استیبل کوین چیست؟‌ همه چیز درباره ارز دیجیتال باثبات

استیبل کوین چیست؟ این سؤالی است که ذهن بسیاری از افراد تازه‌ وارد به دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال را متوجه خود می‌کند. بازار ارزهای دیجیتال خصوصا در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، نوسانات شدید و هولناکی را تجربه کرده است. صعودها و نزول‌های مکرر از این ارزها نوعی سرمایه متزلزل و بدون ثبات ساخته است. عدم ثباتی که بسیاری از کاربران و سرمایه‌گذاران خصوصا سرمایه‌گذاران نوپای بازار را می‌ترساند.

این موضوع زمانی تشدید می‌شود که بدانیم اکثر این سرمایه‌گذاران اصولا از تحلیل‌های تکنیکال، فاندامنتال و فعالیت‌های مؤثری مانند ردیابی و پیگیری تراکنش‌های مالکان عمده ارزهای دیجیتال (نهنگ‌های ارز دیجیتال) چیزی نمی‌دانند. همین سردرگمی و عدم آگاهی از تحلیل‌ها و توان پیش‌بینی رفتار بازار باعث می‌شود تا ترس بعضی سرمایه‌گذاران دوچندان شود.

روش اول حل این موضوع این است که تمام سرمایه‌گذاران، به دنبال یادگیری مهارت‌هایی مانند تحلیل و سایر موارد یادشده بروند. این امر اصولا امکان‌پذیر نیست. زیرا اکثریت این افراد یا علاقه‌ای به یادگیری ندارند و صرفا برای کسب سود وارد بازار شده‌اند و بعضی نیز با وجود علاقه به یادگیری، زمانی برای این کار ندارند. این گروه معمولا شغل اصلی خود را رها نمی‌کنند و حضور در بازارهای جهانی ارز دیجیتال را به عنوان یک عامل درآمدزای ثانویه می‌بینند.

حال راه حل حفظ دارایی و حتی افزایش آن در چنین بازار پرنوسان و پرتلاطمی چیست؟ استیبل کوین مفهومی است که پاسخ سؤال مذکور را در خود دارد. در ادامه مطلب از داموندمگ مفصل به چیستی و کاربرد ارز Stablecoin می‌پردازیم.

 استیبل کوین Stablecoinچیست؟

اگر به نام انگلیسی این مفهوم نگاهی بیندازیم می‌توانیم مقدماتی از موضوع را درک کنیم. کلمه انگلیسی Stablecoin از دو کلمه مجزای Stable و Coin تشکیل شده است. اولی به معنای ثابت و دومی به معنای سکه است. در دنیای بلاکچین، کوین یا سکه اصطلاحی است که به ارزهای دیجیتال گفته می‌شود؛ مثلا بیت کوین یا شت کوین.

حال چه برداشتی از این دو کلمه می‌توانیم داشته باشیم؟ با کمی دقت و آشنایی با نوسانات ارزهای دیجیتال مختلف و مقایسه نگرانی‌های ناشی از آن با کلمه استیبل کوین به عنوان یک کلید و راه حل، متوجه می‌شویم که منظور ارزهای دیجیتالی است که ثابت هستند و نوسان ندارند. یعنی از روزی که شما به عنوان یک سرمایه‌گذار یک ارز دیجیتال باثبات خریداری می‌کنید، تا روزی که آن را به فروش می‌رسانید، قیمت ارز دیجیتال تغییری نکند.

قیمت و ارزش چنین ارزهای دیجیتالی با استفاده از سایر شاخص‌های مهم در بازارهای مالی مشخص می‌شود. طلا و دلار دو شاخص مهم هستند که با توجه به ثبات حضور در بازار می‌توانند مرجعی برای تعیین ارزش ارزهای استیبل باشند. استیبل‌کوین‌های امروزی اکثرا بر مبنای دلار ارزش‌گذاری می‌شوند.

شاید تاکنون با توجه به این توضیحات متوجه شده باشید که هدف از خرید Stablecoin توسط یک سرمایه‌گذار، به هیچ وجه نمی‌تواند کسب سود و درآمد باشد. زیرا ارزش چنین دارایی‌هایی همواره ثابت خواهد بود و صعود یا سقوط نخواهد داشت. اما از این ارزها می‌توان به عنوان یک پناهگاه برای سرمایه‌های دیجیتالی استفاده کرد. یعنی مثلا زمانی که قصد معامله در بازار را ندارید به منظور حفظ سرمایه خود، آن را به استیبل کوین تبدیل کنید تا خیالتان از سقوط قیمت و ضرر راحت باشد.

همچنین دیگر کاربردی که چنین ارزهای دیجیتالی می‌توانند داشته باشند این است که در هنگام خرید یا فروش سایر دارایی‌ها بر بستر بلاکچین می‌توان از آن‌ها به عنوان یک ابزار مطمئن استفاده کرد. از طرفی، برای انجام سایر انواع مبادلات مالی در بازارهای حوزه ارزهای دیجیتالی مانند وام گرفتن، پرداخت خارج از کشور و… نیز می‌توان از ارزهای باثبات استفاده کرد که بسیار سریع‌تر و کارآمدتر از سایر ابزارها عمل می‌کنند.

استفان مک کئون از اساتید شناخته‌شده امور مالی در دانشگاه اورگان که خود نیز فعالیت‌هایی در زمینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال دارد، استیبل کوین را یک ابزار مبادله می‌داند. او می‌گوید که در فعالیت‌های تجاری که در صندوق رمزارزها دارد، بیش از نیمی از تراکنش‌هایش را با استفاده از ارزهای باثبات انجام می‌دهد.

درک اهمیت حضور Stablecoin در بازار جهانی ارزهای دیجیتال

شاید با توضیحاتی که تاکنون دادیم، مفهوم ارزهای یادشده را تا حدودی متوجه شده باشید. اما تا مثال عینی همراه با اعداد و ارقام واقعی نداشته باشیم، درک شما از این موضوع بسیار ضعیف خواهد بود. بنابراین قصد داریم تا در یک بازه زمانی خاص، نوسانات مهم‌ترین و محبوب‌ترین ارز دیجیتال دنیا یعنی بیت کوین را بررسی کنیم.

جفت ارزی بیت کوین و دلار آمریکا (BTCUSD) پس از گذشت سال‌ها همچنان محبوب‌ترین جفت‌ارز در بازار جهانی ارزهای دیجیتال است. اما این ارز نوسانات بسیار شدیدی را خصوصا چند ماه پس از همه‌گیری ویروس کرونا تا کنون تجربه کرده است.

صعود و سقوط‌های شدید و فوق‌العاده بزرگی که می‌تواند هر سرمایه‌گذار غیرحرفه‌ای و تازه‌کار در بازار را در استراتژی حضور خود در بازار به اشتباه بیندازد. این امر مستقیما می‌تواند منشأ ضررهای مالی هنگفت بسیاری از سرمایه‌گذاران باشد. حال به قسمت بعدی خوب دقت کنید تا سطح نوسانات و شدت آن‌ها در این رمزارز را مشاهده کنید.

ماکزیمم قیمت 5000 دلاری بیت کوین در ماه مارس 2020، تقریبا یک سال بعد و در آوریل 2021 به عدد وحشتناک 65000 دلار رسید. کمتر از سه ماه بعد در ژوئن همین سال با یک افت ویرانگر و از ‌دست‌دادن بیش از 50 درصد ارزش، قیمت به محدوده 30000 دلار رسید. این درحالی است که همین ارز 5 ماه بعد مجددا توانست قیمت 65 هزار دلاری گذشته خود را تجربه کند.

حتی اگر بخواهیم نوسانات روزانه بیت کوین را هم معیار قرار دهیم، بازهم مشاهده می‌کنیم که این ارز پتانسیل 10 درصد افزایش یا کاهش ارزش را در چند ساعت داشته است. بنابراین در چنین بازاری، احتمال دارد فردی در کمتر از یک سال نصف سرمایه خود را از دست بدهد، وجود ارزهایی مانند استیبل کوین‌ها کاملا ضروری به نظر می‌رسد.

استیبل کوین ها کدامند؟ معرفی استیبل کوین‌ها و انواع مختلف آن‌ها

ارزهای فیات معمولا پشتوانه و اعتماد خاصی در میان عامه مردم در جوامع مختلف دارند. زیرا پشتیبان اصلی چنین ارزهایی تنها قدرت سیاسی حکومتی است. در چنین شرایطی طبیعی است که کمترین بی‌اعتمادی نسبت به چنین ارزهایی از سوی مردم وجود نداشته باشد. همین موضوع می‌تواند یک ثبات ارزش نسبی برای چنین ارزهایی ایجاد کند. بسیاری از این ارزها از سوی بانک‌های مرکزی نظام‌های حکومتی خود اداره و پشتیبانی می‌شوند.

استیبل کوین‌ها دقیقا برای پرکردن شکاف بین ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات عمل می‌کنند. به طور کلی از نظر پشتوانه و منابع، سه دسته استیبل کوین وجود دارد که به توضیح آن‌ها می‌پردازیم:

1. استیبل کوین‌هایی که پشتوانه فیات دارند: استیبل کوین‌های این‌چنینی همیشه ذخیره‌ای مشخص از ارزهای فیات (مثلا دلار آمریکا) را برای پشتیبانی از انتشار تعدادی از کوین‌های خود حفظ می‌کنند. البته شاید شما هم به این فکر کرده باشید که پشتوانه به غیر از ارزهای فیات می‌تواند طلا، نقره یا حتی نفت باشد. اما اکثر ارزهای دیجیتالی باثبات امروزی، پشتوانه ارز فیات خصوصا دلار آمریکا را دارند.
   ذخایر ارزهای فیات به صورت مرتب در چنین کوین‌هایی نظارت و نگهداری می‌شود. زیرا پشتوانه اصلی ارزهای باثبات این‌چنینی، همین ذخایر هستند. تتر (USDTUSD) و TrueUSD (TUSDUSD) دو Stablecoin مشهور و محبوب هستند که هردو ارزشی معادل 1 دلار آمریکا دارند و با سپرده‌ها و ذخایر دلاری پشتیبانی می‌شوند.
2. استیبل کوین‌هایی که پشتوانه ارز دیجیتال دارند: این ارزها با استفاده از سایر ارزهای دیجیتالی پشتیبانی می‌شوند. اما نکته مهم درباره این کوین‌ها این است که دخایر پشتیبانی آن‌ها یعنی ارزهای دیجیتال، خود دارایی‌هایی ثابت نیستند و احتمال هرنوع نوسانی در آن‌ها وجود دارد. برای حل این مشکل تعداد ارزهای سپرده‌گذاری‌شده برای پشتوانه باید به‌شدت افزایش پیدا ‌کنند.
   یعنی تعداد زیادی ارز دیجیتال به عنوان پشتیبان سپرده‌گذاری و ذخیره می‌شوند و تعداد کمتری (نسبت به سپرده) ارز باثبات انتشار پیدا می‌کنند. مثلا مقداری اتر به ارزش 2000 دلار ممکن است به عنوان سپرده و ذخیره برای انتشار تعدادی استیبل کوین به ارزش 1000 دلار استفاده شود. این یعنی حتی با ضریب نوسان 50 درصدی نیز، خللی در ارزش و پشتوانه استیبل کوین ایجاد نمی‌شود.
3. استیبل کوین الگوریتمی بدون پشتوانه: این نوع از ارزهای باثبات هیچ ذخیره و پشتوانه‌ای ندارند. سازوکار این کوین‌ها برای حفظ و ثبات ارزش ارز دیجیتال خود، چیزی شبیه به یک بانک مرکزی است. برای مثال بیس کوین از مکانیزم اجماعی برای حفظ و ثبات ارزش ارزهای خود استفاده می‌کند. این کار با استفاده از کاهش یا افزایش عرضه بر اساس نیاز صورت می‌گیرد.

این دقیقا شبیه به چاپ اسکناس از سوی بانک مرکزی یک کشور برای کنترل ارزش یک ارز فیات است. با اجرای یک قرارداد هوشمند بر روی یک پلتفرم غیرمتمرکز که به صورت مستقل اجرا شود، می‌توان چنین کنترل و نظارتی را بر روی استیبل کوین به منظور حفظ و ثبات ارزش پیاده کرد.

استیبل کوین غیرمتمرکز کدامند؟ لیست استیبل کوین های غیر متمرکز

دسته‌های سه‌گانه بالا را با یک نام دیگر نیز می‌شناسند و آن استیبل کوین غیرمتمرکز است. این عدم تمرکز نیز به دلیل ساختار و نحوه حفظ آن‌ها دلالت دارد. Stablecoin غیرمتمرکز را از نظر پشتوانه می‌تواند به دو نوع الگوریتمی و دارای پشتوانه تقسیم کرد.

غیرمتمرکزبودن این ارزها از آن جهت اهمیت دارد که می‌تواند نظارت و مدیریت را توزیع کند و از اختیار یک سازمان، نهاد یا گروه خاصی خارج کند. تعدادی از این ارزها در قسمت قبلی و در گروه‌های سه‌گانه نام برده شده است.

استیبل کوین متمرکز چیست؟ لیست Stablecoin های متمرکز

تیتر فوق سؤالی است که می‌تواند در ذهن بسیاری از افراد ناآشنا با مفهوم متمرکز یا غیرمتمرکزبودن شکل بگیرد. استیبل کوین‌های کاستدیال متمرکز معمولا توثیق‌شده با ارزهای فیات و به صورت آف چین هستند. USD کوین و بایننس USD از جمله مثال‌ها و انواع مشهور از استیبل کوین‌های متمرکز هستند.

چنین کوین‌هایی در واقع همان IOUهای توکن‌شده‌ای هستند که بر روی یک بلاکچین مانند اتریوم مستقر می‌شوند و ثبات را با استفاده از کنترل عرضه و تقاضا ایجاد می‌کنند. این استیبل کوین‌ها به دلیل اولین‌بودن همچنان محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال باثبات در بازار هستند.

معرفی استیبل کوین های برتر و مشهور

بهترین استیبل کوین در بازار امروزی ارزهای دیجیتال بدون شک ارز دیجیتال تتر است. از سال 2014 و راه‌اندازی تتر با نماد USDT هنوز هیچ ارز دیجیتال باثباتی نتوانسته است از نظر ارزش بازار و محبوبیت حتی به گرد پای تتر برسد! در ابتدای کار این ارز به منظور انتقال سریع پول بین صرافی‌هایی بود که قیمت ارزهای دیجیتال در آن‌ها با یکدیگر اختلاف داشت. جهت آشنایی بیشتر با تتر خواندن مقاله تتر (USDT) چیست؟

اما به غیر از این ارز، دیگر ارزهای دیجیتال باثبات نیز وجود دارند که در حجم عمده و به صورت گسترده استفاده می‌شوند:

• Dai: دای یک استیبل کوین بر روی بلاکچین اتریوم است که بر روی پروتکل MakerDAO اجرا می‌شود. این Stablecoin به دلار آمریکا متصل است و با استفاده از ارز بومی شبکه اتریوم یعنی اتر پشتیبانی می‌شود. این ارز سال 2015 ایجاد شده است.
• USD Coin: راه‌اندازی این ارز دیجیتال به سال 2018 بازمی‌گردد. ایجاد چنین ارز دیجیتال باثباتی نتیجه همکاری مشترک Circle و Coinbase است. پیش‌بینی می‌شود که ارزش عرضه‌شده این ارز دیجیتال تا سال 2023 به 190 میلیارد دلار برسد.

سخن پایانی؛ استیبل کوین‌ها ابزاری مهم برای حفظ ارزش هستند

تصور کنید در دنیای ارزهای دیجیتالی که در فاصله بین سال‌های 2019 تا 2021 نوسانات بیش از 100 درصدی را نیز در برخی موارد تجربه کرده است، ابزاری با ارزش ثابت برای نگهداری از سرمایه وجود نداشت. یقینا در چنین شرایطی ادامه حیات بلاکچین و ارزهای دیجیتال به خطر می‌افتاد. اما پدیده Stablecoin مانع از این افول در بلاکچین شده است.

با تمام تعاریفی که از ارزهای دیجیتال با ارزش ثابت داشتیم، اما برخی تردیدها نیز نسبت به ذخایر و پشتوانه‌های این کوین‌ها وجود دارد. مثلا اینکه چقدر ادعای مالکان استیبل کوین‌ها درباره ذخایر و پشتوانه‌ها درست است؟ یا اینکه اگر پشتوانه‌های اصلی مانند دلار و طلا در اثر عوامل مختلف سقوط کنند، سرنوشت ارزهایی که با دلار و طلا پشتیبانی می‌شوند، چیست؟

پاسخ قطعی به این سؤالات یقینا ابهام‌ها را برطرف می‌کند. اما فعلا با توجه به محدودیت و صحت منابع تحقیقاتی، نمی‌توان اطلاعات دقیقی در این مورد کسب کرد. چیزی که تاکنون در بازار مشاهده‌شده است، عملکرد مناسب و بی‌نقص استیبل کوین‌ها به عنوان یک ابزار انتقال سریع بوده است. اما این نمی‌تواند تضمینی برای آینده این کوین‌ها باشد!