راگ پول Rug Pull یکی از روشهای کلاهبرداری در بازار ارزهای دیجیتال است، که به اشکال مختلف شاهد آن هستیم. این کلاهبرداری به هیجانزده کردن سرمایهگذاران از طریق وعده سودآوری زیاد متکی است. بنابراین شناخت آن و روشهای انجام این نوع کلاهبرداری برای سرمایهگذاران در بازار ارز دیجیتال حتی از نان شب هم واجبتر است!
افرادی که بدون شناخت تیم توسعه دهنده، اهداف ارائه توکن، مطالعه وایت پیپر و تحت تاثیر تبلیغات و رسانههای در دام کلاهبرداریهای راگ پول میافتند، پس از مدت بسیار کوتاهی، برای مثال چند روز، سرمایه خود را از دست میدهند. در کلاهبرداری راگ پول درست زمانی که تصور میکنیم سود سرمایهگذاری به بالاترین حد خود رسیده است، توسعه دهندگان از مجموعه خارج شده و توکنهای بیارزشی برای ما باقی میگذارند.
در ادامه این مقاله از داموندمگ با ما همراه باشید تا به طور کامل کلاهبرداری راگ پول و روشهای تشخیص آن را با یکدیگر بررسی کنیم.
راگ پول چیست؟
به زبان ساده میتوان گفت راگ پول (Rug Pull) نوعی دزدی به شیوه نوین است؛ در این نوع دزدی که در بازار ارزهای دیجیتال رخ میدهد، فرد یا افراد صاحب پروژه پس از آنکه به اندازه کافی سرمایه به دست آوردند، کاربران را رها میکنند. این نوع کلاهبرداری از ماهیت غیرمتمرکز بودن بلاکچین و سیستم ارزهای دیجیتال سرچشمه میگیرد؛ هیچ ناظری در این سیستمها وجود ندارد و افراد به راحتی میتوانند یک پروژه کریپتو را راهاندازی کنند.
افرادی که با هدف کلاهبرداری شروع به کار میکنند، ابتدا یک توکن جدید را به بازار معرفی کرده و سپس با کمک تبلیغات، شروع به جذب سرمایهگذاران مینمایند. به این ترتیب با بیشتر شدن کاربران متقاضی سرمایهگذاری، استخر نقدینگی بزرگی تشکیل میشود که سرمایه بسیار زیادی در آن وجود دارد. در این زمان کلاهبرداران استخر را خالی میکنند و شما میمانید و کوینهای بیارزش! البته نشانههایی وجود دارد که با دیدن آنها باید به وقوع راگ پول شک کرد که در ادامه هریک را معرفی خواهیم کرد.
کلاهبرداری Rug Pull چگونه انجام میشود؟
برای شروع راگ پول، کلاهبرداران ابتدا در یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال کاملاً جدیدی را معرفی میکنند. برخی از صرافیها مانند Uniswap و Sushiswap اجازه میدهند هر کاربر ارز دلخواه خود را بدون هیچگونه مراحل قانونی یا قاعده خاصی ایجاد کند. ساختن یک کوین واقعی دشوار است، اما این افراد با استفاده از کدهای ارزهای دیگر و تنها ایجاد تغییرات بسیار کوچک کار خود را پیش میبرند.
حال این افراد باید به ترتیبی به سرمایهگذاران نشان بدهند که کوینی ارزشمند ساختهاند که قابلیتهای بسیاری دارد و برای سرمایهگذاری مناسب است. برای این کار، آنها استخر نقدینگی را پر کرده و شروع به تبلیغات گسترده و قابل توجه در شبکههای مجازی میکنند. معمولاً در این تبلیغات با پیشنهادات بسیار جذاب روبرو هستیم که خبر از سودآوری هنگفت میدهند.
افراد ساده که به سرعت تحت تأثیر تبلیغات قرار میگیرند، آن را باور کرده و شروع به خرید کوین جدید و مبادله کوینهای خود با آن میکنند. زمانی که استخر نقدینگی از ارز با ارزشی مانند اتر پر شد، کلاهبرداران آن را خالی کرده و کاربران را به حال خود رها میکنند.
انواع راگ پول
سه نوع راگ پول مختلف وجود دارد. بیایید تا هر یک را با هم بررسی کنیم:
1. سرقت نقدینگی
این مورد کاملاً مشابه توضیحی است که در چگونگی انجام کلاهبرداری Rug Pull ارائه کردیم. توکن قلابی، استخر نقدینگی و تبلیغات گسترده، سه ضلعی هستند که کلاهبرداران از آن استفاده میکنند. زمانی که به دلیل تزریق سرمایه به استخر، توکن ارزشمند شد، کلاهبردار ضربه آخر را میزند، یعنی کوینهای ارزشمند را برداشته و سرمایهگذاران را به حال خود رها میکند.
2. اختلال فنی؛ دستکاری قرارداد هوشمند
در این نوع راگ پول، کلاهبرداری با ایجاد اختلال فنی و دستکاری قرارداد هوشمند اعمال میشود. یعنی سرمایهگذاران پس از خرید توکن نمیتوانند آن را خرج کنند! در ابتدا افراد تصور میکنند مانند ارزهای دیگر دستشان در مبادله و معامله باز است، اما چنین نیست و امکان خرج آن وجود ندارد. زمانی که استخر نقدینگی پر شد و ارزش توکن بالا رفت، کلاهبرداران آنها را میفروشند و تمام سرمایههای تزریق شده را از بین میبرند. این درست اتفاقی است که در رابطه با توکن اسکوئید گیم یا همان بازی مرکب رخ داد! سرمایهگذاران مقداری از این توکن را خریدند و پس از رشد چندصد هزار درصدی متوجه شدند نمیتوانند آن را به فروش برسانند.
3. فروش توکنها توسط توسعه دهندگان
از دید بازار، کاری که در این نوع راگ پول صورت میگیرد کلاهبرداری نیست، اما حقیقت چیز دیگری است. زمانی که کلاهبردار که توسعه دهنده پروژه است آغاز به کار میکند، با وعدههای بسیار سرمایهگذار جذب میکند، اما این وعدهها دروغین هستند و اصلاً هدفی در کار نیست. کلاهبرداران این پروژهها درصد بالایی از پروژه را به خود اختصاص میدهند و زمانی که سرمایه کافی جذب شد، شروع به فروش سهم خود کرده و سرمایهگذاران را با توکنهای بیارزش رها میکنند.
نمونههای کلاهبرداری راگ پول
تا به حال چندین کلاهبرداری راگ پول رخ داده است، که در ادامه برخی از آن را معرفی میکنیم.
1. پروژه اسکویید گیم یا ماهی مرکب
به لطف پلتفرم نتفلیکس و صنعت پیشرفته سریالهای کرهای، بیشتر ما با نام بازی ماهی مرکب یا Squid Game آشنا هستیم. این سریال داستان افرادی را روایت میکند که از سر ناچاری و به دلیل مشکلات مالی جدی وارد یک سری بازیهای حذفی میشوند که جایزه آن پول بسیار هنگفتی است، اما نمیدانند که برای این پاداش باید چه شرایطی را بپذیرند و تنها تحت تأثیر مبلغ جایزه وارد آن شدهاند.
مدتی پس از شروع این سریال، توکنی با نام Squid با هدف استفاده از محبوبیت این سریال کرهای معرفی شد. محبوبیتی که این توکن به دست آورد به اندازه سریال بازی مرکب بزرگ و گسترده بود، تا جایی که در نهایت از 1 سنت به ارزش 2861 دلار برای هر واحد رسید. با این حال، چیزی که سرمایهگذاران نمیدانستند این بود که پس از خرید، تا مدت مدیدی نمیتوانستند این توکنها را به فروش برسانند.
افراد بسیاری تحت تأثیر میزان رشد آن در استخر نقدینگی این ارز سرمایهگذاری کردند، اما راگ پول رخ داد و بر سر تمامی سرمایهگذاران کلاه بزرگی گذاشته شد! در حال حاضر ارزش این توکن 0.003028 دلار است و دیگر راهی برای بازگرداندن سرمایه از دست رفته وجود ندارد.
اگر سریال بازی ماهی مرکب را دیده باشید، میدانید که در هر مرحله بازندگان کشته میشوند و درواقع به این شکل حذف میشوند. بنابراین حدس اینکه اشکالی در کار است و انتخاب این نام برای یک توکن اگرچه موجب جذب کاربر میشود، اما ممکن است عواقبی به همراه داشته باشد دشوار نبود.
2. لونا ییلد (Luna Yield)
Luna Yield یک پروژه استخراج نقدینگی بود که در شبکه سولانا راهاندازی شد. توسعه دهندگان این پروژه به طور ناگهانی وب سایت، حسابهای تلگرام و توییتر خود را حذف کردند و تقریبا 10 میلیون دلار نقدینگی که توسط کاربران فراهم شده بود را به جیب زندند!
3. وان کوین (OneCoin)
OneCoin یکی از بزرگترین طرح های پانزی (Ponzi) است که تا به حال در بازار ارزهای دیجیتال وجود داشته است. توسعه دهندگان این پروژه توانستند بیش از 4 میلیارد دلار از سرمایه گذاران ناآگاه سرقت کنند. برخی از توسعه دهندگان کلاهبردار این پروژه بعداً دستگیر شدند، در حالی که برخی دیگر ناپدید شدند.
چگونه پیش از وقوع Rug Pull از آن آگاه شویم؟
لازم است پیش از آنکه وارد استخر نقدینگی ارزی ناآشنا و جدید شویم، بررسیهایی انجام دهیم تا مشخص شود که آیا چنین ارزی واقعی است، یا یک کلاهبرداری راگ پول در راه است.
1. گروه توسعه دهندگان ناشناس
ممکن است بگویید که بیت کوین نیز توسط شخصی ناشناس ساخته شده است که نام و سوابقی از او در دست نیست، اما بهتر است بدانید که بیشتر ارزهای دیجیتال توسط افراد شناخته شده که اطلاعات آنها قابل تحقیق است ایجاد شدهاند. توسعهدهندگانی که ترجیح میدهند پشت نامهای مستعار پنهان شوند، ممکن است در حال برنامهریزی برای فرار از پیگیریهای قانونی پس از سرقت از سرمایهگذاران باشند. پس تا میتوانید از چنین پروژههایی اجتناب کنید.
2. پروژهای یک شبه ایجاد شده است
زمانی که یک رمزارز جدید در راه باشد، از زمانی که مشخص شود چه هدفی را دنبال میکند، توسعه دهندگان آن شروع به معرفی خود و پروژه میکنند تا جامعه سرمایهگذاران را آماده کرده و در آنها اعتماد ایجاد کنند. برای مثال همان توکن Squid که مثال زدیم با فاصله کمی از پخش سریال محبوب Squid Game آغاز به کار کرد، درست زمانی که مردم در هیجان آن بودند و بسیاری هم با این هیجان همراه شدند. بنابراین نباید تحت تأثیر هیجان تصمیم بگیریم.
3. نقدینگی کم
نقدینگی یک پروژه تعیین کننده سرعت تبدیل آن به پول نقد است. وقتی نوبت به سرمایهگذاری در یک پروژه میرسد، نقدینگی کم باید یک پرچم قرمز و نشانهای برای احتیاط باشد.
4. ترفندهای بازاریابی گسترده
ارزهای واقعی با معرفی موارد استفاده، کاربردها، چالشهایی که سعی در رفع آن دارند و به طور کلی معرفی اهداف خود آغاز به فروش میکنند. برعکس در مورد توکنهایی که با هدف کلاهبرداری راگ پول شروع به کار میکنند، تبلیغات داغ، هیجانی و پر از جملاتی شامل «فرصت استثنایی» و «سود کلان» دیده میشود. حتی اینفلوئنسرهای زیادی را در شبکههای اجتماعی میبینیم که در مورد این توکنهای صحبت میکنند و به طور کلی تکیه اصلی بر تبلیغات پولی است.
5. افزایش سریع ارزش
تمام بازارهای جهان بر اساس عرضه و تقاضا کار میکنند. بنابراین اگر میبینید که بازار یک توکن به دلایل نامعلوم در حال رشد است، باید به آن شک کنید. برخی افراد در دام FOMO گرفتار میشوند و این به دلیل ناتوانی در کنترل احساسات است. FOMO یا Fear of Missing Out، به شرایطی گفته میشود که سرمایهگذاران به دلیل ترس از جاماندن و از دست دادن موقعیت خوب شروع به سرمایهگذاری میکنند و این اصلاً خوب نیست.
سخن پایانی
همه ما سرمایهگذاران رمزارزها دوست داریم از این بازار سودی به دست آوریم، اما باید بدانیم که هر افزایش قیمت و هر موجی به صلاح نیست. کلاهبرداری راگ پول امروزه در حال زیاد شدن است و افراد سودجو سعی میکنند با تبلیغات جذاب و توکنهای جدید و به ظاهر ارزشمند، از ما سرقت کنند.
بهترین راه برای دور ماندن از کلاهبرداری Rug Pull ، توجه به بازار است. ما باید با مطالعه کافی یاد بگیریم که بازار تحت ثأثیر چه عواملی فراز و فرود را تجربه میکند و در همان چارچوب باقی بمانیم. بنابراین اگر تبلیغات زیادی از یک ارز دیدید که شما را تشویق به سرمایهگذاری میکند بدون آنکه هدفی از وجود توکن ارائه دهد، به هیچ عنوان به آن اعتماد نکنید.