاله سعی داریم تا ریپل چیست را زیر ذره‌بین ببریم تا ببینیم این پروژه چه نقاط قوت و ضعفی دارد و جایش در بازار رمزارزها کجاست؟

ریپل چیست؟

اول از همه کار را با ریپل (Ripple) شروع می‌کنیم. باور عموم مردم این گونه است که ریپل یک ارز دیجیتال با قیمت پایین است! درست است که در بیشتر اوقات وقتی می‌گوییم ریپل، به XRP‌ اشاره می‌کنیم ولی در واقع تفاوت‌های ریزی بین این دو نام وجود دارد.

ریپل در واقع یک شرکت است. XRP، توکنی است که توسط شرکت ریپل توسعه یافته و در اختیار عموم قرار گرفته است.

شرکت ریپل یک شرکت فعال در حوزه مالی است که اصل فعالیت آن به سال ۲۰۰۴ باز می‌گردد. راجر فاجر (Ryan Fugger) در آن سال شرکتی با نام ریپل پی (RipplePay) تأسیس کرد. این شرکت قصد داشت بستری ساده برای نقل‌وانتقالات سریع پول در نقاط مختلف بسازد. نقل‌وانتقالات بر پایه اینترنت انجام می‌گرفتند و از جمله اهداف دیگر آن می‌توان به کاربرپسند بودن خدمات اشاره کرد.

در واقع شرکتی که فاجر آن را پایه‌گذاری کرده بود، کاربران خرد و کسانی که می‌خواستند برای همکاران و دوستان و آشنایان خود پول بفرستند را هدف قرار داده بود. این شرکت موفقیت زیادی کسب نکرد و نتوانست آن طور که می‌خواهد به اهدافش برسد.

حدود ۷ سال بعد، جد مک‌کالب (Jed McCaleb) به تیم ریپل ملحق شد. پس از پیوستن او به ریپل، شاهد انقلابی در این شرکت بودیم. شایان ذکر است که مک‌کالب یک سال قبل از پیوستن به ریپل، صرافی مت‌گاکس (Mt. Gox)، بزرگترین صرافی وقت ارزهای دیجیتال، را راه‌اندازی کرده بود.

کریس لارسن (Chris Larsen) پس از مک‌کالب وارد ریپل شد و بسیاری او را یکی از هم‌بنیان‌گذاران ریپلی می‌شناسند که در حال حاضر حاضر فعال است.

پس از پیوستن لارسن و مک‌کالب، سیلی از سرمایه‌گذاری‌های مختلف به‌سمت ریپل سرازیر شد. سرمایه‌گذاری جسی پاول (Jessi Powell)، راجر ور (Roger Ver) و شرکت‌های سرمایه‌گذاری دیگر از جمله اتفاقاتی بود که پس از تغییر نام به اوپن کوین (Opencpin)، برای ریپل رخ داد.

در سال ۲۰۱۴، اختلافات میان لارسن و مک‌کالب بالا گرفت و همین مسئله در نهایت موجبات جدایی مک‌کالب از ریپل را مهیا کرد. او در زمان اعلام کرد ریپل فعلی چیزی نیست که او همیشه می‌خواسته. مک‌کالب پس از جدایی از ریپل، به سراغ کاردانو رفت. نکته جالب در مورد کارنامه پرافتخار مک‌کالب، بنیان‌گذاری نام‌های بزرگی چون ریپل (فعلی)، استلار و صرافی مت‌گاکس است.

شرکت ریپل دارای سه محصول اصلی است که ایکس کارنت (xCurrent)، ایکس رپید (xRapid) و ایکس وایا (xVia) نام دارند. در واقع توکن XRP روی شبکه ایکس رپید کار می‌کند و به‌نوعی ابزار انتقال سرمایه‌ها روی این شبکه است.

این سه محصول تحت عنوان خدمات ریپل‌نت (RippleNet) کار می‌کنند. به‌عنوان مثال، ایکس کارنت بانک‌ها و مؤسسات مالی را هدف قرار داده و به‌نوعی یک دفتر کل برای فعالیت این سازمان‌هاست. صد البته این دفتر کل توسط ریپل اداره نمی‌شود و مسئولیت آن بر عهده W3C است.

ایکس رپید راهکاری برای حل معضلات نقدینگی است. در این سرویس، XRP به پول رایج تبدیل می‌شود و بانک‌ها و مؤسسات هم می‌توانند از طریق آن، تسویه حساب‌های خود را انجام دهند.

ایکس وایا هم نوعی پل ارتباطی میان محصولات مختلف ریپل است. این سرویس در سال ۲۰۱۸ عرضه شد و هدف آن ایجاد محیطی کاربرپسند برای برقراری ارتباط میان خدمات مختلف شرکت ریپل است.

در حال حاضر برد گارلینگهاوس (Brad Garlighouse) مدیرعامل ریپل است و لارسن در سمت عضو ارشد هیئت‌مدیره این شرکت فعالیت می‌کند.

XRP چیست؟

همان طور که قبلاً گفتیم، XRP توکن یا همان ارز دیجیتال شرکت ریپل است. ریپل در حال حاضر یکی از ده ارز دیجیتال برتر بازار است و در بازه‌ای موفق شده بود تا رده سوم هم بالا برود. البته پیش از راه‌اندازی شبکه اتریوم و توکن اتر، ریپل به رده دوم هم رسیده بو.

بر خلاف بیت کوین و اتریوم و بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر که بر پایه استخراج کار می‌کنند و توکن‌های آنها در طول یک مدت مشخص در چرخه قرار می‌گیرند، توکن‌های ریپل از همان ابتدا توسط ریپل ایجاد شد.

در سال ۲۰۱۳ و همزمان با پایان کار توسعه XRP، ریپل ۱۰۰ میلیارد واحد از این توکن را ایجاد کرد. از این میان، ۲۰ میلیارد از توکن‌ها که یک‌پنجم تمام توکن‌هاست، به بنیان‌گذاران این شرکت اختصاص یافت و باقی‌مانده آن هم به یک حساب ذخیره‌ای واریز شد. مکانیزم عرضه ریپل به گونه‌ای است که هر ماه، ۱ میلیارد توکن XRP وارد چرخه می‌شود.

XRP روی دفتر کل توزیع‌شده‌ای به اسم ایکس‌آر‌پی لجر (XRP Ledger) کار می‌کند. این دفتر کل مسئولیت ثبت تراکنش‌ها و انتقال ارزها را بر عهده دارد.

سرعت تراکنش‌ها در ریپل بسیار بالا است و کارمزد پایین آن سبب شده تا نقل‌وانتقالات مالی برای کاربران ارزان و سریع باشد. همین ویژگی و تلفیق آنها با خدمات دیگر شرکت ریپل، XRP‌ را به گزینه‌ای مناسب برای مؤسسات مالی و بانک‌ها تبدیل کرده تا از آن برای تسویه حساب‌های خود استفاده کنند.

انجام هر تراکنش در شبکه ریپل چیزی در حدود ۴ ثانیه طول می‌کشد و محدودیتی در حجم سرمایه‌های انتقالی وجود ندارد.

مزایای ریپل چیست؟

ریپل مانند بسیاری دیگر از شبکه‌های بلاک چینی در مقابل جعل اطلاعات مقاوم است؛ این یعنی کسی نمی‌تواند به این راحتی‌ها اطلاعات روی دفتر کل توزیع‌شده آن را دستکاری کند.

همان طور هم که قبلاً اشاره کردیم، تراکنش‌ها در ریپل به‌سرعت انجام می‌گیرند و نیازی نیست مثل تراکنش‌های بیت کوین یا اتریوم که چندین ساعت باید منتظر انجام تراکنش ماند، انتظار بشید.

کارمزدهای هم بسیار پایین است. مقیاس‌پذیری بالای شبکه ریپل این قابلیت را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که بدون نگرانی از اشباع شبکه یا تغییرات لحظه‌ای کارمزدها، تراکنش‌ها و نقل‌وانتقالات مالی خود را انجام دهند.

ریپل مانند بیت کوین یک دارایی ضدتورمی است؛ از آنجایی که تمام واحدهای آن از ابتدا ایجاد شده‌اند و دیگر خبری از اضافه‌شدن به مجموع توکن‌ها نیست، طبیعتاً تورمی هم در کار نیست. همین مسئله شاید باعث شود سرمایه‌گذاری بلندمدت روی این توکن معقول و منطقی باشد. با این حال نباید از تعداد بالای توکن‌ها غافل شد.

نقدینگی بالای توکن ریپل، یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت این ارز دیجیتال به حساب می‌آید. تقریباً تمام صرافی‌های ایرانی و خارجی ریپل را لیست کرده‌اند و در واقع ریپل مثل پول نقد است. شما می‌توانید به‌سرعت و در هر صرافی‌ای که عضو هستید، ریپل بخرید و بفروشید. جفت‌ارزهای معاملاتی این ارز هم بسیار زیاد است و همین مسئله ریپل را به یکی از محبوب‌ترین ارزها برای معامله‌گران بدل کرده است.

معایب ریپل چیست؟

معایب ریپل چیست؟ بسیاری از طرفداران ارزهای دیجیتال، ریپل را به متمرکزبودن متهم می‌کنند. در واقع از آنجایی که بازار رمزارزها به غیرمتمرکزبودن معروف است و بیت کوین، به‌عنوان اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز دنیا، با هدف ایجاد یک سیستم پرداخت کاملاً مستقل و غیرمتمرکز ایجاد شده است، منتقدان می‌گویند ریپل تافته‌ای جدابافته در این میان به حساب می‌آید.

شرکت ریپل متمرکزبودن XRP‌ را رد می‌کند و می‌گوید هیچ کنترلی روی دفتر کل توزیع‌شده ریپل ندارد.

تأیید تراکنش‌های ریپل به عهده نودهای منحصربه‌فرد Unique Node Lists) است. در واقع زمانی که ۸۰ درصد نودها اعتبار یک تراکنش را تأیید کنند، تراکنش معتبر و قطعی به حساب می‌آید.

به‌گفته ریپل، حتی در صورتی که شرکت ریپل نابود شود، باز هم معاملات XRP‌ ادامه خواهد یافت؛ چراکه دفتر کل توزیع‌شده این ارز دیجیتال مستقل از شرکت ریپل و به‌صورت کاملاً غیرمتمرکز کار می‌کند. ولی نباید فراموش کرد در صورتی که شرکت ریپل از میان برود، باید منتظر سقوط شدید قیمت XRP هم بود.

اخیراً هم کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا با طرح شکایت از شرکت ریپل، این شرکت را به عرضه اوراق بهادار ثبت‌نشده متهم کرده است. پس از اعلام این خبر، قیمت ریپل با کاهشی شدید مواجه شد؛ در نتیجه اگر ریپل از بین برود یا حتی خبری بد، مثل خبر شکایت کمیسیون بورس آمریکا، منتشر شود، کاهش قیمت XRP‌ غیرقابل‌اجتناب خواهد بود.

شاید بتوان گفت که سرعت انجام تراکنش‌ها و کارمزدهای پایین شبکه ریپل، می‌تواند ضعف‌هایی نظیر نبود شفافیت کافی یا نیمه‌متمرکزبودن آن را بپوشاند. بستگی دارد از کدام جنبه به XRP‌ نگاه کنید!

آیا ساخت کیف پول XRP پولی است؟

یکی از ویژگی‌های XRP که بسیاری از کاربران را گیج می‌کند، هزینه ساخت حساب روی کیف پول است. در کدهای ریپل آمده است که برای ساخت کیف پول روی شبکه ریپل، ۱۰ ریپل است؛ یعنی شما اگر یک کیف پول بسازید و ۲۰ توکن XRP‌ به آن واریز کنید، تنها قادر خواهید بود ۱۰ توکن XRP را برداشت کنید.

این محدودیت پیش‌تر ۲۰ توکن XRP بود که شرکت ریپل اخیراً آن را ۵۰ درصد کاهش داده و به ۱۰ توکن رسانده است. نکته خیلی مهمی که باید به یاد داشت این است که برای نگه‌داری XRP‌ روی صرافی نیازی به صرف ۱۰ توکن نیست. یعنی اگر شما ۵۰ ریپل روی صرافی داشته باشید و بخواهید آن را به حسابتان در صرافی دیگر منتقل کنید،‌ نیازی به پرداخت ۱۰ توکنِ ایجاد حساب ندارید. اما چرا؟

بگذارید توضیحی ساده در این مورد ارائه کنیم: در واقع وقتی شما رمزارزهای خود را به حساب صرافی واریز می‌کنید، صرافی ارزهای شما را در کنار ارزهای دیگران قرار می‌دهد؛ به‌عبارت دیگر با واریز ۱۰۰ توکن ریپل به صرافی بایننس، این صرافی ۱۰۰ توکن شما را به کیف پول خودش که حاوی مقادیر بسیار زیادی XRP است می‌ریزد و برای شما یک آدرس تازه نمی‌سازد.

صرافی با توجه به بستری که دارد، حساب‌های مختلفی روی صرافی می‌سازد و دارایی‌های شما را روی صرافی به شما نشان می‌دهد. یعنی صرافی یک حساب ریپل ایجاد کرده و ۱۰ توکن ریپل در حساب قفل کرده است و حالا دیگر نیازی نیست شما هم یک بار دیگر این کار را بکنید.

موضوع دیگری که باید به یاد داشته باشید این است که ریپل هیچ کیف پول رسمی‌ای ندارد؛ یعنی در سایت ریپل هم هیچ اشاره‌ای به کیف پول خاصی نشده است. ریپل در این مورد اطلاعاتی ارائه نمی‌کند. ولی این به معنای کم‌اعتباربودن ریپل نیست و تنها سیاست شرکت ریپل است.

جمع‌بندی

در این مقاله از داموندمگ در مورد ریپل چیست و مزایای و معایب ریپل چیست حرف زدیم. ریپل یک شرکت بزرگ در حوزه خدمات مالی است. یکی از محصولات این شرکت، توکن XRP‌ است که بر بستر بلاک چین ریپل و دفتر کل توزیع‌شده ریپل لجر کار می‌کند.

تراکنش‌های سریع XRP و کارمزدهای پایین آن، این رمزارز را به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های برای کاربران خرد و نهادهای بزرگ مالی بدل کرده است.

چالش‌های اخیر شرکت ریپل نظیر شکایت‌های متعدد و پرونده حقوقی این شرکت با کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، باعث شده تا کمی از رشد اخیر بازار رمزارزها عقب بماند.