شورت اسکوییز (Short Squeeze) چیست؟ دامی برای معامله‌گران حرفه‌ای

شورت اسکوییز یا فشار فروش استقراضی یکی از اتفاقات ناگهانی و غیرمنتظره در بازارهای مالی است که می‌تواند باعث افزایش غیرقابل پیش‌بینی قیمت در یک بازه زمانی کوتاه شود. این افزایش ناگهانی قیمت باعث بر هم زدن برنامه‌ریزی و ضرر شدید معامله‌گرانی می‌شود که قصد داشتند از کاهش قیمت سود کنند و یا اصطلاحا در موقعیت معاملاتی شورت (Short) قرار داشتند. اگر با اصطلاحاتی همچون شورت آشنا نیستید یا با خواندن چند خط بالا نتوانسته‌اید مفهوم شورت اسکوییز را متوجه شوید. اصلا نگران نباشید.چرا که در این مقاله، مبحث شورت اسکوییز چیست؟ به زبان ساده و همراه با مثال توضیح داده خواهد شد.
همچنین به این موضوع هم خواهیم پرداخت که چگونه شورت اسکوییز را تشخیص دهیم و به آن گرفتار نشویم. بنابراین توصیه می‌کنیم که حتما تا انتهای مقاله با صرافی داموند همراه باشید.

موقعیت معاملاتی Short یا فروش استقراضی چیست؟

قبل از آنکه به زبان ساده شورت اسکوئیز را توضیح دهیم، لازم است که توضیح کوتاهی در مورد موقعیت معاملاتی شورت دهیم. معاملات در بیشتر بازارهای مالی جهانی همانند بازار فارکس یا بازار ارزهای دیجیتال به صورت دو طرفه است. این به چه معناست؟ یعنی اینکه هم می‌توان از بالا رفتن قیمت و هم از پایین آمدن قیمت ها سود کرد.

درک این موضوع برای کسانی که فقط در بازار یک طرفه معامله کرده‌اند، کمی سخت است. در بازار یک طرفه، شما یک دارایی یا سهم را خریداری می‌کنید و بعد از بالا رفتن قیمت، آن را می‌فروشید. این رایج ترین و ساده‌ترین راه معامله در بازار مالی است. اما بازار دو طرفه به گونه‌ای طراحی شده است که معامله‌گران فقط می‌توانند با تشخیص جهت صحیح روند قیمت سود کنند.

به طور مثال در بازار دو طرفه، شما پیش بینی می‌کنید که قیمت یک دارایی کاهش خواهد یافت. بنابراین برای دریافت سود از پیش بینی خود، می‌توانید یک موقعیت معاملاتی Short ایجاد کنید. در نتیجه هر چه قیمت آن دارایی بیشتر کاهش پیدا کند، سود بیشتری دریافت خواهید کرد و برعکس اگر قیمت آن دارایی بالا برود، ضرر خواهید کرد.

برای خواندن مطالب بیشتر در مورد اصطلاحات بازارهای دو طرفه همچون موقعیت معاملاتی Long ، Short، لیکویید شدن و … توصیه می‌کنیم مقاله موقعیت معاملاتی Short و Long چیست؟ را مطالعه کنید.

شورت اسکوئیز یا فشار فروش استقراضی به زبان ساده

شورت اسکوییز (Short Squeeze) در بازارهای دو طرفه مالی، هنگامی رخ می‌دهد که قیمت‌ در یک روند پیش‌بینی نشده شروع به افزایش می‌کنند. معامله‌گرانی که قبلا پیش‌بینی می‌کردند، روند قیمت کاهشی باشد، در موقعیت معاملاتی شورت هستند، بنابراین وقتی روند افزایش قیمت ناگهانی شروع می‌شود، معامله‌گران شورت وارد ضرر می‌شوند.

هر کدام از این معامله گرها که در موقعیت Short هستند، حد ضرر خاصی برای خود دارند و بیشتر آن‌ها این حد ضرر را در سیستم تعریف کرده‌اند. یعنی در نرم افزار معاملاتی خود تنظیم کرده‌اند که اگر ضرر آن‌ها بیشتر از مقدار خاصی شد، سیستم اجازه دارد که به صورت خودکار از موقعیت معاملاتی Short خارج شود و معامله را ببندد.

در نتیجه وقتی یک تغییر روند ناگهانی و افزایشی رخ می‌دهد، حد ضرر یا نقطه Stop بیشتر معامله‌گرانی که در موقعیت شورت هستند، فعال می‌شود. بنابراین این معامله‌گران دچار ترس شدید شده و به صورت دستی یا اتوماتیک شروع به بستن موقعیت های Short خود می‌کنند.

بستن یک معامله شورت به معنای خرید آن دارایی است. وقتی که تعداد زیادی موقعیت شورت بسته می‌شود، به این معناست که یک حجم خرید بسیار بالا وارد معاملات بازار می‌شود و تقاضا را با فشار بالا می‌برد. این فشار روی تقاضا موجب ایجاد یک فشار افزایشی قیمت می‌شود و قیمت‌ با سرعت بیشتر زیاد می‌شود. به این فشار ناگهانی بر روی رشد قیمت، فشار فروش استقراضی یا همان شورت اسکوییز گفته می‌شود.

شورت اسکوئیز همانند شلیک یک گلوله یا سقوط بهمن است. همه چیز با یک حرکت ناگهانی افزایش قیمت شروع می‌شود، بعد از آن بیشتر موقعیت‌های شورت بسته می‌شوند و همین آغاز یک دومینوی بزرگ است. با بسته شدن هر معامله Short، قیمت بالاتر می‌رود و باعث بسته شدن موقعیت های شورت دیگر می‌شود. در نهایت نیز اکثر معاملات شورت بسته می‌شود و به دلیل ایجاد شورت اسکوییز یک افزایش قیمت شدید رخ می‌دهد.

توضیح شورت اسکوییز با یک مثال

تصور کنید که یک شرکت هواپیماسازی قصد دارد تا محصول جدیدی را وارد بازار کند. اکثر کارشناسان انتظار زیادی از کارایی این محصول جدید ندارند و آن را خوب ارزیابی نمی‌کنند. بنابراین قیمت سهام این شرکت هواپیماسازی در یک روند نزولی شروع به کاهش می‌کند و از 20 دلار به پانزده دلار می‌رسد.

در نتیجه بیشتر معامله‌گران عقیده دارند که قیمت به روند نزولی خود ادامه می‌دهد و بر روی سهم این شرکت موقعیت معاملاتی شورت باز می‌کنند. ناگهان خبرهای امیدوارکننده‌ای از محصول جدید شرکت می‌رسد، بنابراین روند قیمتی به صورت ناگهانی تغییر جهت می‌دهد و از پانزده دلار به هجده دلار می‌رسد.

در چنین شرایطی معامله‌گرانی که در موقعیت Short هستند، اقدام به بستن معامله خود می‌کنند و همانطور که در بخش قبل توضیح دادیم، در اثر این کار یک شورت اسکوییز رخ می‌دهد و قیمت با فشار افزایش می‌یابد. امکان دارد قیمت سهام این شرکت هواپیماسازی به 30 الی 40 دلار نیز افزایش پیدا کند. که بسیار بالاتر از هرگونه پیش بینی است.

چطور شورت اسکوییز را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص شورت اسکوییز می‌توان از چند شاخص زیر کمک گرفت :

توجه به شاخص Short interest (بهره فروش استقراضی)

نسبت تعداد کل دارایی که در موقعیت شورت قرار گرفته به تعداد کل دارایی‌های موجود، بهره فروش استقراضی نام دارد. این شاخص به شما این امکان را می‌دهد که تغییر رفتار و احساس معامله‌گران نسبت به یک دارایی را متوجه شوید.

هرچه در بازار یک دارایی فرصت‌های سفته‌بازی بیشتری وجود داشته باشد، درصد Short Interest بالاتری خواهد داشت. به طور مثال، اگر بهره فروش استقراضی در یک دارایی همیشه بین ۱۵ تا ۳۰ درصد باشد. باید به تغییرات بیشتر یا کمتر Short Interest در این دارایی حساس باشید. اگر مقدار این شاخص کمتر از میانگین همیشگی باشد، نشان‌دهنده این است که قیمت به سرعت و ناگهانی بالا رفته است و معامله‌گران در حال بستن معاملات شورت خود هستند. در نتیجه این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از وجود شورت اسکوییز باشد.

شاخص Short interest ratio (نرخ بهره فروش استقراضی)

نسبت تعداد کل دارایی که در موقعیت شورت قرار گرفته به میانگین حجم معاملات روزانه سهام، نرخ بهره فروش استقراضی نام دارد. هر چه معاملات شورت سهم بیشتری در حجم معاملات روزانه داشته باشند، احتمال وجود شورت اسکوییز بالاتر می‌رود.

وجود فشار خرید بالا و شورت اسکوییز

این موضوع هم که یکی از دلایل بنیادی وقوع شورت اسکوئیز است. همانطور که در بخش‌های قبلی توضیح دادیم، شورت اسکوییز موجب ایجاد یک فشار تقاضای بالا می‌شود. بنابرای اگر فشار خرید در معاملات یک دارایی بالاست. می‌تواند دلیلی بر وجود شورت اسکوییز باشد.

شاخص RSI

شاخص RSI از جمله اندیکاتورهای مهم در تحلیل تکنیکال است. همانطور که می‌دانید در این شاخص دو ناحیه وجود دارد که یکی از آن‌ها نشان‌دهنده اشباع خرید و ناحیه دیگر نشان‌دهنده اشباع فروش است. هنگامی که این شاخص در محدوده زیر 30 و در ناحیه اشباع فروش باشد، نشان‌دهنده این است که عرضه و فروش دارایی بیش از حد است و اگر ادامه پیدا کند، موجب افزایش قیمت شده و در نهایت شورت اسکوییز رخ می‌دهد.

شورت اسکوییز در چه بازارهایی رخ می‌دهد؟

در هر بازاری که امکان ایجاد موقعیت های معاملاتی شورت وجود داشته باشد، امکان وقوع شورت اسکوییز نیز وجود خواهد داشت. بنابراین تمام بازارهای دو طرفه همچون بازار فارکس مستعد این اتفاق هستند. در بازارهای ارزهای دیجیتال نیز، معاملات عادی یا همان معاملات اسپات دارای موقعیت‌های معاملاتی Short نیستند. ولی اگر بخواهید از معاملات مارجین یا فیوچرز استفاده کنید، امکان وقوع شورت اسکوییز در بازارهای رمزارزها نیز وجود خواهد داشت.

خطرات معاملات شورت

معامله‌گرانی که قصد استفاده از پوزیشن های معاملاتی Short را دارند، باید توجه کنند که سقفی برای زیان در اینگونه معاملات وجود ندارد و امکان این وجود دارد که تمام دارایی خود را نیز در اینگونه معاملات از دست دهید. چرا که هیچ حدی برای بالا یا پایین رفتن قیمت ها وجود ندارد و شما بر روی جهت حرکت قیمت معامله می‌کنید.

حتی اگر سال‌ها تجربه معامله در بازارهای مالی را دارید و دارای یک استراتژی حرفه‌ای برای معامله‌گری هستید. باز هم نباید از خطرات و ریسک باز کردن معاملات Short غافل شوید. شورت اسکوئیز که در این مقاله به بررسی آن پرداختیم، یکی از همین ریسک های ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی برای معاملات شورت است که حتی می‌تواند معامله‌گران حرفه‌ای را نیز به دام بیندازد.

پیشگیری از افتادن در تله شورت اسکوئیز، حتی برای معامله‌گران حرفه‌ای نیز بسیار سخت است. هر چقدر هم که همه چیز را حساب کنید، باز هم امکان افتادن در این دام وجود دارد. در بعضی اوقات هم ایجاد این اتفاق به صورت عمدی است و افرادی که دارایی زیادی دارند، با افزایش ناگهانی قیمت یا منتشر کردن خبر، اقدام به ایجاد شورت اسکوییز و لیکویید کردن موقعیت‌های معاملاتی شورت می‌کنند.

بنابراین فراموش نکنید که برای انجام معاملات شورت همواره باید حد ضرر و حد سود مشخصی داشته باشید و در صورتی که اوضاع طبق پیش‌بینی شما پیش نرفت، باید به سرعت از موقعیت معاملاتی خود خارج شوید. همیشه در معاملات خود احتیاط کنید و حد ریسک معقولی را به کار ببندید.

سخن پایانی

در این مقاله به توضیح یکی از ریسک ها و دام‌های غیرقابل پیش‌بینی در معاملات شورت پرداختیم که شورت اسکوئیز یا فشار فروش استقراضی نام دارد. در این مطلب ابتدا به توضیح مختصری از موقعیت معاملاتی شورت پرداختیم.

در ادامه با زبان ساده و با بیان مثال به توضیح شورت اسکوییز پرداختیم و بیان کردیم که چگونه می‌توانیم شورت اسکوییز را تشخیص دهیم. سعی کردیم که هر آنچه لازم است درباره این موضوع به شما مخاطب عزیز ارائه دهیم. اگر قصد انجام معاملات شورت را دارید، حتما قبل از هر اقدامی ریسک‌های مربوط به آن را بسنجید و به حد ضررها و حد ریسک خود پایبند باشید.

سوالات متداول در زمینه شورت اسکوئیز

شورت اسکوییز چیست؟

یک افزایش ناگهانی قیمت، می‌تواند باعث ایجاد ترس در معامله‌گرانی شود که در معاملات شورت خود دچار ضرر شده‌اند. این معامله گران برای جلوگیری از ضرر بیشتر، اقدام به بستن معاملات Short خود می‌کنند. این کار باعث ایجاد تقاضای بیشتر در بازار می‌شود و با ایجاد یک فشار موجب افزایش بیشتر قیمت می‌شود. این اتفاق شورت اسکوییز نام دارد و در این مقاله با زبانی ساده‌ و ذکر مثال توضیح داده شده است.

چگونه از شورت اسکوییز در معاملات یک دارایی مطلع شویم؟

برای تشخیص این موضوع در معاملات یک دارایی، می‌توان از پارامترهایی همچون Short interest ، Short interest ratio ، فشار خرید و اندیکاتور RSI استفاده کرد. چگونگی استفاده از این پارامترها در مقاله توضیح داده شده است.

شورت اسکوییز چه مدت به طول می‌انجامد؟

هیچ مدت زمان خاصی برای ادامه پیدا کردن یک شورت اسکوئیز وجود ندارد. امکان دارد که این اتفاق خیلی سریع رخ دهد و امکان دارد که مدت زمان زیادی به طول بیانجامد.

آیا شورت اسکوئیز در بازار رمزارز ها نیز وجود دارد؟

در هر بازاری که امکان انجام معاملات دو طرفه و باز کردن معاملات Short وجود داشته باشد، امکان وقوع شورت اسکوییز نیز وجود خواهد داشت. بنابراین در معاملات اسپات ارزهای دیجیتال امکان اتفاق افتادن این قضیه وجود ندارد و در حالتی رخ می‌دهد که شما از معاملات مارجین یا فیوچرز در بازارهای رمزارزی استفاده کنید.